Çağlayan'ın gönlündeki MB Başkanı

Türkiye Müteahhitler Birliği, 2010 yılı Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Rakamlarına ilişkin basın toplantısı düzenledi.
Verileri açıklayan Çağlayan, 2010'da en fazla iş üstlenilen ülkelerin başında 4,3 milyar dolar ile Türkmenistan, 2,5 milyar dolar ile Libya, 2,2 milyar dolar ile Irak ve 1,7 milyar dolar ile Rusya Federasyonu'nun geldiğini belirtti. Çağlayan, müteahhitlik sektörü açısından 2009 ve 2010 yıllarını ''soluklanma ve enerji depolama dönemi'' olarak gördüklerini ifade ederek, 2010'un 2009'dan iyi geçtiğini, 2011'in daha iyi olacağını belirtti. Libya'daki şartların normalleşmesine bağlı olarak 2011 yılı hedefini 30 milyar dolar olarak tespit ettiklerini kaydetti.

-LİBYA'DAKİ GELİŞMELER-

Çağlayan, Libya'da yaşanan gelişmelerin etkileri ve alınan önlemler hakkında bilgi verirken, müteahhitlik firmalarının zararlarının Libya tarafından tazmini bakımından Türkiye ile Libya arasında imzalanan anlaşmanın yürürlüğe girmesi için çalışmaların sürdürüldüğünü kaydetti.
Maliye Bakanlığının Libya'daki olaylar nedeniyle zarara uğramış firmalara uygulanacak vergilendirmenin ''mücbir sebep'' kapsamına alınması ve bu hal ortadan kalkıncaya kadar vergi yasaları açısından söz konusu firmalar için sürelerin durdurulması kararı aldığını kaydeden Çağlayan, ''Bu hükümlerden yararlandırılacak firmalarımızın tüm çalışanlarının SSK prim ödemelerinin 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ötelendiği bilgisini de sizlerle paylaşmak isterim'' dedi.
Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar için Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin süresinin uzatılması amacıyla BDDK'nın bir an önce Kurul kararı çıkarması konusunda çalışmaların devam ettiğini belirten Çağlayan, Eximbank tarafından uygulanan Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredi Programından yararlanan müteahhitlerin vade uzatım taleplerinin değerlendirilmesi konusunda da Eximbank ile temas halinde olduklarını söyledi.
Çağlayan, bankacılık alanında alınması düşünülen tedbirleri de şöyle aktardı:
''BDDK verilerine göre, Türk bankalarının Libya riski, 343 milyon lira nakdi ve 2 bin 97 lira gayri nakdi olmak üzere 2 milyar 440 milyon lira olarak hesaplanmaktadır. BDDK, firmalarımıza kullandırılan/verilen kredilere ilişkin anapara ve faiz ödemelerinin ertelenmesi, teminat mektuplarının sürelerinin uzatılması ve komisyon ödemelerinin dondurulması hususlarının Bankacılık Kanunu ve ilgili düzenlemeler dikkate alınarak değerlendirilmesi keyfiyetinin bankaların takdirinde bulunan bir husus olduğu bilgisini verdi.
Bankalar Birliği de bankacılık ve teminat mektupları ile ilgili konularda üyelerinin görüş ve önerilerini alabilmek için çalışma başlattı, umut ediyorum ki önümüzdeki bir kaç gün içinde açıklama yapacak.Firmalarımızın ortaya çıkan bu mucbir sebepten dolayı gerek faiz gerek komisyon ödemeleri, süre konusunda düzenlemeyi bu çerçevede yapabilecektir.''

-''JAPONYA'DAN İTHALATTA SIKINTI OTOMOTİVDE GÖRÜLEBİLİR''-

Çağlayan, gazetecilerin sorularını yanıtlarken de, Japonya'dan ithalatta radyasyon tehdidi ve alınan önlemlere ilişkin bilgi verdi. Çağlayan, 2010 yılı itibariyle Japonya'ya ihracatın 273 milyon dolar, ithalatın ise 3,2 milyar dolar dolayında olduğunu belirterek, Japonya ile ticarete konu ürünlerin ve sektörlerin incelemek, sürecin olası etkilerinin tespit etmek üzere çalışma yürütüldüğünü söyledi.
Japonya'dan ithalatta elektrik-elektronik sektörü, makine sektörü, kimyevi madde ve mamuller ile tekstil sektörü gibi alanlarda nihai ürünler olması nedeniyle muadil ürünlerin başka pazarlardan temin edilebileceğini anlatan Çağlayan, sıkıntının otomotiv sektöründe görülebileceğini kaydetti. Çağlayan, ''Ülkemizdeki Japon otomobil firmalarının aksam ve parça temininde ve firmalara bakım esnasında destek sağlayan ürünlerde yedek parça tedarikinde bir sıkıntı yaşanabilecektir. Yani sadece gözüken budur'' dedi.

