Dünya fonları Türkiye’yi takipte

Global krizden sonra Garanti Bankası ile olan ortaklığını sonlandıran Amerikalı şirket General Electric’in (GE) Güney Batı Asya Başkanı ve CEO’su Kürşat Özkan, dünyada yatırım için bekleyen devlet fonlarının 8 trilyon dolar düzeyinde olduğunu söyledi. Özkan, “Dünyada hâlâ yatırıma gidecek oranda çok büyük bir likidite var. Sadece devlet fonları olarak 8 trilyon dolara erişti. Bunlar çok ciddi rakamlar. Elinizde petrol parası varsa ve bunu yatırıma dönüştürmek istiyorsanız etrafa bakıldığında özellikle gelişen pazarlar arasında Türkiye’nin önemli bir yeri var. Belki büyüklük olarak Çin, Hindistan, Brezilya değiliz ama Türkiye anlaşılabilir ve gelişmiş bir pazar. Biz Türkiye’nin önümüzdeki üç-beş yıl içinde önemli bir yatırım seçeneği olmaya devam edeceğini düşünüyoruz” dedi.

‘Enerji büyük sıkıntı’
GE’nin hem global hem de Türkiye olarak odaklandığı konuların, dünyanın en önemli sıkıntıları olan enerji ihtiyacı (temiz enerji için çevreye saygılı yeni teknolojilerin geliştirilmesi), su sıkıntısı, dünya nüfusunun yaşlanması, sağlık hizmetleri, ve ulaştırma gibi ana konular olduğunu ifade eden Özkan, Türkiye yatırımları konusunda şöyle konuştu: “Türkiye’ye baktığımız zaman özellikle 5-10 yıllık dönemde en büyük ihtiyacı enerji. Dolayısıyla burada yatırım tecrübemizle teknoloji tecrübemizi birleştirip yeni enerji yatırımlarına yardımcı olmak açısından çalışmalarımız var. Teknoloji ve finansman sağlayıcı olarak piyasada yeni yatırımlara gerek müşterilerimize gerek ortaklarımıza nasıl yardımcı olabiliriz ona bakıyoruz”.
Türkiye’nin enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye ihtiyacı olduğunu vurgulayan Özkan, bunun için hem yenilenebilir hem de nükleer enerjiye ihtiyaç olduğunun altını çizdi. Özkan, “Türkiye’nin nükleer alanında eğitim görmüş, yetişmiş çok insanı var ancak bunların büyük bölümü yurtdışında çalışıyor. İkincisi bu uzun bir süreç gerektiriyor. Bir santralın kurulması yedi, sekiz, on yıllık bir süreç. Türkiye’nin bu deneyimi yaşaması lazım” dedi.

Sağlık projeleri önemli
Sağlık sektörünü de önemsediklerini belirten Özkan, “Teknoloji sağlık sektörünü değiştirmeye başladı. Gerek tesis açısından gerek yeni teknolojilerin hastane yönetimine getirdiği çözümler açısından önümüzdeki 5-10 yıldır sağlık teknolojisinin rolü gittikçe artmaya başladı. Dolayısıyla Türkiye’de de sağlık odaklanacağımız konular arasında olacak. Özellikle tesis makineleri, tomografiler, MR’lar...” dedi. Türkiye’nin önemli bir imalat ve mühendislik ülkesi haline geldiğine dikkat çeken Özkan, bundan istifade etmek istediklerini, özellikle uçak motoru konusunda ilerleme niyetleri olduğunu ekledi. Özkan, “Eskişehir’deki uçak motoru üretimimiz genişleyerek büyümeye devam edecek. Yine Eskişehir’de Tülontaş’la beraber lokomotif imalatımız var. Ortadoğu ve Avrupa’ya ihracat edebilecek yeni jenerasyon, çevreye saygılı lokomotifler” diye konuştu.

Gama Enerji hisseleri yabancıya
Özkan, GE’nin ortağı olduğu Gama Enerji’nin Türkiye’de bu yıl ikinci yarıda borsaya açılmasını hedeflediklerini hatırlatırken, kısa bir sürede 3 bin megawattlık (MW) bir kurulu güce erişmek istediklerini aktardı. Özkan, “Gama’yı eğer bir aksilik olmazsa bu yıl içinde halka arz etmeyi planlıyoruz. Çalışmalarımız devam ediyor. Belirsizliğin çok olduğu bir dünyada Türkiye istikrarlı bir yer olarak gözüküyor. Dolayısıyla iyi projeler geliştirildiğinde Türkiye yatırım açısından çok cazip bir yer haline gelebiliyor. Gama’nın halka arzına Avrupa ve Ortadoğu’dan büyük bir ilgi gösterecek yatırımcılar olacağını düşünüyoruz” dedi.

‘Türkiye nükleerde Batı’dan farklı bir modele girişti’
Nükleer enerji yatırımı çok pahalı ve büyük projeler olduğu için devletler arası işbirliğinin normal ve anlaşılır olduğunu belirten Özkan, “Ancak genelde gelişmiş ülkelerde nükleer enerjide özel sektör şirketleri yatırımcı olarak öne çıkıyor. Kanun ve mevzuatlar özel sektörün finansal ve diğer risklerini belli ölçüde telafi edecek şekilde ve çok detaylı olarak hazırlanıyor. Türkiye’deki sistem ise devletler arasındaki sisteme doğru gitmeye başladı” dedi. Özkan, devletten devlete bir altyapı oluşmaya başladığını, batıda ise özel sektör konsorsiyumlarının bu yatırımları yaptığını açıklayan Özkan, “Risklerini kontrol edebildikleri, finanse edebilecekleri projeleri geliştirdiklerini görüyoruz. Aramızdaki fark bu” dedi. GE’nin teknoloji ve ekipman sağlayıcı olduğunu hazırlatan Özkan, “Bizim modelimiz bu tür iş modellerine daha çok uyuyor. Ama bu tamamen bir seçimdir” dedi.

Amerika’da güneş santralı kuruyor
ABD’de yenilenebilir enerji konusunda GE olarak önemli projeler geliştirdiklerini aktaran Özkan, bunlardan birinni de güneş santralı projesi olduğunu belirtti. Özkan, “GE, güneş panellerinde yüzde 13 gibi önemli bir verimlilik oranına ulaştı. Bu teknolojiye ulaşır ulaşmaz Amerika’da çok büyük bir alanda güneş santralı kuruyoruz. 400 mega wattlık, 600 milyon dolarlık bir yatırım” dedi. Güneş enerjisiyle çalışan bu tür bir santralın dünya üzerinde bir ilk olacağını belirten “Güneş enerjisinin önümüzdeki yıllarda önemli bir büyüklüğe erişeceğini düşünüyoruz. Nükleerde de önemli bir teknolojimiz var” dedi.
KADİFE ŞAHİN / Milliyet