Çalışanları işten yapay zeka mı çıkarıyor?

FINANSINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

TikTok’ta yayınlanan ve yapay zeka araçları tarafından işten çıkarılan çalışanlara yer veren videolar, işten çıkarmaların geleceği noktasında çalışanlarda endişe uyandırıyor.

Finansingundemi.com’un derlediği bilgilere göre, yakın zamanda yapılan bir anket, 10 yöneticiden altısının zam, terfi ve işten çıkarma kararlarında yapay zekayı kullandığını gösteriyor.

Videolar gerçek değil

MarketWatch’tan Weston Blasi’nin haberine göre, son zamanlarda yayınlanan bir dizi viral çevrimiçi videoda, bazı çalışanlar yapay zeka tarafından işten çıkarıldıklarını iddia ediyor. Bu iddialar, yapay zekanın işlerinde yerlerini almasını değil, kendilerine işten çıkarıldıklarını bildiren yapay zeka tarafından oluşturulmuş videoların gönderilmesini konu ediniyor.

TikTok'ta toplam 2 milyondan fazla izlenen söz konusu videolarda, çalışanlar bir video konferans görüşmesi sırasında bir yapay zeka avatarı tarafından işten çıkarıldıklarını iddia ederken kendilerini filme alıyor. Videolar, Kovid pandemisi sırasında popüler hale gelen ve işten çıkarmaların geleceğinin nasıl olacağı konusunda tartışmalara yol açan, insan İK temsilcileri tarafından Zoom üzerinden yapılan uzaktan işten çıkarılan çalışanların viral kliplerine benziyor.

Peki, yapay zeka avatarları tarafından işten çıkarılan insanları gösterdiğini iddia eden bu son videolar gerçek mi? Klipleri izleyen ve bu haber için MarketWatch ile konuşan yapay zeka sektöründen birkaç kaynak, işten çıkarılan insanları gösterdiği iddia edilen bu TikTok videolarının gerçek görünmediği konusunda hemfikir. Bu da insanların dikkat çekmek için bunları paylaşmış olabileceğini gösteriyor. Bu uzmanlar ayrıca, şirketlerin bu tür yapay zeka tarafından üretilen videoları çalışanlarını işten çıkarmak için kullandığına dair örnekler görmediklerini de ekliyor.

İşten çıkarılmanın geleceği, korku ve kaygı

Ancak bu videolar gerçek olmasa bile, bu gönderilerdeki milyonlarca izlenme sayısı, bunun gerçekleşeceği ve işten çıkarılmanın geleceğinin bu olup olmayacağı konusunda bir ilgi ve muhtemelen artan bir korku olduğunu gösteriyor.

Videoların altındaki yorumlarda şunlar belirtiliyor: “Bu çok saygısızca, aman Tanrım”, “Çok distopik” ve “Black Mirror bölümü gibi hissettiriyor:”

Uzmanlar, yapay zeka videolarının insanları işten çıkarmak için kullanıldığına dair henüz bir kanıt görmediklerini söylese de, bu durum yakında gerçek olabilir.

İnsan kaynakları kariyer geliştirme şirketi HRCI'ın CEO'su Amy Dufrane, “Yapay zekanın halihazırda kimin işe alınacağı, işten çıkarılacağı ve kiminle mülakat yapılacağı konusunda gayri resmi olarak süreçlere dahil edildiği açık. Bunun daha resmi hale gelmesi an meselesi” diyor.

Şirketler bugün yapay zeka tarafından oluşturulan videolar aracılığıyla çalışanlarını işten çıkarmıyor olabilir ancak Dufrane gibi bazı uzmanlar bunun gelecekte mümkün olduğunu düşünüyor. Bazı durumlarda, işten çıkarma sorumluluğu doğrudan yöneticilerden daha az bilinen İK temsilcilerine, hatta örneğin İK danışmanlarına devredilmiş durumda. İlgili maliyetler bu geçişi değerli kılarsa, bu sorumluluğun nihayetinde insan İK temsilcilerinden yapay zekaya devredileceği bir durumu hayal etmek zor değil.

