MEVDUATTA TEZGAHALTI DÖNEM BİTTİ

ALPER TURGUT / [email protected] GLOBAL krizin sürdüğü bugünlerde ekonomiyi canlandırma gayretleri tüm dünyada faizlerin düşmesine neden oldu. Öyle ki Merkez Bankası, kısa vadeli faizleri tarihinde ilk kez tek haneli rakamlara indirdi. Bunun üzerine “garantici” tasarruf sahiplerinin vazgeçilmez yatırım aracı mevduatın faizleri de tek haneli rakamlara indi. Bilindiği gibi, gelişmiş ülkelerin merkez bankaları faiz oranlarını neredeyse sıfırladı. Türkiye’de kısa vadeli faizler tek haneye inse de hala düşüş için marj var. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), nisan ayı toplantısında gecelik borçlanma faizlerini yüzde 10.50’den 9.75’e, borç verme faiz oranını ise 13’ten 12.25’e düşürdü. Böylece kısa vadeli faiz oranları TCMB’nin tarihinde ilk kez tek haneli rakamı gördü. Gösterge tahvilin faizi ise tarihi diplerini gördü ve yüzde 12’ye kadar geriledi. Hatırlanacağı gibi, gösterge tahvilin faizi 3 ay önce yüzde 15-16 arasındaydı. Faizlerdeki bu hızlı düşüşün önümüzdeki günlerde de sürmesi bekleniyor. Çünkü Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, son dönemde görülen ekonomik verilerin ekonomideki yavaşlamanın süreceğine işaret ettiği belirtildi. Aynı açıklamada uluslararası kredi piyasalarındaki sorunların devam ettiğine dikkat çekilerek, küresel ekonomiye ilişkin göstergelerde henüz somut bir iyileşme gözlenmediği vurgulandı. Merkez Bankası’nın faiz indirimi ve faiz indirim sonrası yaptığı açıklamalar önce tahvil/bono piyasalarına yansıdı ve gösterge bileşik faizlerin gerilemesini sağladı. Bankalar da peş peşe mevduat faizlerini indirmeye başladı. Hele de bilanço döneminin bittiği bu dönemde mevduat faizleri oranları iyice dip yaptı. Çünkü kredi talebi az ve bankalar kredibilitesi yüksek müşteri bulmakta zorlanıyor. REKABET AZALDI Eskiye oranla bankalar arasında mevduat rekabeti çok fazla dikkat çekmiyor. Çünkü bankalar yeterince likit. Üstelik bilanço dönemi de değil. Mevduat faiz oranları diğerlerine göre yüksek olan bankalar bir yandan yeni müşteriler edinmeyi hedeflerken, diğer yandan yeni kazanılan bu müşterilere çapraz ürünler satarak yüksek faiz farkını kapatmayı amaçlıyor. Çünkü bankacılar böyle bir dönemde yüksek faizle mevduat toplamanın çok da karlı olmadığı görüşünde. ÜÇ AYDA 3-4 PUAN DÜŞTÜ Üç ay önce ocak ayında bankaların ilan ettiği mevduat faiz oranları yüzde 13 civarındaydı. Üç ayda mevduatlara uygulanan faiz oranı yaklaşık 3 puan düştü. Halen bankaların ilan ettiği faiz oranları aylık yüzde 9 ile 11 arasında değişiyor. Bu oranların net getirisi ise aylık yüzde 0.68 ile 0.78 arasında. Önümüzdeki dönemlerde Merkez Bankası’nın faiz indirimlerini devam ettireceği göz önüne alınırsa, mevduat faizlerinin yeni dipleri görmesi bekleniyor. Faizlerin ineceğine dair beklentiler sürse de mevduatların vadesi uzamıyor. Çünkü insanlar likit kalıp kısa vadeli değerlendirmek istiyor. Bankalardaki mevduatların ortalama vadesi hala 35 gün. Peki faizlerdeki düşüş sürecek mi? Bazı bankacılar, zaten tek haneli rakamlara gerileyen faiz oranlarının daha da düşeceği görüşünde. Bu da mevduatın eski cazibesinin kalmayacağı beklentisine yol açıyor. Bazıları ise mevduat faizlerinin şu anki seviyelerin çok da altına düşeceğini öngörmüyor. 