60 MİLYAR DOLAR TARTIŞMASI

Türk zenginlerin İsviçre’de hesapları olduğu bilinirdi. BDDK Başkanı, “Bir Kuzey Avrupa ülkesi bankası” deyince kafalar karıştı. Ancak bankacılar, “Kuzey Avrupa’da değil İsviçre’de, Bilgin galiba ülke adı vermek istemedi” dedi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, önceki gün bir toplantıdaki konuşmasında, “Doğru olduğuna inanıyorum. Bir Kuzey Avrupa ülkesindeki bir bankada Türk vatandaşlarının 60 milyar doları olduğuna...” ifadelerini kullanınca kafalar karıştı. Çünkü şimdiye kadar birçok ülke zenginleri gibi Türk zenginlerinin de İsviçre bankalarında hesaplarının olduğunu bilinirdi. Ancak İsviçre bir Kuzey Avrupa ülkesi olmadığı için, Bilgin’in sözleri bir anda ‘acaba hangi ülke, hangi banka’ sorularını gündeme getirdi. Bankacılar, Bilgin’in ‘Türk vatandaşlarının 60 milyar doları var’ diyerek işaret etiği ülkenin İsviçre dışında bir başka ülke olamayacağını söyledi. Türklerin tasarruflarını yurtdışına çıkarırken gizlilik ilkesini ve off-shore bankacılığı talep ettiğini belirten bankacılar, “Türklerin 60 milyar doları hangi Kuzey Avrupa ülkesinde olabilir?’ sorusuna, “İsviçre dışında başka bir ülke olamaz’ yanıtını verdi. Bankacılar, BDDK Başkanı Bilgin’in ülke adı vermek istemediği için Kuzey Avrupa ülkesi ifadesini kullandığını, Kuzey Avrupa ülkeleri içinde hiç bir ülkenin bu büyüklükte bir parayı yönetecek bankaları olmadığını belirtti. Tam miktar bilinmiyor Kuzey Avrupa ülkeleri olarak İskandinav ülkelerinin hiçbirinde Türklerin parasının olmayacağını belirten bir bankacı, “Kuzeyde olsa olsa İngiltere ve Hollanda düşünülülebilir. Bunları da Bilgin kuzey Avrupa dediği için söylüyorum” dedi. Aynı bankacı, Türklerin yurtdışında olduğu ileri sürülen tasarruflarının toplam tutarının hiçbir kurum ve kimse tarafından tam olarak bilinemeyeceğini söyledi. Açıklanan rakamın doğru olduğunu ifade eden ve adının açıklanmasını istemeyen bir başka bankacı, “Bilgin’in belirttiği rakam doğru. Ben bu rakamın daha fazla, 100 milyar dolar civarında olduğunu tahmin ediyorum. Ancak gerçek rakamın ne olduğunu ve nerede olduğunu hiçbir kurum ve kişi bilemez. Bunu telaffuz edenler, olsa olsa siyasi, politik mercilerdir” dedi. Bankacı, BDDK Başkanı Bilgin’in ülke konusunda yanıltılmış olabileceğini söyledi. Türklerin parasının İsviçre bankalarında olduğunu ileri süren bankacı, bu ülkedeki en büyük bankanın da UBS olduğunu söyledi. Bankacılar, ABM Amro ve HSBC olarak ismi anılan diğer bankalardan ziyade UBS’i işaret etti. Akçakoca da açıklamıştı Eski BDDK Başkanı Engin Akçakoca da belirtilen rakamın doğruluğuna katıldığını belirterek, ülkenin bir Kuzey Avrupa ülkesi olmasının mümkün olmadığını söyledi. Akçakoca, Haziran 2002’de Türklerin İsviçre’de 55 ile 65 milyar dolar arasında bir mevduatının bulunduğunu ve bu rakamla Türkiye’nin Brezilya’nın ardından ikinci olduğunu açıklamıştı. Akçakoca, bu açıklamayı bugün olduğu gibi Türklerin