Peynir ve pirinci teminat gösteren krediyi kaptı
Kriz nedeniyle teminat gösterecek varlığı kalmayan şirketler banka kredisi almak için peynir, pirinç, değerli tablolar ve viski gibi alışılmadık teminatlar sunmaya başladı. Bu ilginç teminatları kabul eden bankalar da karşılığında kredi musluğunu açıyor.
Küresel kriz sonrası kredi koşullarını sıkılaştıran bankalar, işletmeler kredi teminatı göstermekte zorlanmaya başlayınca ilginç bir yöntem buldu. İtalya'dan Hindistan'a kadar bir çok ülkenin bankacılık sektöründe sanat eserleri, telif hakları, marka hakları, filmler, parfümler, eski şaraplar hatta pirinç ve peynirler bile artık teminat olarak kabul ediliyor. Şirketler ABD'de Pablo Picasso ve Andy Warhol'un eserleriyle, İtalya'da ortaçağlardaki gibi birkaç tekerlek peynirle, Hindistan'da ise bir kaç paket pirinçle almaya çalıştığı krediye ulaşabiliyor. Hatta bankaların neredeyse her şeyi teminat olarak kabul etmeye başlamaları ile "ruhunu teminat olarak gösteren işadamları" gibi çok daha tuhaf örneklerle karşılaşılabiliyor.
Eskiden kredi karşılığında sadece belli tip yatırım araçlarını kabul eden bankalar, krizle beraber geri ödemelerde sıkıntı yaşanıp batık oranları patlamaya başlayınca kredi musluklarını kapatmıştı. Zamanla kredi musluğunu açmaya başlayan bankalar, bu kez teminat olarak kabul ettikleri varlıkların çeşidini şirket tahvilleri ile varlığa dayalı yatırım araçlarını da ekleyerek artırmaya başlamıştı. Krizden çıkışta ilk kavşağın aşılmasına rağmen ticari emlak sektörü ve banka kredilerinin geri ödemesindeki sıkıntılar ise devam ediyor. Bu nedenle de bankalar işletme ve bireylere kredi verirken hala rahat değil.
440 bin tekerlek peynire 130 milyon dolar kredi
Son olarak en ilginç teminat haberi Avrupa'nın kriz mağduru büyük ekonomilerinden biri olan İtalya'dan geldi. Ülkede tarım sektörünün krizde yediği darbe gıda üreticilerine yansıyınca kredi alabilmek için ürünleri teminat göstermekten başka çare kalmadı. The Wall Street Journal'da yer alan bir habere göre İtalya'nın önde gelen şirketlerinden peynir üreticisi Parmigiano Reggiano, İtalyan bankası Credito Emiliano'dan kredi almak için teminat olarak ünlü tekerlek parmesan peynirlerini gösterdi ve banka peynirleri teminat olarak kabul etti. Anlaşma çerçevesinde banka 24 ay vadeli kredi verdi. Bu vade ise parmesan peynirinin olgunlaşma süreci göz önüne alınarak hesaplandı. 440 bin tekerlek peyniri teminat olarak kabul eden banka yüzde 2'lik euro interbank faizine yüzde 0,75 de komisyon payı ekleyerek faiz uygulayacak.
Bu peynirleri klimalı deposunda saklayacak olan bankanın teminat olarak aldığı parmesan peynirlerinin toplam değeri ise 130 milyon doları aşıyor. Şirket, bankadan aldığı kredinin geri ödeme zamanı gelince ya borcunu kapatacak, ya da işler yolunda gitmez ve para kazanamazsa teminat olarak gösterdiği peynirler banka tarafından piyasaya satılacak. Bu sene başından beri Credito Emiliano'nun sadece peynir teminatına dayalı kredilerini yüzde 10 artırdığı ve 127.9 milyon dolara taşıdığı belirtiliyor. Parmesan peyniri üreticileri İtalyan hükümetinden aldıkları desteğe rağmen zor ayakta duruyor. İtalya'da ortaçağ zamanlarında da finansal borçlanmalarda parmesan peyniri kullanılıyordu. Her bir tekerlek parmesan peyniri 550 litre süte eşitti. Parmesan peynirinin oluşması için yıllarca beklenildiği için de parmesan üreticisi şirketlerin bu dönem boyunca finansman kaynağına ihtiyacı oluyordu. Aynen şimdi olduğu gibi de alınan krediler yeniden süt almak ve üretime devam etmek için kullanılıyordu.
Hintliler pirinç ilke kredi alıyor
Hindistan'da ise kısa bir süre önce Yeni Delhi merkezli gıda üretici LT Foods da Daawat marka paket pirinçlerini 50 milyon dolar kredi alabilmek için teminat olarak göstermişti. Son 6 ay içinde ise ülkede benzer teminatlı kredi anlaşmalarının oldukça arttığı belirtiliyor. Yine Hintli içki üreticisi United Spirits de Bagpiper ve Whyte&Mackay marka viskilerini ICICI Bank'tan 6 bin ruble kredi alabilmek için teminat olarak gösterdi. ABD'de ise sanat eserlerini teminat göstermek revaçta. Metropolitan Operası, lobisindeki iki Marc Chagall eserini kredi alabilmek için bankaya teminat olarak verdi. Bazı ünlü fotoğraf sanatçıları ise kredi teminatı olarak fotoğraf portföylerini gösteriyor. Sanat eserlerini alarak karşılığında kredi veren finans şirketlerinden Art Capital'ın verilerine göre son 6 ay içinde bu tip kredi alanların sayısında yüzde 40 ile 50 arasında artış görüldü. Bank of America'nın US Trust birimi ise 2008'in ilk çeyreğinde kendisinden sanat eserini teminat olarak gösterip borçlananların sayısının yüzde 50 arttığını açıkladı. Letonya'da görülen en tuhaf örnekte ise Viktor Mirosiichenko isimli işadamı kredi şirketi Kontora Loan Company'den borç almak isteyenlere üzerinde "ruhumu teminat olarak gösteriyorum" yazılı bir anlaşma uzatıyor.
Viski, parfüm ve film bile kabul edilmişti
Finansal yatırım araçları yerine şirketlerin başka varlıklarını kredi almak için teminat gösterdikleri daha önceki krizlerde de görülmüştü. Moda ikonu Calvin Klein 1993 yılında bankadan alması gereken 58 milyon dolarlık kredi için parfümlerini teminat olarak göstermişti. CK, parfüm satışlarından elde etmeyi beklediği hasılat sayesinde krediyi kapmıştı. Sinema sektörünün dev ismi DreamWorks, 2002'de kredi alabilmek için film portföyünün yayım haklarını teminat olarak göstererek bankadan 1 milyar dolar kredi almıştı. Moda sektörünün bir diğer ünlü ismi Guess ise 2003 yılında yerel ve uluslararası marka haklarını teminat göstererek 75 milyon dolar finansman kaynağı bulmuştu. Burn Stewart Distillers 2008 yılında viski markalarını teminat göstermesi kaydıyla Belçika bankası KBC'den 31 milyar sterlin kredi almıştı.
TEMİNAT GÖSTERİLEN İLGİNÇ ÜRÜNLER
* Peynir
* Şarap
* Sanat eseri
* Parfüm
* Film
* Pirinç
* Şirket markası
* Telif hakları
Referans