-RADYASYON TEHDİDİNE KARŞI ÖNLEMLER-

Japonya'dan ithal edilen ürünlerde radyasyon tehdidine karşı ilgili kurum ve kuruluşlarla toplantılar düzenlendiğini belirten Çağlayan, çalışma çerçevesinde olayın hem tarım ürünleri hem de sanayi ürünleri çerçevesinde değerlendirildiğini anlattı.
Çağlayan, radyoaktif sızıntısı açısından ilk olumsuz etkilerin sanayi ürünlerinde görülebileceğini, tarım ürünlerinde etkinin oluşmasının zaman alacağını, ancak gerekli tedbirleri aldıklarını belirtti ve şunları kaydetti:
''Bu konuda çok acil bir düzenleme yaptık ve düzenlemeyi Başbakanlığa sevkettik. Japonya'dan gelecek tüm tarım ürünlerinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen insan, hayvan ve bitki sağlığına yönelik kontrollerin yanında Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun (TAEK) radyasyon güvenliğine yönelik ilave kontrolleri yerine getirmesine ilişkin yeni bir düzenleme hazırladık. Bu çerçevede Japonya'dan 11 Mart 2011 tarihinden itibaren ithal edilen tüm gıda ürünleri için radyasyon içermediğine dair Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'ndan izin alınması mecburiyeti getirdik.
Sanayi ürünlerindeyse hali hazırda atık ve metal hurdaların ülkemize ithali sadece radyasyon seviyesi tespit edilen gümrük kapılarından yapılabiliyor. Japonya çıkışlı her türlü sanayi ürünleri, radyasyon seviyesini ölçüm imkanı bulunan ihtisas gümrüklerine yönlendirilecektir. İthalatın yoğun olarak gerçekleştiği gümrük kapılarında da 10 gün içinde kontrol sistemleri kurulacak, Japonya çıkışlı sanayi ürünleri bu gümrük kapılarında kontrole tabi tutulacaktır. Hali hazırda Japonya'dan, tsunami ve deprem nedeniyle limanlardan yükleme halen yapılamıyor. Japonya'dan yüklenen bir ürünün denizyoluyla Türkiye'ye gelişi, 34 günü alıyor. Yani bu 34 günü dikkate aldığımız zaman 11 Mart'ta yüklenen bir konteynırın Türkiye'ye gelmesi 15 Nisan'ı bulacak, ki bu tarihe kadar da biz radyasyon ölçümüyle ilgili her türlü tedbirimizi almış olacağız.''
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, merkez bankası başkanının görev süresinin dolmasıyla ilgili bir soruyu yanıtlarken, yeni yönetimden beklentisine ilişkin ''Sadece, fiyat istikrarı kelimesinin eskidiğini bilen, onun yerine finansal istikrarı görev edinecek bir merkez bankası başkanı ve yönetimi. Ne demek istediğim herhalde burada anlaşılmıştır'' dedi.
Çağlayan, 2010 yılı Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Rakamlarına ilişkin düzenlenen basın toplantısında, Türkiye'nin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin 1972'de Libya ile başladığını belirterek, 1972-2010 döneminde 89 ülkede 187,6 milyar doları aşan 5 bin 900'den fazla proje üstlenildiğini bildirdi. Özellikle son 10 yılda sektörde büyük gelişme kaydedildiğini belirten Çağlayan, yurtdışında taahüt işlerinin 2000'de 1 milyar dolar düzeyinden 2010'da 20 kat artışla 20,3 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Çağlayan'ın verdiği bilgiye göre, 2010'da üstlenilen işlerin yüzde 61'ini üstyapı, yüzde 22'sini altyapı, yüzde 11'ini endüstriyel tesisler oluşturdu.
2010'da en fazla iş üstlenilen ülkeler 4,3 milyar dolarla Türkmenistan, 2,5 milyar dolarla Libya, 2,2 milyar dolarla Irak ve 1,7 milyar dolarla Rusya Federasyonu oldu. Avrupa'da en çok iş alınan ülkelerin başında Kosova (483 milyon dolar) ve Letonya (477 milyon dolar) geldi.
Bakan Çağlayan, 2010'da Türkmenistan'da üstlenilen yaklaşık 2 milyar dolarlık olimpiyat kompleksi projesinin dikkati çektiğini belirterek, bunun şimdiye kadar bir Türk firmasının tek başına üstlendiği en büyük proje olduğunu kaydetti.

