MB neden faizde frene bastı?

TCMB politika faizini yüzde 6.25’te sabit tuttu. Piyasadaki beklentiler yarı yarıyaydı. Normal koşullarda kimsenin faiz indirimi beklememesi gerekirdi, ama TCMB son zamanlarda izlediği ‘belirsizlik yaratarak kurları etkileme politikası’ ile insanların kafasını karıştırdığı için beklentiler yarı yarıya bölünmüştü.
Faizde frenin nedeni
TCMB faizi indirmeye niçin devam etmedi? Bu sorunun yanıtı birden fazla noktadan geliyor: (1) Tek başına faiz indirimi, hedefin tersine sonuç verebilir. Yani kredileri kısmayı hedeflerken faiz indirimi, kredilerin genişlemesine yol açabilir. Bunu önlemenin yolu, karşılık oranlarını bir kez daha arttırmak olur. Oysa henüz geçen ay aynı yönde alınan önlemlerin ne sonuç verdiği tam olarak ortaya çıkmadı. Zaten TCMB Para Politikası Kurulu açıklamasında da ‘düşük düzeyde politika faizi, geniş faiz koridoru ve yüksek zorunlu karşılık oranlarından oluşan politika bileşiminin sıkılaştırıcı yöndeki etkilerinin bir sonraki toplantıya kadar yakından izlenmesinin ve gerekli görüldüğü takdirde aynı doğrultuda ilave tedbirlerin alınmasının uygun olacağı’ ifadesi yer alıyor.
(2) Faiz indirimi, piyasaya mesaj olarak algılandığı takdirde bir sorun olmuyor, ama eğer piyasa bu indirimi izler de mevduat faizlerini düşürür, o da Hazine kâğıtlarının faizlerinin düşmesine yol açarsa o zaman yerli tasarruf sahibinin tasarruflarını caydırıcı, tüketimi özendirici bir etki yaratabiliyor. Bu da kuşkusuz talebin ve enflasyonun artmasına yol açacak bir gelişme. Dolayısıyla TCMB’nin daha fazla faiz indirmesi olasılığı düşüyor. (3) Tersini iddia etseler de faizin düşürülmesinin bir nedeni de TL’nin aşırı değerini törpülemektir. Tunus ve Mısır’la başlayıp öteki Ortadoğu ülkelerini de sarmaya başlayan isyanlar zaten TL’nin aşırı değerini törpülemeye katkıda bulunuyor. Dolayısıyla şu anda içinde bulunduğumuz durum, 2 ay önceki durumla aynı değil.
Bazen durum değişikliği, hiçbir ek önleme başvurmaya gerek kalmadan istenen sonucu getirebilir. O nedenle TCMB’nin faiz indirimine ara vermiş olmasını doğru bir adım olarak değerlendiriyorum.
Ocak ayı bütçesi 1 milyar lira fazla verdi. Geçen yılın ocak ayında 3.1 milyar lira açık veren bütçenin toparlanmasında binde 7 oranında azalan bütçe giderlerinin yanı sıra yüzde 20’nin üzerinde artan bütçe gelirleri etkili oldu. Gelirlerdeki artışın temel nedenlerinden birisi, geçen yıl ekonomiyi canlandırmak için yapılan vergi indirimlerinin kalkmış olması. Bir başka neden, ekonomide geçen yıl yaşanan büyümenin bu yılın başlarında da ivmesini devam ettirmesi. Dahilde alınan KDV ile ÖTV’nin geçen yıl ocak ayındaki tahsilata göre sırasıyla yüzde 22 ve 18 oranlarında artmış olması, bu büyüme ivmesinin bir yansıması olarak alınmalı. Buna karşılık ithalde alınan KDV miktarında geçen yılın ocak ayına göre yüzde 5 dolayında bir düşüş var. Bu bize ithalatın hız kesmeye başladığını gösteriyor. Bunun da temel nedeni, TL’nin değer kaybetmeye başlaması. Aşağıda 2010 ve 2011 yılları ocak aylarından seçilmiş günlerin dolar/TL kurları yer alıyor. Kurdaki artış ithalatı düşürmüş, o da ithalattan gelen KDV gelirini azaltmış bulunuyor.
İthalatın gerilemesi cari açığın daralmaya yöneldiğine işaret ediyor. Bu düşüş, ithalatta alınan KDV’yi de düşüreceği için bütçe açığını istediğimiz oranda azaltmamıza engel olabilir.

MAHFİ EĞİLMEZ - RADİKAL