Para politikası döngüsü

Merkez Bankası’nın peş peşe aldığı faiz indirimi ve karşılık arttırımı kararları hafta boyunca tartışmaların başköşesinde yer almaya devam etti. Kimileri kararları doğru bulup desteklerken kimileri yanlış buldu. Bazıları da Merkez Bankası’nın yaptığı açıklamalarla paralel olmayan kararlar alarak piyasaları şaşırttığını ve bunun yapılmaması gerektiğini öne sürdü. Ben Merkez Bankası yetkililerinin çok sık ve fazla konuştuğunu, bu konuşmaların piyasada yarattığı düşünceye uygun olmayan kararlar aldıklarını düşünüyorum.
Merkez Bankası Başkanı ile Davos’ta yapılan ve televizyonlardan yayımlanan görüşmelerde de tanık olduğumuz gibi Başkan, bu görüşmelerin çoğunu yanlış anlaşılmaları düzeltme çabasına ayırıyor. Demek ki iletişim sorunu her zaman az konuşmaktan değil bazen de çok konuşmaktan doğuyor.
Sıcak paranın neden terk ettiği belli değil
Rasyonel bekleyişler teorisini özetleyen birkaç güzel sözden birisi şudur: “Beni ilk kez aldattığında sana, ikinci kez aldattığında da bana yazıklar olsun”. Merkez Bankası Başkanı uzun süredir bir kur politikası izlemediklerini söylüyor. Kararlardan önceki konuşmasında da “faiz indiriminin cari açığı etkilemeyeceğini” söylemişti. İnsanlar buradan giderek gündemde bir faiz indiriminin bulunmadığını düşünmeye başladılar. Hemen ardından Merkez Bankası faizi indirdi. Bu kez Merkez Bankası Başkanı Davos’ta “faiz indiriminin kuru etkilediğini ve sıcak paranın yavaş yavaş ülkeyi terk etmeye başladığını” söyledi. Faiz indirimi kuru etkiliyor mu etkilemiyor mu? Bunu anlayamadık. Verilere bakınca da tam olarak anlayamıyoruz. Çünkü sıcak paranın Türkiye’yi terk etmesi alınan kararların neden olduğu kafa karışıklığının yarattığı bir risk artışından mı kaynaklandı yoksa faiz indiriminden mi kaynaklandı belli değil.
Mini krizler yaratıp kuru yükseltmek
Aşağıda bir tablo sunuyorum. Bu tablo Merkez Bankası’nın faiz indiriminin ve karşılık oranlarını yükseltmesinin yaratacağı olası etkileri gösteriyor. Tabloya dikkat ederseniz birbiriyle çelişen etkiler göreceksiniz. Bunların net etkilerini nötr olarak kabul edersek geriye kurun yükselmesi ve sıcak para girişinin azalması kalıyor.
Yabancıların yaptığı yorumlara bakılırsa onların da kafasının karışık olduğu anlaşılıyor. Yani bu kararları tam olarak algılayamamışlar. Piyasadan çıkışlarının altında biraz da bu etki yatıyor. Piyasaları şaşırtıp mini krizler yaratarak kuru yükseltmek, giderek Türkiye’nin temel politika aracı haline gelmeye başladı. Bu öneriyi yıllar önce espri olsun diye yapmış kişi olarak sevinmem mi gerekir üzülmem mi bilemiyorum.

MAHFİ EĞİLMEZ - RADİKAL