‘Türkiye ikinci büyük pazarımız olacak’

‘Türkiye ikinci büyük pazarımız olacak’ Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) 2009 yılından bu yana Türkiye’de faaliyet yürütüyor. Bankanın Türkiye Direktör Yardımcısı Şevki Acuner, özellikle enerji başta olmak üzere tarım, yiyecek ve içecek sektörleri ile belediye hizmetleri alanında hizmet yürüteceklerini söylüyor. Türkiye’nin ikinci büyük pazarları olacağını vurgulayan Acuner, bu yıl öncelikle KOBİ’ler için üç büyük banka aracılığıyla 60 milyon Euro’luk kredi vereceklerini açıkladı. Murat Öğütcen / Ekonomist Kısa adı EBRD olan Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Doğu Bloku Paktı’nın dağılmasının ardından 1991’de İngiltere’de kuruldu. Zaten kuruluş amacı da eski Doğu Bloku ülkelerinin piyasa ekonomisine geçişlerini desteklemek şeklinde ortaya kondu. EBRD, 2009 yılının nisan ayından bu yana Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Bankanın Türkiye stratejisinde enerji, KOBİ’lerin desteklenmesi ve belediye hizmetleri önemli yer tutuyor. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Türkiye direktör yardımcısı Şevki Acuner, bankanın portföyünde Türkiye’nin payının yüzde 13 civarında olacağını belirtti. Acuner, EBRD için Türkiye’nin Rusya’dan sonra ikinci büyük pazar olacağını söylüyor. Ekonomist: Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) küresel kriz döneminde sağlamış olduğu kredi olanakları ve genel performansını değerlendirir misiniz? Şevki Acuner: Bankamızın görevi diğer piyasa kurumlarının almaya pek hazırlıklı olmadığı riskleri almak ve onların risk alımını teşvik etmek olduğu için yaşadığımız son 1.5 yıllık dönemde bankanın çalıştığı piyasalardaki önemi daha da arttı. Hissedarlarımız olan 60 ülke ve hükümetleri kriz döneminde iş hacmimizi arttırmamız yönünde talepte bulundular. Bu doğrultu da bankamız her yıl ortalama 6.5-7 milyar Euro kredi verirken kriz döneminde kredi hacmini 8 milyar Euro’ya çıkardı. Diğer yandan mayıs ayı içinde yapılan bankamızın Genel Kurul toplantısında ortaklarımız sermaye artırımını onayladılar ve sermayemiz 20 milyar Euro’dan 30 milyar Euro’ya yükseltildi. Buna paralel olarak bankanın kredi verme kapasitesi de yılda 9 milyar Euro’ya kadar yükseldi. Türkiye’de 2010 yılında 400-500 milyon Euro’luk kredi açmanız söz konusu. Ağırlıklı olarak enerji verimliliği, mikro krediler ve belediyelere kredi desteği sağlıyorsunuz değil mi? Acuner: Aynı zamanda gıda, tarım ve yiyecek- içecek sektörü de bankamız için önemli sektörler arasında yer alıyor. EBRD Türkiye stratejisinin beş ayağı var: Enerji, yenilenebilir enerji ve enerji etkinliği, tarım yiyecek ve içecek sektörü, belediye ve belediye hizmetleri, KOBİ’lerin desteklenmesi ve devletin özelleştirme projelerine yardımcı olmak. Bütün bunları yaparken sadece kredi vererek değil aynı zamanda şirketlere ortak olarak sermaye katkısında da bulunacağız. Öncelikli ve odaklanmayı düşündüğünüz sektörler var mı? Acuner: Krediler ağırlıklı olarak bankalar aracığı ile KOBİ’lere gidecektir. Türkiye ekonomisi için KOBİ’ler oldukça önemli bir yer teşkil ediyor. Biz de buraya gelirken KOBİ’lerin kalkınmasının Türkiye ekonomisi için önemini düşünerek bütün şirketlere ilgimiz ve yaklaşımımızın daha ağırlıklı olmasına karar verdik. Söz konusu yaklaşım bankamızın bugüne kadar gerçekleştirdiği projelerde daha da öne çıkmaktadır. Son dönemde bankamız KOBİ’lerin enerji etkinliği ve yenilenebilir enerji konularında destek vermek amacıyla sadece KOBİ’lere kullandırılması şartıyla üç büyük bankaya 60’ar milyon dolar tutarında kredi sağladı. Bunlar hangi bankalar… Acuner: Vakıfbank, Garanti Bankası ve Akbank… Bankacılık faaliyetlerinizde