Sıcak para kaçar mı?

Şu iki sorunun yanıtını arayalım: Merkez Bankası’nın parasal politika deneyinin ‘oldukça olumlu karşılandığı’ gibi bir izlenim doğru mu? İkincisi de sıcak para girişine daha uygun bir kur ve tahvil faizi seviyesi neden memnuniyet yaratıyor, politikayla tutarlı mı?
Bu kararlardan doğrudan etkilenecek kesim hangisi? Bankalar. Bankaların genel müdürleri ne diyor? Çoğu “Merkez Bankamızın aldığı kararlar yerinde” diyor. Şimdi arkanıza yaslanın!
Bankacılar Merkez Bankası’nın aldığı kararlardan olumsuz etkileniyor olsaydı “Bu kararlar yerinde” derler miydi? Peki, bankalar bugüne kadar neden olumsuz etkilenmedi? Bu ‘olumsuzluğu’, bankaların kazancını azaltacak, kiminin kredi pazar payını küçültecek bir gelişme olarak düşünelim. Yanıtı basit; bankaların fon maliyetini arttıracak bir kısa vadeli faiz gelişimi yok, tersine ucuzlatacak faiz indirimleri var. Buna bağlı olarak bankalar da mevduat faizlerini aşağı çektiler, hepsi bu. Bankaların zorunlu karşılık tutarak katlanacakları maliyet de bu faiz indirimlerinin yarısı kadar. Yani nette maliyet düşüşü var.
‘Fren pedalındaki’ sıkışma
Bankacılar akıllıdır. Çıkıp da bırakın “Bu deney işe yaramaz” demeyi, “Doğru ama yetmez” dahi demediler, hatta sembolik birkaç baz puanlık tüketici kredisi faizi artışı da yaptılar. Hem her zaman otorite ile işleri olacağından hem de “Yeni önlemlerle üstümüze gelmesinler” düşüncesiyle!
Bankacıların görmek istediği, ilave olarak tutacakları karşılıkların likidite etkisinin ne olacağıdır. O da önümüzdeki hafta sonundan itibaren ortaya çıkacak. Ama her durumda yüzde 6.25’le alabilecekleri bir yer var!
Finansal piyasalarda ise iki görünür sonuç var: Döviz kuru ve uzun vadeli faizde artış. Bu durum acaba hedefe uygun mu? Döviz kuru yüzde 8’e yakın yukarıda, uzun vadeli faizler de 1 puan arttı.
Biliyorum, bankanın hedefi açıkladığı gibi ‘yeni sıcak para girişini frenlemek, kredi büyümesini dizginlemek’ diyeceksiniz. Ama bunlara ilişkin henüz ‘istenen oluyor’ denilebilecek sağlıklı bir bilgi seti ortada yokken, bazı Merkez Bankası üst düzey yetkililerinin medyaya, “Her şey istediğimiz gibi gidiyor” demelerinin nasıl bir anlamı var? Kuru yukarı mı çekmekti hedef?
Yükselen ‘duvar’
Geçmişte de benzer bir ‘makul’ döviz kuru artışı olduğunda tanık olmuştuk; Ankara’da bir rahatlama ortaya çıkıyordu. Çünkü ‘bariyerin yükselmesi’ nedeniyle sıcak para çıkış olasılığı azalıyordu. Bu açıdan bakılırsa kamuoyuna fazla dillendirilmeyen ama Ankara’da seçim öncesindeki en büyük tedirginlik haline gelen ‘ani sıcak para çıkışı’ senaryosuna karşı rahatlamanın ilk izleri ortaya çıkıyor. Bu yüzden de “Her şey beklediğimiz gibi” deniliyor.
Alınan ‘önlemleri’ talep edenin hükümet olduğu bellidir. Temel kaygı, seçim öncesinde sandıkta oy kaybına yol açacak bir finansal çalkalanmadır. Bunun potansiyel kaynağı da sıcak paradır. Sıcak paranın daha fazla gelmesinin frenlenmesinden öte, içerideki mevcudun dışarı çıkışına bir ‘duvar yükseltmesinin’ daha arzu edildiği ortaya çıkıyor. Bu sağlandığı ölçüde de ‘politikanın işlediği’ düşüncesiyle memnuniyet artıyor.
Politikanın odağında gerçekten de sıcak paranın gelişini frenleme arzusu baskın olsaydı; yeni sıcak paraya daha iyi giriş sağlayacak daha yüksek bir döviz kuru ve faiz seviyesinin memnuniyet yaratması beklenmezdi.

UĞUR GÜRSES - RADİKAL