Sukuk'a Dubai darbesi

Global ekonomik krizde iflas noktasına gelen ve “büyük abi” Abu Dabi Emirliği’n nden gelen 10 milyar dolar ile ayakta kalmaya çalışan Dubai hükümetinin yaşadığı mali bunalım dünya tahvil pazarında İslami bono olarak bilinen sukuk’a olan güveni de yerle bir etti. Dubai ‘nin en büyük emlak şirketi olan ve Palmiye adası gibi dünyaca ünlü projeler imza atan Dubai World ve onun yan şirketi olan Nakheel’s in borçları zamanında ödememe riski sukuk yatırımı yapan tüm yatırımcıları tedirgin etmeye devam ediyor. Körfez sermayesini hedef alan sukukla körfezdeki 1.5 milyar dolardan pay alınması hedefleniyordu. Sukuk, dünya piyasasına girdiği günden bu yana belirli bir büyüklüğe ulaşmıştı. 7-8 yıl önce 5 milyar dolardan az olan sukuk piyasası krizden önce yaklaşık 150 milyar dolarlık bir büyüklüğe gelmişti. Ancak, özellikle krizde borçlarının ödemekte zorlanan ve iflasın eşiğine gelen Dubai’nin yatatığı güvenszilik ortamı sukuk piyasasında önemli bir düşüşe neden oldu. İngiliz ekonomist Profesör Rodney Wilson konu ile ilgili yaptığı açıklamada yatırımcıların sukuka olan güvensizliği yersiz bulduğunu belirterek Dubai’nin sorununun kendine özel olduğunu ve Nakheel’ın borçlarını yapılandırma sürecine girmesi ile birlikte sıkıntıların giderileceğini söyledi. TÜRKİYE’DE SUKUK İHRACINA HAZIRLANIYORDU Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından uzun zamandır üzerinde çalışılan ve yeni sermaye piyasası araçlarının ülkenin finansal piyasalarında işlem görmesine yönelik çalışmalar kapsamında hazırladığı, 'Kira Sertifikalarına ve Varlık Kiralama Şirketlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’i yürürlüğe koyarak dünya yatırımcılarını Türkiye’ye çekmeyi planlamıştı., Yatırımcıların elini sukuktan çekmesi ile başlayan sürecin sukuk ihracına hazırlanan Türkiye’yi nasıl etkileyeceği merakla bekleniyor. İSLAMİ BONO “SUKUK” NEDİR? Kira gelirinin tekrar kiralanmasını sağlayan sertifikaların ihracına dayanan Sukuk, sertifikanın Arapça adıdır ve faizsiz bono olarak tanımlanıyor. İslamiyette, faiz taşıyan bonolara izin verilmediğinden bu araç, faiz ödemeyi veya faiz masrafı yüklemeyi yasaklayan İslam hukuku prensiplerine uyan menkul kıymetler olarak biliniyor. İkincil piyasada işlem görüp görmemelerine göre sınıflandırmaya tabi tutuluyor. Şeriat kurallarına göre kredi ve finansman piyasalarında kullanılan bono benzeri enstrümana, Arap ve Ortadoğu ülkeleri kaynaklı olarak uluslararası borçlanma piyasalarına girdi. Daha sonra, Avrupa ve ABD'de de son yılların en fazla ilgilenilen finansman araçlarından biri haline geldi. EN BÜYÜK AKTÖR MALEZYA Gerçekleştirilen 'sukuk' işlemlerinin yüzde 90'ının aktörü olan Malezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Bahreyn ve Endonezya piyasasının yine en aktif ülkeleri durumunda. Malezya, 2009'un ilk dokuz ayında gerçekleştirilen sukuk işlemlerinin yüzde 68'ini tek başına yaptı. Birleşik Arap Emirlikleri'nin bu yıl yer almadığı piyasada ikinci büyük aktör ise yüzde 15'lik payıyla Suudi Arabistan oldu. 2009'un ilk dokuz ayında yapılan işlemlerin yüzde 90'ı üç ülke tarafından gerçekleştirildi.