KOBİ'lerde takipteki alacaklar iki katını aştı

Enflasyonla mücadelede uygulanan sıkı para politikası, yüksek faizler ve makroihtiyati önlemler son bir yılda sermaye ihtiyacı duyan KOBİ’leri etkiledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aylık verileri KOBİ’ler arasında politikalardan en çok etkilenin en küçükler yani mikro işletmeler olduğunu ortaya koydu.

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, BDDK ağustos verilerine göre toplam KOBİ kredileri bir yılda yüzde 40’a yakın artış gösterirken en büyük ağırlığı olan mikro işletmelere veriler kredilerde büyüme yüzde 27,6 ile enflasyonun altında kaldı. Krediye erişimi azalan mikro işletmelere karşılık orta büyüklükteki işletmelerin kredileri bir yılda yüzde 58,1 arttı ancak KOBİ kredilerinde toplam takipteki alacakların neredeyse yüzde 45’ini de orta büyüklükteki işletmeler üstlendi.

BDDK aylık verileri KOBİ kredilerinin işletme büyüklüğüne göre dağılımını içeriyor. Buna göre toplam KOBİ kredileri bir yılda 39,95 artış göstererek 5.4 trilyon lirayı aştı, orta büyüklükteki KOBİ’lerin yüzde 58,61, küçük işletmelerin yüzde 26,9, mikro işletmelerin ise yüzde 27,62 kredi bakiyesi büyüdü. Mikro işletmelerin kredi hacmi 1.44 trilyon liraya, küçük işletmelerin 1.48 milyar liraya, orta büyüklükteki işletmelerin de 2.48 milyar liraya yükseldi. KOBİ kredileri içinde müşteri sayısı olarak en büyük ağırlığı oluşturan mikro işletmelerde bir yılda kredi kullanan müşteri sayısı yüzde 2,5 artarak 3.87 milyon adetten 3.97 milyon adete çıktı. Küçük işletmelerde kredi kullananlar yüzde 22,88 artışla 627 bin 305’e, orta büyüklükteki işletmelerde kredi kullananlar ise yüzde 39,81 artarak 220.5 bin kişiye ulaştı.

Yabancı para kredi bakiyesinde hızlı artış

KOBİ kredilerinde ağırlık TL cinsinden olurken yabancı para cinsi kredilerde ise en yüksek artışa yine orta büyüklükteki işletmeler ulaştı. Orta büyüklükteki işletmelerin yabancı para kredilerinde artış yüzde 68,5, TL cinsi kredilerinde artış ise yüzde 54,3 olarak belirlendi. Kriterler nedeniyle her işletme özellikle de küçük işletmelerin yabancı para kredi kullanımı sınırlı oluyor. Yine de BDDK verilerine göre mikro işletmelerin yabancı para kredileri yüzde 32 artışla TL kredi büyümesinin üzerine çıkmayı başardı. Küçük işletmelerin ise yabancı para kredi bakiyesi 1 yılda yüzde 13,4 arttı, TL kredi kullanımları ise yüzde 28,9 yükseldi. Yabancı para kredi kullanan müşteri adeti orta büyüklükteki işletmelerde yüzde 52,3 ile TL kredi kullanan müşteri sayısındaki artış olan yüzde 38,6’yı geride bırakırken, küçük işletmelerde yabancı para kredi kullanan sayısı yüzde 25,55 ile TL kredi kullanan müşteri artışı olan yüzde 22,8’i geçti. TL kredi kullanan müşteri sayısı mikro işletmelerde yüzde 2,52 oldu, yabancı parada bu artış sadece yüzde 0,06 olarak hesaplandı.

Takipteki alacaklar iki katından fazla arttı

Toplam KOBİ kredilerinde takipteki alacak miktarı artışı yüzde 130,5 olurken bu TL cinsi kredilerde yüzde 131,9, yabancı para cinsi kredilerde ise yüzde 79,93 artış olarak yansıdı. Mikro işletmelerde takipteki alacak miktarında toplam artış yüzde 99,4 ile ikiye katlandı, mikro işletmelerin TL kredilerinde takipteki alacak yüzde 99,4, yabancı para kredilerde ise yüzde 03,16 büyüdü. Küçük işletmelerde de son bir yılda takipteki alacak artışı iki katını aşan bir yükseliş yaşadı. Küçük işletmelerde TL kredilerde takipteki alacak miktarı yüzde 104,6 arttı, yabancı para kredilerde ise yüzde 49,7 artış gerçekleşti. Küçük işletmelerde toplam takipteki alacak büyümesi ise yüzde 102,3 oldu. Orta ölçekli işletmelerde hem TL cinsi hem de yabancı para cinsi kredilerde takipteki alacak miktarı artışı dikkat çekti. Orta büyüklükteki işletmelerde TL cinsi kredilere takipteki alacak artışı yüzde 185,2, yabancı para kredilerde yüzde 112,16 olurken toplamda yüzde 182,7 hesaplandı.

KOBİ’lerde toplam kredi hacmi ağustos sonu itibariyle 5.4 trilyon liraya ulaşırken, takipteki alacak miktarı da 158 milyar 443,2 milyon lira oldu. Takipteki alacak oranı da toplamda 1.15 puan artarak KOBİ kredilerinde yüzde 2,93’e yükseldi, mikro işletmelerde 1.07 puan artarak yüzde 2,97’ye, küçük işletmelerde 1.14 puan artarak yüzde 3,06’ya, orta büyüklükteki işletmelerde ise 1.25 puan artışla yüzde 2,84’e çıktı.

Takibe düşen müşteri adetleri de dikkat çekici. Toplam KOBİ müşterilerinde takibe düşen sayısı yüzde 11,4 artarken mikro işletmelerde yüzde 10,2, küçük işletmelerde yüzde 12,9, orta büyüklükteki işletmelerde ise yüzde 18,15 büyüme gerçekleşti.

‘Mikro ve küçük’ payını azalttı orta büyüklükteki arttırdı

KOBİ kredilerindeki takipteki alacak miktarının işletme türüne göre dağılımında son bir yılda oldukça dikkat çekici bir değişim yaşandı. Geçen yıl ağustosta 68.74 milyar lira olan takipteki alacak miktarının yüzde 31,1’i mikro işletmelere, yüzde 32,7’si küçük işletmelere, yüzde 36,2’si ise orta ölçekli işletmelere aitti. Ağustos 2025’te takipteki alacak miktarı KOBİ’lerde 158.44 milyar liraya yükseldi. Bu alacakların yüzde 26,88’i mikro işletmelere, yüzde 28,71’i küçük işletmelere, yüzde 44,4’ü ise orta büyüklükteki işletmelere ait. Yani son bir yılda mikro ve küçük işletmelerin toplam takipteki alacaklar içindeki payları gerilerken orta büyüklükteki işletmelerin payı hızlı büyüdü.

KOBİ’lere KOSGEB’den 1.3 milyar TL kaynak

İTO Başkanı Avdagiç'ten KOBİ'ler için yeni öneri!

23 bin KOBİ'ye 30 milyarlık 'Nefes'