Şekerbank 250 bin esnafa ulaştı

Türkiye’de her bankanın yoğunlaştığı ayrı bir bankacılık dalı var. Kısacası her bankanın aslında uzman olduğu alanlar belli. Bankaların büyüme stratejileri de bu alanlara göre belirleniyor. Bazı bankalar bireyselde büyümeyi tercih ederken bazıları da kurumsal bankacılık ilerliyor. Bazıları konut kredilerinde öne çıkarken bazı bankalar da kredi kartlarında… Türkiye’de esnaf ve küçük işletme bankacılığı denildiğinde ise ilk akla gelen bankaların başında Şekerbank geliyor. Bugüne kadar ‘Uzat Elini Türkiye’ sloganıyla, Anadolu yollarına düşen Şekerbank, il, ilçe hatta köyleri bile gezerek esnaf ve küçük işletmelerle bire bir görüşmeler yaparak çalışıyor. Esnafın ayağına giderek ‘ilişki bankacılığı’ yaptıklarını söyleyen Şekerbank Genel Müdür Yardımcısı Halit Haydar Yıldız, 100 bini kredi müşterisi olmak üzere 200 bin esnafa ulaşarak bankacılık hizmeti verdiklerini söylüyor. Yıldız ile Şekerbank’ın esnaf ve sanatlar ile küçük işletmelere yönelik ürünlerini konuştuk. Şekerbank esnafı nasıl tanımlıyor? Bu soruyu iki şekilde cevaplamak lazım. Birincisi Türkiye’de esnaf nasıl tanımlanıyor? İkincisi ise Şekerbank olarak biz esnafı nasıl tanımlıyoruz? Türkiye’de, Esnaf Ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na göre esnaf tanımı yapılmış. O da şöyle: İster gezici, ister sabit bir mekanda bulunsun esnaf ve sanatkar meslek koluna dahil olan, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasına dayandıran, kazancı tacir kadar olmayan, basit usulde vergilendirilen deftere tabi olan ve vergiden muaf olanlara esnaf denir. Biz de bu tanımdan yola çıkarak, işletme defteri tutan, cirosu 150 bin TL’nin altında olan, tamamıyla bu tanıma uygun olan ve sermayesinden çok kendi emeği ile çalışan meslek gruplarını esnaf olarak değerlendiriyoruz. Tanımda bedeni çalışmadan bahsediliyor, siz hizmet sektöründe faaliyet gösterenleri de esnaf olarak tanımlıyor musunuz? Bedeni çalışmadan kasıt, eleman çalıştırmaktan çok kendisi çalışan anlamında. Bizim iki kriterimiz var. Birincisi ciro, ikincisi ise işletme defteri tutuyor olması. Sigorta acenteleri, turizm acenteleri gibi hizmet sektöründe faaliyet gösterenleri de esnaf olarak tanımlıyoruz. Şekerbank’ın bilançosunda esnafların yeri ne kadardır? Diğer bankalarla kıyasladığınızda nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? Biz esnafı en çok destekleyen özel bankayız. Diğer bankalarla kıyasladığınızda Halk Bankası’ndan sonra banka bilançosunda esnafların ağırlığı en fazla olan ikinci bankayız. Bankaların bilançolarında çok net ayırımlar yok. Ayrıca bankaların esnaf tanımları da farklı olabiliyor. Bunun için kıyaslama yapmak zor ama piyasa tecrübelerime dayanarak şunu söyleyebilirim: Biz bu alandaki en iyi bankayız. Türkiye’de bir tanım kargaşası var mı? Mevcut tanımın dışına çıkıp yeni bir tanım yapılmasına yönelik genel bir kanı var. Çünkü ‘esnaf değil küçük işletme’ diyelim, diyenlerin sayısı artıyor. Esnaf odaları da bunu söylüyor. Özellikle Avrupa Birliği normlarında da buna ihtiyaç duyuluyor. Esnaftan küçük işletmeye geçelim diye genel bir kanı var. Cirosu 5 milyon TL’ye kadar olan firmaları bu tanımda değerlendiriyoruz