Yöneticilerin 10’da 6’sı karar alma mekanizmalarında yapay zekaya güveniyor

Büyük dil modelleri konusunda uzmanlaşmış bir yapay zeka çözümleri şirketi olan DecideAI'da baş yapay zeka araştırmacısı olan Jesse Glass, “Şirketler işten çıkarmalar için İK departmanlarını kullanmaya başladı bile” diyor ve tanıdık olmayan kişilerin çalışanları departmanlardan kovduğunu ve o kişinin departmanla bağlantısını soğukkanlılıkla ve anında kestiğini belirtiyor.

ResumeBuilder tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete göre, yöneticilerin yaklaşık 10'da 6'sı doğrudan bağlı oldukları kişilerle ilgili kararlar almak için yapay zekaya güveniyor ve bu yöneticilerin çoğu, yüzde 78’le zamları, yüzde 77’yle terfileri ve yüzde 66’yle da işten çıkarmaları belirlemek için yapay zekayı kullanıyor. Bu, örneğin otomatik izleme veya büyük dil modelleri aracılığıyla çalışan performansının izlenmesiyle gerçekleşebiliyor.

Bu, Washington Post'ta yayınlanan ve ABD'li şirketlerdeki 300 insan kaynakları liderine anket uygulayan 2023 tarihli bir anketin ardından geliyor. Ankete göre, yöneticilerin yüzde 98'i yazılım ve algoritmaların o yıl işten çıkarma kararlarında kendilerine yardımcı olacağını düşünüyor.

İşe alım sürecinde yapay zekanın rolü

Çalışanları değerlendirmenin yanı sıra, iş piyasasının bir başka alanı olan işe alım sürecinde de yapay zeka kullanımı giderek daha fazla bilinir hale geliyor. Yapay zeka, aday taraması sırasında özgeçmişlerde anahtar kelimelerin taranmasından, değerlendirmeler ve video testleri aracılığıyla erken aşama mülakatlarının yürütülmesine kadar her alanda kullanılıyor.

Dünya Ekonomik Forumu’na göre, şirketlerin yaklaşık yüzde 88'i ilk aday taraması için bir tür yapay zeka kullanıyor. Dünya Ekonomik Forumu verileri, işe alım sürecinin başında yapay zeka destekli mülakatlara katılan adayların, sürecin ilerleyen aşamalarında insan mülakatlarında daha iyi performans gösterdiğini gösteriyor. İşe alımda yapay zekanın arkasındaki fikir ise uygun adayları daha küçük ve daha nitelikli gruplara ayırmak.

İnsan kaynakları meslek birliği SHRM'den Abby Knowles, “Teknoloji, İK profesyonellerini temel süreçlerden kurtararak stratejik ve yüksek değerli işlevlere odaklanmalarını sağlayabilir” diyor.

Kârlı olmayabilir

Bazıları, ileride yapay zekanın çalışanları işten çıkarmada kullanımının şirketler tarafından test edilmeye devam edeceğine inanıyor ancak bu, bunun iyi bir fikir olduğu anlamına gelmiyor.

Quant Data CEO'su Andrew Hiesinger, “Bazı şirketlerin sessizce bunu denemesine şaşırmıyorum. Büyük kuruluşlar sürekli olarak maliyet düşürme yöntemlerini test ediyor. Çıkışları yönetmek için yapay zekaya güvenen şirketler de anlık olarak zamandan tasarruf edebilir ancak itibar açısından muhtemelen çok daha büyük bir bedel ödeyecekler” diyerek yapay zekanın işten çıkarmada kullanımının sanıldığı gibi kârlı bir yöntem olmayabileceğinin altını çiziyor.

Fed: Yapay zeka kullanımı arttı ancak istihdamı etkilemedi

Geleceğin meslekleri yapay zeka ile şekilleniyor! İşte talep gören işler

Yapay zeka işsizliği etkiliyor mu? Şimdi ne olacak?

Yapay zeka hem işten çıkarıyor hem maaşları artırıyor

Yapay zeka yüzünden personel çıkaran şirketler 5 yıl sonra pişman olacak

Yapay zeka işten çıkarmalarda son sözü söylüyor: Yeni dönem başladı