Kamunun payı arttı, özellerin payı azaldı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), "Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü, Aralık 2009" raporuna göre, bankacılık sektörünün toplam aktifleri, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 13.8 artarak 834 milyar liraya ulaşırken, gruplar itibariyle en yüksek artış sırasıyla yüzde 30.5 ile katılım, yüzde 20.5 ile kamu, yüzde 17.9 ile kalkınma ve yatırım bankalarında oldu. Bunları yüzde 11.9 ile özel, yüzde 2.8 ile yabancı bankalar izledi. Sektörün aktif büyüklüğü içinde kamu bankalarının payı 2009'da yüzde 28.4'ten yüzde 30.1'e, katılım bankalarının yüzde 3.5'ten yüzde 4'e, kalkınma ve yatırım bankalarının yüzde 3.1'den yüzde 3.2'ye çıkarken, özel bankaların payı yüzde 50.5'ten yüzde 49.6'ya, yabancı bankaların yüzde 14.3'ten 12.9'a geriledi. Geçen yıl kamu bankalarının aktif büyüklüğü 251 milyar lira, özel bankaların 414 milyar lira, yabancı bankaların 108 milyar lira, katılım bankalarının 34 milyar lira, kalkınma ve yatırım bankalarının ise 27 milyar lira oldu. BANKA GRUPLARINDA KÂRLILIK Raporda, banka grupları itibarıyla kÒ¢rlılığın önceki yıl ile karşılaştırılması sonucu ulaşılan tespitlere de yer verildi. Buna göre, kamu bankalarında, esas olarak düşen faizler ve vade uyumsuzluğu nedeniyle faiz gelirleri yüzde 1.9 artarken, faiz giderleri yüzde 17.5 gerilediğinden, net faiz gelirleri yüzde 46.8 ile sektörün oldukça üzerinde arttı. Net faiz gelirlerinin toplam gelirler içerisindeki payı ise aynı dönemde 11.8 puan artış gösterdi. Kalkınma ve yatırım bankaları hariç tutulduğunda toplam gelirler içerisinde takipteki alacaklar özel provizyonu en az artan grup 2.1 puanla kamu bankaları oldu. Söz konusu artış bankacılık sektöründe 4 puanken, yabancı bankalarda, bankacılık sektörünün üzerinde 6.5 puan, katılım bankaları ve özel bankalarda ise yine sektörün üzerinde sırasıyla 5.8 puan ve 4.3 puan arttı. Temelde provizyonlar sonrası net faiz gelirlerindeki artışın yanı sıra faiz dışı gelir gider dengesindeki kötüleşmeye karşın esas olarak kambiyo zararlarının kÒ¢ra dönmesinin katkısıyla kamu bankalarının net dönem kÒ¢rı, önceki yıla göre sektör ortalamasının üzerinde yüzde 63.7 oranında arttı. Özel bankalarda, faiz gelirleri yüzde 2 düşmesine karşın, faiz giderlerindeki yüksek oranlı gerileme (yüzde 23.8) nedeniyle net faiz gelirlerindeki artış yüzde 39 oldu. Takipteki alacaklar özel provizyonundaki artış sonucunda provizyonlar sonrası net faiz gelirlerindeki yükselme yüzde 29.4 olarak gerçekleşti. Pozitiften negatife dönen kambiyo kÒ¢rları ve azalan olağanüstü gelirlere karşın, iyileşen faiz dışı gelir- gider dengesi ve temelde sermaye piyasası işlem kÒ¢rlarındaki artış nedeniyle özel bankaların net dönem kÒ¢rı sektör ortalamasının üzerinde yüzde 52 oranında yükseldi. Yabancı bankalarda, net faiz gelirleri yüzde 22.4 artmasına rağmen, takipteki alacaklar özel provizyonun yüzde 102.3 artması, provizyonlar sonrası net faiz gelirlerindeki artışın yüzde 4.5'te kalmasına yol açtı. Yabancı bankaların faiz dışı gelir-gider dengesindeki iyileşmeye, artan faiz dışı diğer gelirlere rağmen, temelde takipteki alacaklar özel provizyonundaki artışa bağlı olarak dönem net kÒ¢rı sektör ortalamasının hemen altında yüzde 49.5 oranında arttı. Katılım bankalarında, toplam kÒ¢r payı gelirleri yüzde 20.5 artarken, faiz giderleri yüzde 16.4 arttı. Bunun sonucunda net kÒ¢r payı gelirleri yüzde 25.7 arttı, ancak takipteki alacaklar özel provizyonundaki yüzde 139.1'lik artış nedeniyle provizyonlar sonrası net kÒ¢r payı gelirleri diğer banka gruplarının aksine yüzde 2 azaldı. Takipteki alacaklar özel provizyonu ile personel giderlerindeki artış dolayısıyla kötüleşen kÒ¢r payı dışı gelir gider dengesi katılım bankalarının net dönem kÒ¢rının sektör ortalamasının altında yüzde 9.4 oranında artmasına yol açtı. Bankacılık sektörünün net dönem kÒ¢rı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 49.6 artarak 20.1 milyar lira olmuştu.