ZORAKİ FAİZ İNDİRİMİNE ÖZEL BANKALAR DA KATILDI

Zoraki faiz indirimine özel bankalar da katıldı Ziraat Bankası, geçtiğimiz günlerde kredi faizlerinde yaptığı indirimle oldukça konuşuldu. Hatta seçim arifesinde açıklanan paket, zamanlaması nedeniyle oldukça eleştiri aldı. Ziraat Bankası’nın ardından Halkbank ve Vakıfbank da kredi faizlerinde indirime gitti. Bunun üzerine özel bankalar da arka arkaya yeni faiz oranlarını açıklayarak, kamu bankalarının başlattığı rekabet yarışına dahil oldu. Seçimlerden bir hafta önce Ziraat Bankası bireysel kredi faizlerinde ciddi indirim gerçekleştirdiği bahar paketini açıkladı. Ardından Halk Bankası ve Vakıfbank da bireysel kredi faizlerinde indirime gitti. Bu bankaları, şirketlere verilen krediler tarafında ise Eximbank takip etti. Böylece kamu bankaları son dönemde birbiri ardına kredi faizlerinde indirime gitmiş oldu. Ziraat Bankası’nın yaptığı bu indirimler, başta zamanlaması konusunda bankacılık sektöründe bazı eleştirileri de beraberinde getirdi. Kriz döneminde bankacılık sektörü ‘kredi vermiyor’ şeklinde suçlanırken, tam seçim öncesinde yapılan bu girişim ‘kamu bankaları kredi verme misyonunu üstleniyor’ görüntüsü vermeye çalıştığı şeklinde yorumlandı. Kamu bankalarının indirimlerinin neden bu ayki Para Politikası Kurulu toplantısı sonrasına bırakılmadığı bankacıların merak ettiği bir başka konu. Zira bu toplantıda MB’nin faizleri bir miktar daha indireceğine dikkat çekiliyor. İndirimlerin bankalara kredi vermemeleri konusunda yoğun eleştirilerin geldiği dönemde yapılmaması da bir diğer eleştiri konusu. Rakamlar revize edildi Sonuç olarak kamu tarafındaki bu indirimlerin ardından gözler, özel bankalara çevrildi. MB’nın son beş aylık süreçte piyasa faizlerinde toplamda 6.25 puanlık indirime gitmesi, son dönemde birçok bankanın da kredi faizlerinde düşüşü tetiklemişti. Öte yandan hükümet de talebi artırmak adına bu sürece KKDF ve ÖTV indirimleri ile katıldı. Özel bankalar da son olarak kamu bankaları tarafından yapılan indirimlere kayıtsız kalamadı. Böylece Anadolubank, BankPozitif, HSBC, Tekstilbank gibi birçok özel banka da geçen hafta bireysel kredi faizlerini aşağı yönlü revize etti. Bu şekilde piyasadaki rekabet yarışına özel bankalar da dahil oldu ancak hala sektördeki en düşük faiz oranları kamu bankalarında görünüyor. Bu anlamda kamu bankaların fiyatlama stratejisinin daha farklı olduğu belirtiliyor. Ancak yarışa özel bankalar dahil olsa da bu kadar rekabetçi faiz oranları verilmesinin de zor olduğuna dikkat çekiliyor. Kamularda faiz yarışı Ziraat Bankası, geçen hafta açıkladığı paket kapsamında tüketici kredisinde faiz oranını yüzde 1.89’dan yüzde 0.99 ile 1.49 arasında, konut kredisini yüzde 1.49’dan 1.29 ile 1.38’e, taşıt kredisini ise yüzde 1.75’den 1.19 ile 1.49 arasında değişen oranlarda indirdi. Ziraat Bankası ile eş zamanlı olarak Halk Bankası da tüketici kredisini 1-36 ay vadede yüzde 1.99’dan yüzde 1.68’e, konut kredisini 1-36 ay vadede yüzde 1.38’e, 37-60 ay vadede yüzde 1.43’e, 61-120 ay vadede ise 1.48’e düşürdü. Acil nakit ihtiyaçlarına yönelik mini kredi kategorisindeki ürünü KREDİmini’nin faizi ise yüzde 1.15’den yüzde 0.99’a çekildi. Halk Bankası Genel Müdürü Bilgehan Kuru, “Merkez Bankası’nın faiz indirimini, bireysel kredilerde yaptığımız genel faiz indirimi ile vatandaşlara yansıtan ilk banka olduk” dedi. Eximbank da bir yıla kadar vadeli krediler için geçerli olmak üzere, tüm kredi programlarında TL faiz oranlarında ikişer puan indirim yaptı. Son olarak ise Vakıfbank bireysel kredi faizlerinde indirime gitti. Banka, taksitli ihtiyaç kredisi faizlerini yüzde 1.88’den 1.73’e, sıfır oto kredi faizini yüzde 1.78’den 1.65’e çekti. Kamu bankalarında bir biri ardına görülen bu faiz indirimlerinin ardından ise gözler özel bankalara çevrildi. Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar, sektörün lokomotifi olduklarını belirterek, faiz indirimlerinin ardından diğer bankaların da kendilerini takip edeceğini söyledi. Nitekim geçen hafta itibariyle özel bankalar da bu sürece dahil oldu. İndirimler efektif mi? Halihazırda özel bankaların ihtiyaç kredisi faiz oranları yüzde 1.80-2, konut kredisi faiz oranları yüzde 1.31-1.50, taşıt kredisi faiz oranları ise yüzde 1.70-1.89 bandında seyrediyor. Her banka kredi faizlerinin seviyesine piyasa dinamikleri, kendi büyüme hedefleri ve maliyet hesaplarına göre karar veriyor. Ancak özellikle Ziraat Bankası’nın yaptığı indirim dikkate alındığında kamu bankalarında kredi faizlerinin geldiği seviyelerin, piyasadaki mevcut kar marjı nedeniyle çok efektif olmadığı söyleniyor. Anadolubank Genel Müdür Yardımcısı Recep Atakan, kamu bankalarının bu indirimleri mevduat faizlerinin bir süre daha düşük seyredeceği beklentisiyle yaptığı görüşünde. Ancak Atakan, mevduat faizleri bireysel kredi faizlerini karşılayacak kadar düşük seviyede gidiyor olsa da MB’nin düşük faiz döneminde talebin canlanmasıyla enflasyon yükselişi ve tekrar faizlerde artışa işaret ettiğine dikkat çekiyor. Atakan “Üstelik yurt dışı kaynaklar henüz bu faiz indirimine cesaret verecek kadar ucuzlamadığı” diyor. Düşüş sürebilir Özel bankalar kamu bankalarının indirimine, indirimle cevap verdiler ama bundan sonraki dönemde bireysel kredi faizleri nasıl bir seyir izleyecek? Bireysel kredi faizlerinin seyrinde önümüzdeki dönemde en önemli faktör, IMF anlaşması. Bazı bankacılar IMF ile anlaşmanın yapılmasının ardından piyasalar biraz daha önünü görmeye başladığında, faizlerde bir miktar daha düşüş görülebileceğini belirtiyor. Garanti Bankası yetkilileri, enflasyondaki düşüş trendinin devam etmesi ve büyüme verilerindeki bozulma, MB’nin önümüzdeki birkaç aylık dönemde de daha ölçülü de olsa faiz indirimlerine devam etmesine neden olabileceğine dikkat çekiyor. MB’nin faiz değişikliklerinin bankaların kredi faiz oranlarına da aynı yönde etki edebileceği belirtiliyor. Akbank Bireysel ve Şirket Bankacılığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Galip Tözge, bireysel kredilerde mart sonunda faiz indirimine giderek ihtiyaç, taşıt ve konut kredilerinde yaklaşık 20 baz puana yakın bir indirim yaptıklarını kaydediyor. Ancak Tözge, yakın zamanda fonlama maliyetlerinde önemli bir düşüş gerçekleşmediği sürece faiz oranlarını mevcut seviyelerde koruyacaklarını söylüyor. “Faizler mevcut seviyelerde kalır” Galip Tözge (Akbank Bireysel ve Şirket Bankacılığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı) “Seçim sonrası iç piyasada yaşanacak gelişmeler, ekonomik duruma ilişkin alınacak önlem paketleri, bu önlemlerin etki alanı ve kaçınılmaz olarak dış piyasaların durumu, kredi faiz oranlarını etkileyen temel konular olacak. 2009 yılı boyunca, kredi faizlerinin mevcut seviyelerde devam etmesini bekliyoruz. Yılbaşından itibaren gözlenen olumsuz seyrin akabinde son dönemde iç ve dış piyasaların bir miktar stabilize olması ve hükümetin ÖTV ve KKDF indirimine dayalı ekonomik önlem paketleri, iç talepte kayda değer bir artış yarattı. Ürün fiyatlarında yaşanan düşüşe paralel olarak KKDF indirimi ve son dönemdeki kredi faiz indirimleri, tüketicilerin alım gücünü arttırdı ve neticesinde kredi piyasası yılbaşına göre hareket kazandı. Piyasadaki olumlu havanın devam etmesi durumunda, kredi pazarının büyüme yönündeki seyrine devam edeceğini düşünüyoruz.” “Kredi kullanımları artıyor” Muzaffer Öztürk (Yapı Kredi Perakende Bankacılık Satış Grubu Genel Müdür Yardımcısı) “Son dönemde konut kredilerinde bir hareketlilik söz konusu diyebiliriz. Özellikle şubat ayında konut kredilerinde iyileşme olduğunu görüyoruz. Aralık ve ocak ayı ile karşılaştırıldığında başvurularda iki katı artış var. Taşıt kredilerinde, ÖTV ve KKDF indiriminden sonra otomotiv satışlarına paralel kredi başvurularında artış kendini göstermeye başladı. Aynı şekilde, beyaz eşya ve bazı elektronik ürünlerde yürürlüğe giren ÖTV indirimi nedeni ile bireysel ihtiyaç kredisi kullanımlarında da bir artış gözlemleniyor. Takipteki krediler ekonomik ortama paralel artış trendinde. Ancak kredilerin yeniden yapılandırması gibi önlemlerle müşterilerimiz lehine uygulamaları hayata geçiriyoruz. Bu anlamda takipteki kredilerdeki seyrin önümüzdeki dönemlerde de aynı şekilde devam edeceğini düşünüyoruz.” Behiye Selin Taner/ Ekonomist Dergisi