250 BİN LİRAYA BİLE ARTMIYORLAR Bankalar mevduatlarının artırmak için eskisi gibi agresif kampanyalar düzenlemiyor. Örneğin, bu konuda iddialı olan ve her zaman mevduata en yüksek faiz veren bankalar arasında yer alan Finansbank, HSBC ve Fortis’te faiz oranları neredeyse aynı. ‘Tezgahaltı’ diye tabir edilen piyasada da durum çok farklı değil. Halen mevduata en yüksek faizi Akbank, Halk Bankası ve Vakıfbank veriyor. Özel bankalara göre bu dönemde kredi vermeye daha iştahlı görünen kamu bankalarının faiz yarışında kısmen önde olduğu görülüyor. Akbank, Halk Bankası ve Vakıfbank 250 bin liralık mevduata aylık yüzde 12.5 faiz oranı uyguluyor. Diğer bankalarda da oranlar çok farklı değil. Mevduatta faiz oranlarıyla oynayarak da olsa vadeleri uzatamayan bankalar, farklı kampanyalarla bunu yapmaya çalışıyor. Örneğin Halk Bankası, tıpkı sigorta şirketleri gibi ‘birikimli mevduat hesabı’ açıyor ve bu hesaplara daha yüksek oranlı faiz uyguluyor. Halk Bankası, en az 5 en çok 10 yılı vadeli birikimli mevduat hesabı açtıran müşterilerine ek faiz veriyor. Banka müşterileri, her ay ya da 3 ayda bir hesaplarına en az 50 TL/Dolar/Euro yatırmaları durumunda TL hesapları için 2 puan, döviz hesapları içinse 0.5 puan ek faiz alıyorlar. UZUN VADE İÇİN BONO ALIN Peki faiz rekabetinin olmadığı bir dönemde garanti getiri bekleyen mevduat yatırımcısı ne yapmalı? Elbette böyle durumlarda tahvil/bono piyasalarına yatırım öneriliyor. Bankacılar, 1 aydan uzun vadeli TL yatırımları için ağırlıklı olarak 3 ay vadeli devlet kağıtlarına yatırım yapılabileceği görüşünde. Kısa vadeli mevduat faizi ve likit fon öneren Yapı Kredi Bankası, uzun vadede risklerin bitmediği görüşünde. Banka yönetimi, mevduat faizinde ise halen 50 -100 baz puanlık düşüş bekliyor. Halk Bankası Mevduat ve Nakit Yönetimi Daire Başkanı Hasan Okan Gör, 1 aydan daha fazla sürede parasını faizde tutmak isteyenlere 3 aylık vadeyi öneriyor. Gör, daha uzun vade içinse piyasada en fazla alınıp satılan kıymet olan 02.02.2011 vadeli tahvile işaret ediyor. Garanti Bankası Aktif Pasif Yönetimi Birim Müdürü Metin Kılıç ise uzun süreli yatırım yapmak isteyenlere cazip reel faize sahip enflasyona endeksli tahvilleri ya da değişken faizli tahvilleri öneriyor. Kılıç, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam edeceği öngörüsüyle, mevduat faizlerindeki dip seviyeyi yüzde 11-11.50 aralığı olarak tahmin ediyor. Türk Ekonomi Bankası (TEB) da aylık mevduata alternatif olarak müşterilerine yüzde 50 B tipi değişken ve yüzde 50 B tipi tahvil/bono fonu öneriyor. Diğer bir seçenek, kısa vade için 13.01.2010 vadeli kağıt. Daha uzun vade içinse 02.02.2010 vadeli bonoya yatırım öneriliyor. GÖRÜŞ Bilal KARAMAN / Vakıfbank Genel Müdürü “Bankalar daha hızlı tepki verecek” Bankacılık sektörü Merkez Bankası’nın faiz indirimini yavaş takip ediyor. Artık faizlerle ilgili genel bir konsensüs oluşmuş durumda. Bankacılık sistemi de daha hızlı şekilde faizleri aşağıya çekecektir. Vakıfbank olarak Merkez Bankası’nın son kararından sonra faizleri indirdik. Tüketici kredileri ve reel sektöre verilen kredileri müşteriler lehine gözden geçiriyoruz. Global krizin bitiş süresi tam öngörülemiyor. İçinde bulunduğumuz bu günlerde bankaların krediler konusunda muhafazakar yaklaşımı bırakıp müşterilerin taleplerini yerine getirme yönünde eğilime girdiklerini görüyoruz Abdurrahman ÖZCİĞER / Şekerbank Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı “Mevduat faizi yüzde 8’e düşebilir” Merkez Bankası’nın kısa vadeli faiz oranlarını yüzde 8.50’ye indireceğini düşünüyoruz. Dolayısıyla mevduat faizleri yüzde 8-9 aralığına kadar inebilir. Piyasa faiz oranlarındaki gevşemenin devam etmesi halinde, tüketici kredisi faizlerinin de şu anki seviyelerine göre yıllık yüzde 1-1.50’ye (aylık yüzde 0.08- 0.013 aralığı) kadar gevşeme potansiyeli var. Parasını uzun vadeli değerlendirmek isteyenlere Hazine’nin TÜFE’ye endeksli DİBS’lerini (devlet iç borçlanma senetleri) alternatif olarak öneriyoruz.