-2010'DA İLK KEZ İŞ ALINAN PAZARLAR-

Müteahhitlik firmalarının kriz sürecinden daha az etkilenebilmesi için pazar çeşitlemesine ağırlık verdiklerini belirten Çağlayan, Türk müteahhitleri ilk kez 2010 yılında Afrika kıtasında Eritre, Gabon, Güney Afrika Cumhuriyeti, Moritanya, Nijer'de, Asya kıtasında Moğolistan'da, Avrupa kıtasında Letonya'da proje üstlenebilme başarısı gösterdiğini söyledi.
Özellikle Afrika kıtasında bu yıl 5 ülkede ilk defa proje üstlenilmesinin, bölgeye bakıştaki değişimi gösterdiğini ifade eden Çağlayan, müteahhitlere seslenerek, ''Sizlere bu konuda önerim, Afrika kıtasına daha fazla eğilmeniz ve yeni projeler üstlenebilme imkanlarını daha fazla araştırmanız olacak. Çünkü Afrika kıtası gerek alt yapı, gerekse diğer müteahhitlik projelerinde önümüzdeki dönemde dünya müteahhitlik sektörünün adeta cirit attığı ülkeler haline gelecek'' dedi.
Çağlayan, yürüttükleri çalışmalar sonucunda, özellikle Irak, Körfez ülkeleri, Hindistan, Güney Afrika Cumhuriyeti, Cezayir, Türkmenistan ve Rusya Federasyonu'nu ''dikkatle takip etmeleri gereken ülkeler'' olarak değerlendirdiklerini belirtti. Bakan Çağlayan firmalara, bu hedef pazarlarda, birbirlerine rakip olmak yerine bir araya gelerek güçlü konsorsiyumlar oluşturmaları çağrısı yaptı.

-ÇİN İLE MÜTEAHHİTLİK ALANINDA İŞBİRLİĞİ YAPILACAK-

Bakan Çağlayan, yurt dışı müteahhitlik sektörünü daha ileri düzeye taşımak için 2010 yılında diplomatik düzeyde faaliyetlerini sürdürdüklerini belirterek, Çin Halk Cumhuriyeti ve Güney Kore ile de üçüncü ülkelerde işbirliği yapılmasını içeren Mutabakat Zabıtları imzalandığını söyledi.
Çağlayan, ''Türkiye Müteahhitler Birliği ile Çin Müteahhitler Birliğini çok kısa bir süre içinde bir araya getireceğiz, 3. ülkelerde iki rakip ülke olmak yerine birbirini destekleyen iki ülke olarak ortak proje yapılması konusunda önemli çalışmalar gerçekleştireceğiz'' dedi. Çağlayan, yurtdışı müteahhitlik pazarında ilk sırada yer alan Çin ile 3. ülkelerde işbirliği olanaklarının değerlendirildiğini söyledi.

-''YURTDIŞI TEŞKİLATTAKİ GÖREVLİ SAYISI 250'YE ULAŞACAK''-

Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri çalışmaları kapsamında Türk Teknik Müşavirlik firmalarına verilen desteklere de değinen Bakan Çağlayan, bağımsız teknik müşavirlik hizmetlerinin yurtdışı faaliyetlerini desteklemek için 2011 yılında 50 milyon dolar kaynak ayrıldığını söyledi. Bu kaynakla yurtdışındaki projelerin daha düşünce aşamasındayken Türk müteahhitlik sektörü tarafından takibe alınabileceğini kaydeden Çağlayan, böylesi önemli bir enstrümandan müteahhitlik sektörünün daha fazla yararlanmasını istediğini belirtti.
Bakan Çağlayan, uzak pazarlara girebilmek için özellikle Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika'da yeni ticaret müşavirlikleri açmakta olduklarını belirterek, iş imkanlarının, ihalelerin takibi açısından dış ticaret müsteşarlığının yurtdışı teşkilatının büyük önem taşıdığını kaydetti ve yurtdışı teşkilattaki görevli sayısının göreve geldiğinde 109 olduğunu, 165'e çıkardıklarını, yılsonuna kadar 250'ye çıkarmayı planladıklarını anlattı.

