Uzmanlar Merkez'in kararını nasıl yorumladı

4 / 4

---

Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Nisan ayı cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %78.8 artarak 8.2 milyar dolar ile beklentimize paralel gerçekleşti. (Piyasa beklentisi: 8 milyar dolar). Mart ayında 47.1 milyar dolar olan 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı ise Nisan ayında 50.7 milyar dolar seviyesine çıktı. Açıklanan verilere göre Nisan ayında dış ticaret açığında görülen dikkat çekici artışın cari işlemler açığı rakamlarına da yansıdığını görüyoruz.
Dış ticaret yoluyla cari işlemler açığını da etkileyen enerji ticaretinin yanında altın ticareti de hala önemini koruyor. Mevsimsel etkilerden arındırılmış ve üç aylık hareketli ortalamalar itibariyle baktığımızda enerji ve altın hariç cari işlemler açığındaki artışın ham verilerden oluşan cari işlemler açığındaki artış kadar sert olmadığını görüyoruz. Yandaki grafikte kullandığımız iki seri arasındaki farkın açılmasında özellikle Nisan ayında gerçekleşen parasal olmayan net altın ticareti rakamlarının oldukça etkili olduğunu söyleyebiliriz. Nitekim Mart ayında yapılan altın ithalatı 1 milyar dolar iken Nisan ayında 2.5 milyar dolar rekor seviyelere çıktı. Altına yönelik bu alımlardaki sert artışta Nisan ayında altın fiyatlarında görülen sert düşüşlerin etkisi ile yurtiçi alımların artması etkili oldu.
TÜİK tarafından açıklanan GSYH verilerinin ardından 2013 yılının ilk çeyreğine ilişkin tablo netleşmiş oldu. Kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yakından takip edilen cari işlemler açığının GSHY’ye oranında 2012 yılından itibaren başlayan düşüş trendinin 2013 yılının ilk çeyreğinde de devam ettiğini görüyoruz. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi %3’lük bir büyüme elde ederken, cari işlemler açığındaki toparlanmanın devam etmesi olumlu bir gelişme. Ancak Nisan ayında bir hızlanma görsek de gerek yurtdışında FED eksenli tartışmalar gerekse yurtiçi gelişmeler ile kurda görülen artış nedeniyle cari işlemler açığında ivme kaybıyla karşılaşabiliriz. Hali hazırda cari işlemler açığının GSYH’ye oranının %6.5’e yükseleceği beklentimizle uyumlu bir tablo çizilmesine karşın, aşağı yönlü riskleri de göz önünde bulunduruyoruz.
Cari işlemler açığının finansman tarafında portföy yatırımlarının rolü giderek artıyor. Nisan ayı verilerinde de yabancı yatırımcıların önemli ölçüde portföy yatırımları kanalı ile döviz girişine neden olduklarını görüyoruz. Doğrudan yatırımlar düşük seyrini sürdürürken, portföy ve diğer yatırımlar finansmanın büyük oranını karşılıyorlar. Nisan ayında 9.3 milyar dolarlık portföy yatırımları sonucunda yıllık bazda toplam finansman ihtiyacının %55’i bu kanalla karşılanmış oldu. Portföy yatırımlarının içerisinde ise yabancı yatırımcıların borç senedi alımlarının en önemli rolü oynadığını görüyoruz. Hisse senedi alımları genel trendine paralel daha ılımlı bir seyir izliyor. Yurtdışı yerleşiklerin DİBS alımları Nisan ayında 4.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken bankaların ve reel sektör firmalarının tahvil ihraçları ile sırasıyla 1.4 ve 1.35 milyar dolarlık döviz girişine aracılık ettiklerini görüyoruz. Türkiye’nin yatırım yapılabilir not seviyesini almasının ardından artan yabancı ilgisi net bir şekilde görünüyor.
Özellikle yabancıların devlet tahvillerinin yanında banka ve özel sektör kâğıtlarına olan taleplerindeki artışta da yatırım yapılabilir kredi notuna sahip olmamız başrolü oynuyor. Portföy yatırımlarında Mayıs ve Haziran aylarında uluslararası piyasalarda FED’in çıkış stratejisi tartışmaları ve yurtiçindeki gelişmeler, portföy yatırımlarında bir çıkış görmemize neden olabilir.
Sonuç olarak, Nisan ayı verileri beklentilerimize paralel gelirken, cari işlemler açığında önceki aylara göre bir bozulma dikkat çekiyor. Dış ticaret rakamlarımıza ilişkin tespitlerimizde de değindiğimiz gibi Nisan ayında altın ithalatı dış dengeler açısından belirleyici oldu. 2.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen altın ithalatı gerek dış ticaret gerekse cari işlemler açığındaki artışta en önemli rolü oynadı. Altın ve enerjiyi dışladığımızda ise ekonomik aktivitedeki canlanmaya paralel olarak cari işlemler açığında bir bozulma görülse de söz konusu hareketin cari işlemler açığının kendisi kadar sert olmadığı karşımıza çıkıyor. Yılın ilk çeyreğinde ekonominin beklentilerin üzerinde büyümesine karşın, cari işlemler açığının toparlanmaya devam etmesi olumlu bir tablo çiziyor.
Yılın ikinci çeyreğinde ise iç talep gelişmelerinin FED’İn çıkış stratejisi tartışmaları ve yurtiçi olaylardan etkilenmesi söz konusu olabilir. Bunun yanında kurun seyri de cari işlemler açığı üzerinde daha fazla konuşulması gereken bir konuma geliyor. ABD Merkez Bankası’nın mevcut tahvil alım programını azaltması ya da bitirmesi yönündeki tartışmalar ve yurtiçi gelişmeler ile TL’de görülen değer kayıplarının kalıcı bir hale gelmesi rekabet avantajı sağlayarak cari işlemler açığındaki yükselişi daha da sınırlandırıcı bir rol oynayabilecektir. Mevcut görünümde cari işlemler açığının yıl sonunda GSYH’nın %6.5’ine ulaşacağı beklentimizde bir değişiklik bulunmasa da yukarıda açıkladığımız yurtdışı ve yurtiçi etkenlerle cari işlemler açığının daha düşük seviyelerde gerçekleşme ihtimali bulunmaktadır.
VAKIFBANK