DIŞYÖNDER Başkanı'ndan uyarı: Treni kaçırmayalım

Türkiye’nin dış ticaret açığı eylül ayında 6,9 milyar dolara yükselirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76 seviyesinde kaldı. Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar, ihracatçının zor bir döneme girdiğini belirterek “Reel sektöre biraz nefes aldırılmazsa üretim tamamen tıkanabilir” uyarısında bulundu.

Nefes’ten Şehriban Kıraç’a değerlendirmelerde bulunan Çınar, küresel ekonomik dengesizliklerin Türkiye gibi dış borcu yüksek ülkeleri daha kırılgan hale getirdiğini söyledi. “Trump’ın yeniden seçilmesiyle birlikte globalleşme yerini lokalleşmeye bıraktı. Çin güçleniyor, Rusya-Ukrayna savaşı ve Orta Doğu’daki karışıklıklar da dengeleri altüst etti” diyen Hakan Çınar, dünya ekonomisindeki bu tabloya Türkiye’nin üretim zorluklarıyla yakalandığını vurguladı.

“Türkiye rekabet gücünü kaybetti”

Dr. Çınar’a göre Türkiye, artan maliyetler nedeniyle rekabet avantajını kaybetti. “Döviz kurunun sabitlenmesi ihracatçıyı ters köşe yaptı. TL maliyetleri yükseldi, fiyat tutturmak zorlaştı. Özellikle emek yoğun sektörlerde müşteriyi daha ucuz ülkelere kaptırdık” diyen Çınar, birçok yerli firmanın üretim için Mısır’a yöneldiğini belirtti.

“Artık Türkiye Avrupa’dan ucuz değil. Tam tersi bir durumdayız. Üretim maliyetleri, enerji giderleri, işçilik ücretleri hızla arttı” ifadelerini kullanan DIŞYÖNDER Başkanı Çınar, liman altyapısının yetersizliği ve bürokratik engellerin de yabancı sermayeyi ürküttüğünü söyledi.

“Yatırımcıyı Türkiye’de tutmalıyız”

DIŞYÖNDER Başkanı, hem yerli hem yabancı sermaye açısından güven ortamının güçlendirilmesi gerektiğini şöyle vurguladı:

“Türk malına güveni artırmalıyız. Yerli üreticiyi Türkiye’de tutmamız gerekiyor. Yabancı yatırımcıyı çekmek için istikrar şart. Hukuki ve siyasi belirsizlikler yatırımcıyı korkutuyor. Bu süreçte faiz oranlarının daha hızlı düşmesi gerekiyor.”

Çınar, Türkiye’nin dış ticaret fazlası verebilmesi için ithalatın ihracatla dengelenmesi gerektiğini de şu şekilde dile getirdi:

“İlave gümrük vergilerimiz çok yüksek. Sektörel bazda vergi düzenlemeleri yapmalıyız. Daha fazla hammadde ve enerji üretimine yönelmeliyiz. Türkiye, doğru adımlar atarsa 5 yıl içinde dış ticaret fazlası verebilir.”

“Hazır giyimde dezavantajlı hale geldik”

Hazır giyim ve tekstil sektörünün de yüksek maliyet baskısı altında olduğunu belirten Çınar, Türkiye’nin markalaşma ve katma değerli üretim konusunda geri kaldığını söyleyerek “Hazır giyimde giderek dezavantajlı duruma düşüyoruz. Coğrafi konum avantajımızı istenilen ölçüde kullanamadık. Şeffaflık artırılmalı, maliyetler düşürülmeli.” ifadelerini kullandı.

“Para politikasında esneme şart”

Dr. Çınar, Merkez Bankası’nın sıkı para politikasının reel sektörü zorladığını belirterek şu uyarıyı yaptı:

“Enflasyonu kontrol altına almak önemli ama mevcut katılık reel sektörü boğuyor. Üretici borçlanarak ayakta kalmaya çalışıyor. Para ve maliye politikasının biraz esnemeye ihtiyacı var. Aksi takdirde ihracatçıların nefesi tamamen kesilebilir.”

2026 yılına dair beklentilerini de paylaşan Çınar, yıl başında ekonomide ciddi bir toparlanma beklemediğini ifade ederek “Faizlerin yıl sonunda yüzde 37 civarına düşmesi olası. Ancak Şubat itibarıyla para politikası yeniden değerlendirilecektir. O zamana kadar firmalarımızın daha fazla kayıp yaşamaması önemli. Enerji, hammadde ve üretim yatırımlarına odaklanmalıyız.” dedi.

“Markalaşma ve teknolojiye yatırım şart”

Çınar, Türkiye’nin uzun vadede rekabet gücünü artırabilmesi için markalaşma ve teknolojiye yatırım yapılması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi:

“Türk tüketicisini yerli malına yönlendirmeli, katma değeri yüksek üretimi teşvik etmeliyiz. Aksi takdirde üretim gücümüzü ve dış ticaretteki konumumuzu kaybedebiliriz.”

Yeni özelleştirme modelinde halka arz planı masada

Zombi şirket sayısında rekor artış