KOBİ VE TÜKETİCİ KORKUTUYOR

Bireylerin ve şirketlerin faaliyetlerinin cansuyu olarak tanımlanan kredilerdeki takibe düşme oranında artış bekleniyor. Bankacılık sektörünün temsilcileri, gelişmeleri doğal olarak görürken, global krizin etkileriyle şu anda sektörde toplamda yüzde 3.7 olan sorunlu kredilerin 2009’da iki katına çıkarak yüzde 7 - 8‘e ulaşması bekleniyor. Takibe düşen kredi oranının yüzde 10’nu bulmasının da beklenen bir sonuç olacağını belirten bankacılar, bu artışların 2000 ve 2001 krizindeki durumla kıyaslandığında bir panik olarak görülmemesi gerektiğini ifade ettiler. Sektörün geçmiş kriz deneyimleri sayesinde batık kredi sorununu daha kolay aşabileceğini belirten bankacılar, takibe düşme oranlarında aylık olarak belli bir miktarda artış olduğunu kaydederek, en fazla bozulmanın KOBİ’lerde izlendiğini ilettiler. ‘Birinci risk kredi riski’ Garanti Bankası Risk Yönetiminden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Sezgin, şu anda yüzde 3.7 olan sorunlu kredi oranının 2009’da önemli bir artış göstererek yüzde 7 - 8 oranlarına çıkmasının beklendiğini söyledi. Özellikle bireysel tüketici ve kredi kartlarıyla, küçük ölçekli şirket kredilerinde artış olduğunu bildiren Sezgin, bankaların geçmiş deneyimlerinden yararlanarak bu sorunla baş edebileceğini belirtti. Sektörün deneyimli olmasına karşın bunun kendisini global krize karşı bağışıklı kılmadığını söyleyen Sezgin, en büyük riskin kredi riski olduğunu belirtti. Garanti Bankası Yönetim Kurulu üyesi Cüneyt Sezgin şöyle konuştu: ‘Talep azaldı’ “Sektörün riskleri içinde birinci sırada kredi riski geliyor. Çünkü Türkiye zaten 2008’in ikinci yarısından itibaren bir durgunluk dönemine yavaş da olsa girmişti. Şimdi bunun daha da hızlandığını görüyoruz. Bu durgunluk döneminde dünyaki ekonomik krizle beraber oluşan talep daralması, tüketici güvendeki düşüşle biraraya geldiğinde ve yurtdışı finansman kaynağındaki daralma dikkate alındığında, bankaların aktif kalitesinde bir miktar bozulma oldu. Bankaların toplam bilançosu üzerinden baktığımızda sorunlu kredilerin arttığını görüyoruz. Bu artış en azından bir süre daha devam edecek. Sektödeki sorunlu kredi oranı toplamda yüzde 3.7 seviyesine geldi. Bu oran 2009 içinde yüzde 7 - 8 oranlarına gelirse bu şaşırtıcı olmamalı. Sorunlu kredi oranının bunun çok daha ötesine geçeceğini zannetmiyorum. Ama neticede kredi riskinde artışlar var ve düzgün bir trend halinde gidiyor. Bunun iki nedeni var. Birey ve firmaların ödeme güçlerinde sorunlar yaşanıyor ve ikincisi de kredi portföyü eskiden arttığı kadar artmıyor.” ‘Riski gördük vadeyi uzattık’ Can Akın Çağlar - Ziraat Bankası Gn. Müd. “Sektörde sorunlu kredilerin oranı yüzde 3’lere kadar düşmüştü. Sonra yüzde 3.7’lere çıktı. Şimdi her ay belli oranda bir artış olduğunu görüyoruz. Küçük ve orta ölçekli şirketlerde bu oran yüzde 4.57. Kredi kartlarında ise yüzde 6.7. Ziraat Bankası’nda KOBİ kredilerinde sorunlu kredi oranı yüzde 1.8. Global krizin etkilerini gözönünde tutarak KOBİ müşterilerimizle yeniden borç yapılandırmasına gittik. Vadeyi 10 aya uzattık. Yeterli olmadığını gördüğümüzde 4 yıla kadar uzattık. Bu uygulamadan sonra takibe düşme oranlarımızda düzenli bir düşüş oldu.” ‘KOBİ’de risk fazla, maliyetlere dikkat’ Hakan Binbaşgil - Akbank Gn. Müd. Vekili “Sorunlu kredilerdeki genel trend artış yönünde. Ancak biz bu artışı büyüme hızındaki düşüşe ve genel olarak da piyasadaki durgunluğa bağlıyoruz. Bireysel kredilerde ve kredi kartlarında geri dönüş oranlarında ufak artışlar var. Fakat bunu büyük bir bozulma olarak görmüyoruz. Panik yapacak boyutlarda değil. Bireyler, şirketler herkes ayağını yorganına göre uzatırsa sorunu aşarız diye dünüşünüyoruz. Burada dikkat etmemiz gereken alan özellikle küçük ve orta ölçekli şirketler, yani KOBİ’ler. En fazla bu alanda etkilenme görülüyor. KOBİ’ler krizden etkilenecek alanların en başında geliyor. Maliyetlerine dikkat etmeleri gerekiyor.” ‘Takibe düşen kredi artıyor ama...’ Hülya Altay - İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı “Sorunlu kredilerdeki genel artışı sektör bazında normal görüyoruz. Bunlar global krizin yansımaları ve doğal gördüğümüz sonuçlar. Tahminlerimizin üzerinde çok önemli artışlar değil. Banka olarak müşterilerimize dünya gerçeğini gözönünde tutarak yaklaşıyoruz. Yeni Karşılıklar Kararnamesi de bu konuda sektörü biraz daha rahatlattı. Bu çerçevede müşterilerimizi borçlarını ödeyebilme kabiliyetlerine göre değerlendiriyoruz. Dıştan bakıldığında takibe düşen kredi oranında büyük artış var gibi gözükebilir. Bu henüz aritmetik bir sonuçtur. Çünkü global krizden önce verilmiş yığınla kredi var. Şimdi ise kredi talebi durdu.” Kadife Şahin/ Milliyet