ve onlara uygun özel ürünler sunuyoruz. Esnaf ve küçük işletmeler arasında çok fazla fark var mı? Esnaf ve küçük işletmelerin birçok özelliği aynı zaten… Bunlar sınırlı sayıda üretim yapıyorlar, ağırlıklı olarak kendileri çalışıyorlar. Bu işletmelerde bağımsızlık duygusu hakim, sermayedarları genelde işletmecileri. İşletmenin aile bireyleri ile bağı çok güçlü, finansman ihtiyaçları oluyor. Genel olarak yerel bölgesel pazar için üretim yapıyorlar. Bu tür işletmelerin krediden başka ne tür ihtiyaçları oluyor? Artık esnaf ya da küçük işletmelerin bankacılıkla ilişkisi, kredi ilişkisini aştı. Bu işletmeler bankalarla sadece kredi ilişkisi kurmuyor. Küçük işletmeler bankalardan ne ister, diye bir araştırma yapılmıştı. Ana başlıklara bakıldığında şu istekler ortaya çıktı: Birincisi, şubenin işletmeye yakın olmasını istiyorlar. Bu esnaf ve küçük işletmeler için önemli ve tercih edilme nedeni. İkincisi, şubede tek kişi ile muhatap olmak istiyorlar. Şube içerisinde gezinmek, bir işlem için birkaç çalışanı ziyaret etmek istemiyorlar. Üçüncüsü ise finansal konularda danışmanlık ihtiyaçları var. Bunu da bankacısından istiyor. Küçük işletmeler bankacısından danışmanlık hizmeti de almak istiyor. Dördüncü istekleri ise krediyi kolayca kullanmak. Kredi prosedürlerinin uzaması olumsuz algı yaratıyor. Beşincisi ise fiyattan daha önemli olarak kredinin hızlı ve çabuk olmasını istemeleri. Çünkü tek başlarına çalışıyorlar ve kredi taleplerini de son anda istiyorlar. Mali tabloları da ciddi bir şekilde olmadığı için danışmanlık ihtiyaçları var. Şekerbank için ‘makbul esnaf’ı nasıl tanımlarsınız? Biz esnaf ayırımı yapmıyoruz. Bizim için esnaf ve küçük işletmelerin hepsi aynı. Hepsine aynı önemi gösteriyoruz. Hepsine aynı mesafedeyiz. Kredilendirme yöntemleri, esnaflara göre farklılıklar gösteriyor. Nakit akışlarına uygun ödeme planları hazırlıyoruz. Tamamen özellikleri çerçevesinde nakit akışlarına göre ödeme palanları yapıyoruz. Bu ödeme planları yapılırken de esnafları otomatik olarak ayırmış oluyoruz. Örneğin kırtasiyeciye kredi verirken, yazın dört ay ödeme yapmayacak şekilde bir paket hazırlıyoruz. Okullar açılmadan bir-iki ay önce nakit ihtiyaçları olduğu için bu dönemde krediyi verip iki-üç ay sonra yani okullar açıldıktan sonra ödemelerini başlatıyoruz. Esnafların ekonomideki yeri nedir? Türkiye’de istihdamın yüzde 65’ini bu tür işletmeler yapıyor. Üretimin yüzde 34’ünü, ihracatın ise yüzde 24’ünü esnaf ve sanatkarlar karşılıyor. Gayrisafi Milli Hasıla’dan (GSMH) aldığı pay yüzde 10 olmasına karşın toplam krediler içindeki esnaf ve sanatkarların kullandığı kredilerin oranı yüzde 3.5. Bankacılar neden bu alana ilgi göstermiyor? Genellikle bu işletmelerin yüzde 70’i kredi kullanmıyor. Yüzde 30’u kredi kullanıyor. Kredi konusunda ağırlıklı olarak ailelerinden ya da banka dışı kaynaklardan faydalanıyorlar. Yani ‘satıcı kredileri’ diye tanımlanan büyük şirketlerin vadeli satımları sonucu yaratılan kaynaklardan yararlanıyorlar. Şekerbank bugün kadar ne kadar işletmeye ulaştı? Türkiye’de şu anda 2 milyona yakın esnaf var. Biz kredi anlamında 100 bin civarında esnafa ulaştık. Diğer bankacılık işlemlerini de buna eklediğimizde 