KOBİ’lerin payı yüzde 50’lerde olacak diyebilir miyiz? Acuner: Yüzde 40-45 arasında olacaktır. Duruma göre yüzde 50’ye de yaklaşabilir. EBRD’nin toplam kredi hacminde Türkiye’nin payı ne kadar? Acuner. Bankanın portföyünde Türkiye’nin payı yüzde 13 civarında olacaktır. Rusya’dan sonra Türkiye’nin ikinci büyük pazar olması öngörülmektedir. Rusya, Türkiye ve Ukrayna bankanın en büyük pazarları ve temel direğini teşkil edecek ülkeler olacaktır. EBRD, Türkiye’nin enerji sektörü potansiyeli hakkında nasıl bir bakış açısına sahip? Acuner. Aslında Türkiye’nin enerjide büyüme gereksinimi var. Türkiye’nin enerji ihtiyacının çok büyük olduğu ve çok hızlı adımlar atılmazsa bir enerji açığının ortaya çıkacağı herkesin kabul ettiği bir gerçek. Türkiye’ye gelme kararımızı verirken söz konusu enerji potansiyeli önemli bir faktördü. Rusya’da ve diğer eski Sovyet Cumhuriyetleri’nde yatırım yapan Vestel, Şişe Cam, Çalık Holding, Anadolu Efes, Kastamonu Entegre, Ülker ve Migros gibi Türk şirketlerini desteklediniz… Dışarıya yatırım yapan yeni şirketler var mı desteklediğiniz? Acuner: Söylemiş olduğunuz şirketlerle ilişkilerimizi sürdürüyoruz. Efes Tataristan’da fabrika açtı. Kastamonu Grubu ile Bosna’da yatırımlarımız bulunuyor. Rusya’da Eczacıbaşı Seramik Grubu ile yatırımlarımız oldu. Şişe Cam’ın Rusya’daki yatırımları devam ediyor. Onları desteklemeye devam edeceğiz. Gıda sektörü dışında hangi sektörlere ilgi var… Acuner: Enerji sektörüne çok ciddi ilgi var. Hem enerji hem de enerji üretiminde kullanılan malzemelerin üretimi açısından söylüyorum. Otomotiv sektörü de oldukça önem kazanan bir sektör Türkiye için. Gıda sektörüne yönelik olarak yabancı yatırımcı ilgisi var mı? Acuner: Yurtdışından da yurtiçinden de yatırım talebi var. Türkiye’de özellikle gıda sektörü, enerji ve otomotiv sektörlerine oldukça fazla ilgi var. Fakat şunu da belirtmek isterim biz yatırımcıları yurt içi yurt dışı olarak değerlendirmiyoruz. Bizim için mühim olan ülkemizin kalkınması için önemli olacak ve rekabetçi yatırım ortamının daha da iyileşmesine ve cazip hale gelmesine katkıda bulunacak yatırımların cazip hale getirilip gerçekleştirilmesi. Belediye hizmetlerine ilişkin değerlendirmeleriniz nelerdir? Acuner: Türkiye’de belediye hizmetleri sektörüne baktığınız zaman Avrupa Birliği standartlarına ulaşmak için en az 60- 70 milyar Euro’luk bir yatırıma ihtiyaç olduğu gözlemleniyor. Aslında hiçbir mali kurumun bu miktarı bir defada karşılaması beklenemez, burada önemli nokta bu tür projelere özel sektörün de ilgisini çekerek finansman yükünün dağıtılması... Bu adım bir yerde yatırımcılara bakın biz bu projeye girdik, dahil olursanız sizi de destekleriz anlamına geliyor. ANALİZ KOBİ ihtiyaçları için Özel Birim Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası bünyesinde Yerel İşletmeler Birimi(Local Enterprise Facility) faaliyet gösteriyor. Şevki Acuner’den bu birim hakkında bizi aydınlatmasını istedik ve şu cevabı aldık: “Bankacılık faaliyetlerimiz ve kredi değerlendirme surecimiz dikkate alındığında bir kredinin bankamızca incelenebilmesi için belir bir tutarda olması gerekiyor. Bu tutarda 10-15 milyon Euro civarında ve KOBİ’lere ağırlık vermek istediğimiz bir ortamda bu miktar pek uygun değil. Çünkü finansal büyüklüğü düşündüğümüzde her KOBİ de 10-15 milyon Euro kredi alacak durumda değil. Biz de bu sorunu aşacak hem bankanın karar sürecini hızlandıracak hem de KOBİ’lerin ihtiyaçlarını karşılayacak bir birim kurduk. Bu birim şirketlere sadece kredi vermiyor aynı zamanda sermayelerine belli bir süre için dahil olarak, yani ortak olup bütün yatırımcı risklerini paylaşarak, bu şirketlerin büyümelerine katkıda bulunuyor.”