Piyasadan 10 milyar dolar çıkmadı

Sıcak paraya önlem aldık, 10 milyar dolar çıktı’ türü sözler skandala dönüştü. Çünkü resmi ödemeler dengesi kayıtlarında çıkan böyle bir para yok. Deneysel para politikasının başarılı olduğuna ilişkin inanç sadece Ankara’da var. Zira ‘inançla’ fikir yürütmek yerine, sayılara bakıldığında; sıcak paraya karşı alındığı söylenen politika kararının (faiz indirimi) işe yaramadığı, tersine para girişinin devam ettiği ortaya çıkıyor. Daha ötesi, “Sıcak para çıktı, kararlar sonuçlarını gösteriyor” zorlaması da çöküyor.
Geçen cuma ocak ayı ödemeler dengesi verileri açıklandı. Ocak ayı sayıları gösteriyor ki söylendiği gibi bir sıcak para çıkışı yok. Tersine giriş var.
‘Sıcak’ şehir efsanesi
Şimdi hemen sayılara bakmadan, hepimizin aklına gelen şu soruyu soralım: Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 1 Şubat günü “8 milyar dolar çıktı” demişti, 16 Şubat günü de Hazine Bakanı Ali Babacan “10 milyar doların üzerinde çıkış var” diyordu. Bakanlar, telaffuz ettikleri bu çıkış miktarlarını nereden bulmuşlardı? Yoksa sadece döviz hesaplarındaki azalışa bakarak bir yanlışa imza atıp, kamuoyunu mu yanılttılar?
Şubat ayının ilk yarısında bu sayılardan bahsettiklerine göre, alınan kararların aralık-ocak dönemindeki sonuçlarını gösteren verileri değerlendiriyorlardı. Bu sözlerin sayılara yansımasını beklemek düştü bizlere de. Geçen gün yazmıştım; Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, “10 milyar dolar nereden çıktı” diye merak eden Milliyet yazarı Güngör Uras’a “Para çıktı ama geri geldi” diye bir açıklama gönderip bakanlarımızı kurtarmaya çalışmış!
Sayılar ortada
Peki, ödemeler dengesi verileri bize ne anlatıyor?
Aralık ve ocak aylarında bakanların söylediği gibi 8 ya da 10 milyar dolar çıkış değil, giriş var. İki ayda toplam 1.4 milyar dolarlık hisse senedi çıkışı, 3.2 milyar dolarlık tahvil girişi, 1.3 milyar dolarlık yabancı mevduat girişi, 5.5 milyar dolarlık da kısa vadeli kredi girişi olmuş. Yani toplamda 8.1 milyar dolarlık bir kısa vadeli sermaye girişi. Ne aralık ayında ne de ocak ayında, hatta ne de toplamında, kalemlerin alt ayrıntısı dahil 8 ila 10 milyar dolarlık çıkış söz konusu değil. “Mevduat çıktı, tahvil olarak geri döndü” denilecek bir
tablo da yok. Ocak ayında sadece giriş biçiminde, 2.7 milyar dolarlık bir tahvil alımı görülüyor. Yine ocak ayındaki 894 milyon dolarlık mevduat azalışının, döviz hesaplarından değil, yabancıların TL mevduatlarındaki azalıştan kaynaklandığını görüyoruz.
Fazlası NHN’da mı?
Kısa vadeli sermaye akımlarında dikkat çekenlerden biri de kısa vadeli krediler. Kabaca 1 milyar
dolarlık bir giriş var. Görece düşük. Ancak ‘Net Hata ve Noksan’ (NHN) kalemindeki 3.6 milyar dolarlık bir bilinmeyen giriş de ayrıca dikkat çekiyor. Merkez Bankası’nın geçmişteki eğilimi, NHN kalemindeki şişkinliklerin çoğunlukla kısa vadeli krediler kaynaklı olduğuna işaret ediyordu. Bu yüzden ‘sıcak para’ hesaplarına bakarken, NHN kalemi de gözden uzak tutulmuyor.
Nereden bakılırsa bakılsın, ilgili bakanlar kamuoyunu inandıralım derken, nereden çıktığı bilinmeyen bir ‘şehir efsanesine’, dolayısıyla sıcak paraya karşı alınan önlemlerin çalıştığına gerçekleri aşarak en çok da kendileri inanmışlar!

UĞUR GÜRSES - RADİKAL