yurtdışındaki paralarını ülkeye getirmeleri ve şirketlerine sermaye olarak koymaları halinde herhangi bir vergi incelemesine uğramayacakları taahhüdünün verildiği günlerde yapmıştı. Akçakoca, “Vatandaş artık mevduatını ya çok kısa vadeli hesaplarda ya da yastık altında tutuyor. Türkiye’nin İsviçre’de 55 ile 65 milyar dolar mevduatı bulunuyor. Türkiye bu oranla Brezilya’dan sonra ikinci durumda” demişti. ‘Rakam doğru ancak bir tek banka olamaz’ Ergun Özen Garanti Bankası Genel Müdürü “Bir Kuzey Avrupa ülkesi olarak hangi banka olacağını bilemiyorum. Olsa olsa İsviçre’dir. Çünkü gizlilik ilkesine bu ülke uyuyor.” Sinan Şahinbaş Finansbank Genel Müdürü “İsviçre’den başka bir ülke olamaz. Türklerin en fazla parası hangi ülkede var diye sorsanız benim aklıma İsviçre gelir. Bu kadar büyük bir rakamın bir tek ülkede bir bankada olmasını da hiç düşünemem.” Tolga Egemen Garanti Bankası Gen.Müd. Yrd. “Bu kadar yüksek bir rakamın tek bir bankada olabileceğini sanmıyorum. Uluslararası bankaları bilirim bu rakam bilgilerime sığmıyor. Bir Kuzey Avrupa ülkesi olamaz, bu büyüklükte bir işlemi yapacak banka İskandinav ülkeleri içinde yok.” Adının açıklanmasını istemeyen bir bankacı “Türklerin yutdışındaki parasına yakın bir rakam bildirilmiş ancak bir tek ülkede bir bankada bu kadar para olması mümkün değil. UBS, ABM Amro veya HSBC olabilir. Yani İngiltere ve Hollanda’yı da düşünebiliriz.” Engin Akçakoca Eski BDDK Başkanı “Bilgin’inin telaffuz ettiği rakam doğru, ancak bu paranın bir tek ülkede, bir bankada olması mümkün gözükmüyor. Ülkenin bir Kuzey Avrupa ülkesi olması doğru olmayabilir. Yine de BDDK Başkanı bunu söylüyorsa, belki de bir bildiği vardır.” Bilgin ne demişti? BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, Active Academy’nin İstanbul’da düzenlediği Riks Yönetimi Zirvesi’nde şöyle demişti: “Bir Kuzey Avrupa ülkesindeki bir yabancı bankada Türk vatandaşlarının 60 milyar doları olduğuna dair bir konuşma sonrasında, bu bölümü eklemek zorunda kaldım. Diyoruz ki, reel sektörün yurtdışına borcu var. Doğrudur. O bir risk unsurudur. Ama buradaki en büyük dezavantajımız, bunun ayrıntılarını bilmiyoruz. Bilgisizliğin temel kaynağı yurtdışından temin edilen kredilerin karşılığıdır. Eğer bu kredilerin karşılığında yurtdışında zamanında park etmiş servetler söz konusu ise çok rahat ederiz. Ancak konunun gizemi bize bu şansı tanımıyor ve sadece tahminde bulunabiliyoruz. Yeni mimarinin başarı şansı birçok konunun yanı sıra şeffaflığa verilecek öneme doğrudan bağlı. Sanırım off-shore merkezler veya bazı ülkelerdeki gizli isimler üzerindeki para hareketlerindeki sır perdesi kalkmadan da şeffaflık sağlanamayacak. İşte tam bu noktada, bazı ülkelerdeki, ketumiyetiyle ünlü bazı Kuzey Avrupa ülkelerindeki bankalardaki X, Y, Z, A, B, C veya çeşitli kodlarla hesap numaralarında milyarlarca dolar bulunan vatandaşlarımızın halini de merak ediyorum” dedi. KADİFE ŞAHİN / MİLLİYET