Karlılıkta, bir banka on şirkete bedel

Gıdadan, enerjiye, tekstilden perakendeye çok sayıda şirketin yer aldığı Fortune 500 listesindeki Türkiye'nin en yüksek performanslı şirketleri, 2009 yılı performanslarıyla, 45 bankanın karını zar zor yakaladı. Fortune 500 Türkiye listesine giren Türkiye'nin en büyük şirketlerinin 2009 yılı için açıkladıkları 21 milyar TL'lik kar, aynı dönemde 45 bankanın açıkladığı 19.4 milyar TL'lik karı kılpayı geçti. 2008 yılında da benzer bir tablo oluşmuş, 500 büyük şirketin 12,9 milyar TL'lik karına karşın bankalar 12,8 milyar TL kar etmişti. 2007'de ise şirketlerin karı 20 milyar TL bankaların karı 14 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Krizin belirleyici olduğu 2008 ve 2009 yılları bilançolarında, düşük faiz ve ucuz kaynaklarla çalışan bankaların kriz karşısında tutunmaya çalışan şirketleri yakaladığı göze çarpıyor. 2009 mali tablolarına göre hazırlanan Fortune 500 listesindeki şirketlerin, net karları, 2008 yılına göre yüzde 62 artışla 21 milyar TL'ye yükselirken, aynı dönemde mevduat ve yatırım bankası statüsünde faaliyet gösteren 45 bankanın karı ise yüzde 53 artarak 19.4 milyar TL'ye ulaştı. Şirketlerin kriz nedeniyle satışlarının gerilediği, bankaların ise düşük faiz ve ucuz kaynak temininin sıkıntısız sürdüğü 2009'da da 45 bankanın karının 500 büyük şirketin karını yakalaması normal bir sonuç olarak yorumlanıyor. Tüpraş birinci olmuştu Fortune Türkiye dergisi tarafından bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen Fortune 500 araştırmasında, Tüpraş, 2009'da satışları yüzde 33,1 düşmesine karşın, 20 milyar 389 milyon 883 bin TL net satış geliriyle birinci sıradaki yerini korumuştu. Fortune 500 Türkiye araştırmasında ikinciliği Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. alırken, Botaş, 18 milyar 326 milyon TL ile listeye üçüncü sıradan girmişti. TEDAŞ bu sonuçlara karşın, Fortune 500'ün en fazla zarar eden şirketi olmuştu. Petrol Ofisi 14 milyar 94 milyon TL satış geliriyle dördüncü sırada bulunurken, Türk Telekom 10 milyar 568 milyon TL satış geliriyle ilk beşteki yerini almıştı. Turkcell ise 8.9 milyar TL gelirle altıncı sırada bulunuyordu. Düşük faiz ortamı yaradı Gedik Yatırım Araştırma Bölümü Müdürü Onur Mutlu, 45 bankanın karının Türkiye'nin en büyük 500 şirketinin karına neredeyse denk bir düzeyde gerçekleşmesini "normal bir sonuç" olarak yorumladı. 2009 yılında küresel kriz nedeniyle şirketlerin zor bir dönemden geçirdiğine dikkat çeken Mutlu, "Şirketlerin sıkıntı çektiği, bankaların ise tam tersine karlılığa elverişli bir ortamda çalıştığı bir döneme ilişkin çıkan bu tablo çok normal" diye konuştu. Bankaların özellikle 2009 yılında düşük faiz ve ucuz kaynak temininin devam ettiği bir ortamda çalıştığını kaydeden Mutlu, "Bu dönemde bankaların alt yapıları gayet sağlam, verimlilikleri de yüksekti" dedi. Pınar Sungur Referans