Mehmet Bingöl [email protected]

Hisse senedi yatırım fon payı sahipleri beklemede

TBMM gündemindeki torba kanun tasarısı ile portföyünde %51’den fazla hisse senedi olan yatırım fonlarındaki vergi avantajı kaldırılıyor. Hemen belirtelim ki burada söz konusu olan fonlar; aile üyeleri veya bir ya da kaç kişilik grup için kurulmuş olan özel yatırım fonları. Yani TEFAS’ta işlem görmeyen yatırım fonları. Ayrıca özel olmamakla beraber 51% minimum hisse taşıyan, portföy ağırlığı kısıtlaması olmayan, Tefas’a kapalı serbest fonlar da bu kapsamda görünüyor.

Bahse konu yasa değişikliği mevcut fonları ve dolayısıyla fon sahipleri ile piyasayı oldukça etkileyebilecek özelliktedir. Bu konuyu 21 Ekim 2025 tarihli Finans Gündem’deki yazımızda dile getirmiştik. (1)

Kanun teklifi ile ilgili TBMM Bütçe Plan Komisyonu aşamasında en çok merak edilen konu madde hükmünün yürürlük tarihi ve geçiş şartlarında bir değişiklik yapılıp yapılmadığıydı. Zira Kanun teklifinde öngörülen madde hükmüne göre; değişikliğin o tarihten sonra elde edilecek gelirlere mi, yoksa o tarihten sonra iktisap edilecek fon paylarına mı uygulanacağı net değil. Komisyonda da bir revize gelmediğine göre şimdi umut Genel Kurul görüşmeleri sırasında bir önerge verilip verilmeyeceği.

Bu kanun teklifinin duyulması ile yatırım fonu pay sahiplerinden Portföy Yönetim şirketlerine iletilen oldukça fazla tepki ve itirazlar var. Bunlar doğal. Çünkü böylesine aniden ve geçiş hükümleri de olmaksızın bir değişiklik olduğunda pay sahipleri tepkilerinde haklı olabilirler. Şu andaki fon payı sahipleri “biz pay alırken böyle bir vergi yok diye aldık” demekteler. Gerçekten de bu kapsamdaki fonlar kurulurken geçerli mevzuata göre; yatırım fonu pay sahipleri paylarını fona geri sattıklarında eğer katılma belgelerinin (=paylar) iktisabından itibaren 1 yıl geçmişse gelir vergisi stopaj kapsamına hiç girmemekteydi. Şimdi ise yıllar önce kurulmuş bu fonlarda hisselerin de zaman içinde değerlenmesiyle önemli bir tutar bahse konu vergi ile karşı karşıya!

Bu açık vergi mevzuatı hükümleri kapsamında ve Sermaye Piyasası Kurulu izni ile kurulan bu fonların katılımcıları şimdi bir bekleyiş içindeler. Nasıl karar verecekler?

1-Alelacele kanun yasalaşmadan fon paylarını satmak (Fon’un da eş zamanlı olarak portföyündeki hisse senetlerini satması), yani fonu tasfiye etmek,

Ya da

2-Bahse konu değişiklik öncesi iktisap edilen paylar için yeni hükümlerin uygulanmamasını beklemek.

3- Bir de uygulaması olup olmadığı SPK izniyle belirlenecek olan Fon’un %80 BİST hissesi taşıyan “hisse yoğu fona” dönüşümü akla gelmektedir. (2)

Vergi hukukundaki en önemli ilkelerden biri değişiklik hükümlerinin geçmişe şamil olmaması, başka deyişle yeni mevzuatın bu tarihten sonra iktisap edilen fon payları için geçerli olmasıdır. Sermaye piyasalarındaki yatırımcı güveninin korunması ve piyasa istikrarına etkileri açısından kanun teklifine TBMM Genel Kurulunda “Kanunun yayımı tarihinden itibaren iktisap edilen katılma paylarına uygulanmak üzere kanunu yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” ibaresinin eklenmesi en uygun ve en net çözüm olmaktadır.

Yatırım fonlarında stopaj oranı değişikliği yapan Cumhurbaşkanı Kararlarında yeni hükümler her zaman “yayım tarihinden itibaren iktisap edilen yatırım fonu katılma paylarından elde edilen kazançlara uygulanmak üzere” yürürlüğe girmiştir. (Örnek: 2006/10731 sayılı esas kararnamede değişiklik yapan en son 8/7/2025 tarihli ve 10041 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı)

Dolayısıyla bu genel ilke çerçevesinde aynı esasların geçerli olması gerektiğini düşünmekteyiz. Çünkü vergisel öngörülebilirlik bunu gerektirir. Bu çerçevede kanun teklifinin yasalaşmasını takiben Maliye Bakanlığı’nın uygulamaya ilişkin tebliğ veya sirküler gibi ikinci düzenlemeler aracılığıyla konuya açıklık getirmesini bekleyebiliriz.

Sonuç olarak aynı neviden gelirler arasındaki vergilendirme farklıklarının kaldırılması doğru olmakla beraber Hisse Senedi Yatırım Fonları aracılığıyla temettü gelirlerinde bir vergi avantajı yaratıldı diye fon pay satışlarının %17,5 stopaja tabi tutulması hakkaniyete aykırı olmaktadır. Çünkü BİST’te işlem gören bu hisse senetlerinin kişilerce satışında zaten vergi stopajı %0’dır. Başka deyişle kar paylarındaki vergileme için önlem alınırken, satış kazançlarının vergi stopajı kapsamına alınması izah edilemez. Bu husus Vergi Yargısı’nda da birçok ihtilaflara yol açar.

Dip notlar:

(1) Mehmet Bingöl, Hisse Senedi Yatırım Fonlarındaki vergi avantajı kaldırılıyor.21 Ekim 2025, Finans Gündem

(2) Bu arada “hisse senedi yoğun” fonların (SPK mevzuatına göre Fon portföy değerinin en az %80’i devamlı olarak “BİST’te işlem gören hisselerden oluşan) katılma belgelerinin satılmasından sağlanan kazançlarda stopaj oranının ise halihazırda %0 olduğunu belirtmek gerekir. Dolayısıyla Fon SPK izniyle böyle bir dönüşüm yapması da akla gelmektedir.