200 bine yakın esnafa ulaştık. KUTU*** Neden Şekerbank? Esnaf ve sanatlar ile küçük işletmelerin neden Şekerbank’ı tercih ettikleri şeklindeki sorumuzu Halit Yıldız şöyle yanıtlıyor: 1. Kredilendirme Yöntemleri: Bizim Şekerbank olarak kredilendirme yöntemlerimiz çok farklı. Bankalar bu segmente yönelik kredileri bireysel, ticari ya da kurumsal kredilerde değerlendiriyor. Türkiye’de bu segmente yönelik kredi derecelendirme sistemi, çok yaygın olarak kullanılan ve uygulanan bir sistem değil. Yeni yeni yapılmaya başlandı ama onlar da skoringe dayalı yapılıyor. Bunlarda da data olmadığı için skoring sistemi çok da etkili olmuyor. Bu insanların yüzde 70’inin bankalarla hiç çalışmadığını düşünürsek, data yok. Mali tabloları yok. Kredi almakta zorlanıyorlar. 2. Sitmem farklı: Biz farklı bir sistem uyguluyoruz. Bu işletmelerin sahipleriyle oturup elinde nesi var nesi yok, hangi ayda ne kadar mal satacak, ne kadar hammadde alımı yapacak? Bunlara bakıp birlikte bir tablo oluşturuyoruz. Her şeyi işletme sahibi ile birlikte planlıyoruz. Kredinin geri dönüşünü de kendi bütçesine göre yapıyoruz. Bu sistem, maliyeti yüksek bir sistem olduğu için birçok banka bunu yapmıyor. Yapmak da istemiyor. Şekerbank’ın farkı da burada. 3. Şubelerin yakınlığı: Bizim şubelerimiz esnaflara yakın bölgelerde. Bizim bütün şubelerimiz esnafla ile iç içedir. Esnaf ile sıcak ilişkiler kuruyoruz. Onların dilinden konuşuyoruz. Esnafı iyi tanıyoruz. İç içeyiz. Krediyi verip geri ödenmesini beklemiyoruz. Sürekli iletişim halindeyiz. 4. Personel farkı: Şekerbank personelinin yerel davranma kabiliyeti var. Bizde personel, bulunduğu bölgede uzun yıllar çalışır. O yörenin insanı olur. Yarıya yakını uzun yıllar aynı yerde çalışıyor. Anadolu’nun birçok yerinde hiç banka yokken kurulmuş çok eski şubelerimiz var. İki-üç nesildir Şekerbank ile çalışan müşterilerimiz var. Biz birçok yerde Ziraat Bankası’ndan sonra olan tek bankayız. 2001 krizinde şube kapatmayan tek bankayız. Örneğin Alpullu’da Ziraat Bankası yok. Sadece Şekerbank var. 5. Esnaf bize gelmiyor biz esnafa gidiyoruz: Biz Şekerbank olarak esnafın ayağına gidiyoruz. Esnaf yakın bulmadığı bankaya gitmez. Nakit akışına göre verilen kredilerde, işletmenin ihtiyacı yoksa, “Şimdi ihtiyacın yok. Sana üç ay sonra kredi verelim” diyoruz. Bazı bankalarda esnaf kredileri üç ay ötelemeli olarak verilir ama sonrasındaki ödemeler her ay eşit taksitler halindedir. Hiçbir esnaf her ay aynı parayı kazanamaz. Bazı aylar daha az bazı aylar daha çok kazanır. Kazanamadığı aylarda ödeme sorunu yaşar ve sicili bozulur. Biz ise bunları baştan öngörerek yaparız. İhtiyacından fazla kredi talep ediyorsa sorarız. “Senin ihtiyacın şu kadar fazlasını ne yapacaksın” deriz. O da “Otomobil alacağım” derse başka bir krediye yönlendiriyoruz. 6. Emek de mali tablolar kadar önemli: Bizim için bir dükkanın 30 yıldır aynı yerde faaliyet göstermesi önemli bir kriterdir. Ne kadar süredir o bölgede, kendi alanında uzman mı, kaç yıldır faaliyet gösteriyor gibi veriler bizim için mali tabloları kadar önemlidir. Biz mali tablolar kadar emeği de değerlendiriyoruz. Şekerbank için emeğin değeri önemli. PARA DERGİSİ'NİN EKİNDEN ALINMIŞTIR