Dünya yeni bir rönesansın başında

Davos’ta 27-29 Ocak tarihleri arasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu toplantılarında geçen yıl yaşanan ekonomik krizin sonuçları ve krizden alınması gereken dersler masaya yatırıldı. Zirvenin ikinci günü düzenlenen “Finansal Kriz Sonrası: Sonuçları ve Alınan Dersler” konulu açık oturuma katılan Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt; Küresel krize neden olan sistemin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ve ülkeler arasında sağlıklı bir gelir dağılımının sağlanmadığı sürece bu gibi krizlerin görülmesine devam edileceğini söyledi. 28 Ocak’ta gerçekleştirilen açık oturuma Akkurt’un yanısıra Fransa Ekonomi Bakanı, Sanayi ve İstihdam Bakanı, Dünya Ekonomik Forumu Yönetim Kurulu Üyesi Christine Lagarde, ABD Kolumbiya Üniversitesi, Nobel Ödüllü Ekonomi Profesörü Joseph Stiglitz, İsviçre Bankacılar Birliği Başkanı Patrick Odier, Almanya Protestan Kilisesi Başkan Konseyi Başkan Yardımcısı Nikolaus Schneider ve Uluslararası Çalışma Örgütü Başkanı (ILO) Juan Somavia katıldı. Finansal krizin sonuçlarının tartışıldığı “Finansal Kriz Sonrası: Sonuçları ve Alınan Dersler” konulu açık oturumun ana konuları ise “Finansal krizin nedenleri nelerdir?”; “Gelecekte, bu tür krizler nasıl önlenebilir?”, “Devletlerin aldığı önlemlerin uzun vadede etkisi nasıl olacak?” ,”Finansal sistem ile ilgili küresel bir düzenleme nasıl olacak?”, “Bu tür düzenlemeler ile ilgili kuralları kimler geliştirmeli ve uygulamalı?” başlıkları oluşturdu. Oturumda konuşan Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt, “Sorunların nereden başladığına değinmek istiyorum. Güçlü bir bankacılık yapısı ve dünya fonlarının ABD’ye aktığı bir sistem vardı. Şirketler karlılık oranlarını arttırmak için daha fazla riske girdi. Şirketlere ve bankalara yatırım yapan yatırımcılar da riskler aldılar. - Tüm bunlar olurken kamu yetkilileri yeterli müdahalede bulunmadı. - Dolayısıyla, krizin temel nedeni, finans şirketlerinin aldiklari riskin onemini algilamamalari ve regülatörlerinlerin riskleri yeteri kadar erken fark etmemeleri oldu. Finansal kurumlar kredi vermek için yoğun bir şekilde birbirleri ile rekabet ederken, hanehalkı ve şirketlere kredi vermek kolay hale geldi. Akkurt, “Sorun burada başladı, bankacılık bildiğiniz üzere toparlanan mevduatın etkin bir şekilde kredi olarak tahsis edilmesidir. Ancak yatırım bankaları bunu yapmadılar, para imalatı endüstrisine yöneldiler. Bunun da bir sınırı vardı ve nihayetinde kriz ortaya çıktı. Dolayısıyla yetersiz risk yönetimi sistemlerinin gerekli sermaye ve likidite destekleri ile iyileştirilmesi gerekiyor. Bu bağlamda, Türkiye’deki bankacılık sistemine de değinen Ziya Akkurt, “Türkiye’de - BDDK’nın etkin denetim ve gözetimi altında çok güçlü bir piyasa var. Çünkü 2001 yılında çok büyük dersler çıkardık.. Uluslararası standart olan sermaye oranı yüzde 8 iken ülkemizde yüzde 12’dir.. Bankaların sermaye oranına değinen Akkurt, “Sermaye oranının belirlenmesi için 10 sene geçti. Dünyanın önde gelen politikacıları, - bankacılar değil, teknik adamlar değil ya da bilim adamları değil – bu oranın ne olması gerektiğini tartıştı. Ve sonunda bunun yüzde 8 olmasına karar verildi. Benim sorum, eğer düzenleme sorununu çözersek, bu krizden çıkabilir miyiz. Bence bunları tartışmalıyız. -. Ben dünyayı şu anda yeni bir Rönesansın başında görüyorum. Her şey değişiyor. Bu değişim ilk finansal çevrelerden başladı ve tüm dünyaya da yayılmakta. Asya’ya yöneliyor-. - Refah, batıdan Asyaya ve gelişmekte olan ülkelere kaymaya başladı. -. Orta sınıfın durumuna da dikkat çeken Akkurt “Bu salonda çok sayıda genç oturuyor. Çoğunun aklında üniversiteden mezun olduktan sonra iş bulabilir miyim sorusu vardır. Bu konuları tartışmalıyız. Peki geleceğimiz ne olacak. Gençler ne olacak. Bence geleceğimizin ne olacağını tartışmalıyız” şeklinde konuştu. Ülkeler arasındaki gelir dağılımının sağlıklı olması gerektiğine değinen Akkurt, “Daha önce g7 vardı şimdi g20 var belki yarın g30 olur. Bence gelir dağılımında eşitlik sağlamalı yoksa bu sorunlar çıkmaya devam eder” sözlerine yer verdi. Fransa Ekonomi Bakanı ise, Türkiye’nin 2001 yılındaki krizden ders aldığını ve son dönemde dünyayı vuran küresel krizden fazla etkilenmediğini söyledi. ILO Başkanı Somavia da Akkurt’un bu görüşlerini kuvvetle desteklediğini belirtti. Oturum sonrası açıklamada bulunan Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt, “Davos’ta genellikle problemlerin daha sınırlı bir kısmına değiniliyor. Düzeltmelerle sorun halledileceği sanılıyor. Panelde özellikle sorumluluğun tamamının bankalarda olmadığını ve - otoritelerin de sorumluluğunun olduğunu, Türkiye’de ise herkes sorumluluğunu yerine getirdiği için böyle bir problemin yaşanmadığını belirttim. . Evvelki gün Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy yaptığı konuşmasında, finans ve bankacılık sektörüne yüklenmesi ilginçti. Ancak Fransa’daki iş kayıpları, kendilerini dünyadaki rekabetçi ortama nasıl uyarlayacakları,ayrıca bozulan gelir dağılımını nasıl değerlendirdikleri konusunda - bilgi vermedi.- Amerika’da da- benzer durumunu görüyorum -. Devamlı söylediğim bir şey var. Yeni bir Rönesansın başlangıcındayız ve dünyada sistemler değişiyor. Bu değişime herkesin ayak uydurması gerekiyor. Dolayısıyla gelir dağılımında ilerleyen dönemde bu değişimden doğabilecek sonuçları politikacıların çok iyi değerlendirip atacakları adımlar konusunda düşünmeleri gerekiyor. Eski modellerle olayları çözmek ve tanımlamak artık mümkün değil. Önümüzdeki dönemde, uluslararası platformda düşünülen yeni bankacılık düzenlemeleri doğrultusunda Türk bankaları için negatif bir gelişme beklemiyorum ama Amerika ve Avrupa’daki bankalar için ciddi önlemler gelebilir. Davos’taki açık oturumun moderatörlüğünü ise İsviçre Televiyonundan Stephan Klapporth yaptı.