-''SON VERİLERE GÖRE, LİBYA'DA 89 MÜTEAHHİTLİK FİRMASI VAR''-

Konuşmasında Türk müteahhitlik şirketlerinin yoğun olarak bulunduğu Libya'daki gelişmelere de değinen Çağlayan, zarar gören firmalara yönelik aldıkları önlemler hakkında bilgi verdi.
Zafer Çağlayan, Libya'da ve bölgedeki diğer ülkelerde ortaya çıkan durumun ''geçici olduğunu'' vurgulayarak, ''Bu nedenle, mevcut durumda Türkiye'nin özellikle Libya ile ve diğer ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkilerinden vazgeçmesi asla beklenemez. Bölge ülkelerinde yaşanan olaylar durulduğunda, normalleşme başladığında Türkiye bu ülkelerde eskisinden daha güçlü olarak yer alacaktır'' dedi.
Konuşmasının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Devlet Bakanı Çağlayan, Libya'daki firmaların zararların tespitine ilişkin çalışma yaptıklarını belirterek, çalışmadaki son verilere göre şu anda Libya'da proje üstlenmiş olan 89 müteahhitlik firması bulunduğunu bildirdi. Çağlayan, toplam proje sayısının 275, toplam proje tutarının 16,2 milyar dolar olduğunu ve yaklaşık 1,2 milyar dolarlık tahsil edilemeyen hak ediş alacağı bulunduğunu, firmaların oradaki makine ekipman değerinin de 872,6 milyon dolar olarak belirlendiğini kaydetti.

-''(MERKEZ BANKASI) ÜMİT EDİYORUM Kİ GEÇMİŞTEKİ SIKINTILARI YAŞAMAYIZ''-

Merkez Bankası Başkanının görev süresinin dolacağına işaret edilerek, yeni yönetim konusundaki beklentisinin sorulması üzerine Çağlayan, şu yanıtı verdi:
''Merkez Bankası konusunda ben de bekliyorum bakalım nasıl bir yönetim olacak. Benim beklentim sadece, fiyat istikrarı kelimesinin eskidiğini bilen, onun yerine yeni bir terim olarak ortaya çıkan finansal istikrarı kendisine görev edinecek bir merkez bankası başkanı ve yönetimidir. Ne demek istediğim herhalde burada anlaşılmıştır. Bizim merkez bankası başkanımız da fiyat istikrarını yıllarca söyledi, biz de kendisine finansal istikrar dedik. Sadece enflasyon değil, cari açık, ödemeler dengesi bunlar da son derece önemlidir. Türkiye'nin döviz dengesi, dış ticaret de son derece önemlidir dedik. Tabii son 3-4 aydır Sayın Merkez Bankası Başkanı ve üyeleri de artık bizim gibi, bizim yıllardır söylediğimiz gibi finansal istikrar demeye başladılar. Ümit ediyorum ki merkez bankasının genetiğine geçmiştir bu. Ama kim olur, nasıl yapılır bilemem tabii, önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ümit ediyorum ki inşallah geçmişteki sıkıntıları yaşamayacağız. Ben haklı çıkmak istemezdim.''
Çağlayan, 4 ay önce alınmaya başlanan tedbirlerin, 2 sene önce alınması halinde birçok sorunun önceden çözülmüş olabileceğini ifade ederek, ''Benim bu konuda uyarım ithalat patlamasıydı ki nitekim gördük. 2010'da TL bu kadar değerli olmasaydı 10 milyar dolar daha ithalatı az yapacaktık, bunu her zeminde tartışmaya hazırım'' dedi.
Bakan Çağlayan, Japonya'daki afetten sonra Türkiye'ye dönmek isteyenlerin uçak biletlerinin çok yüksek olması nedeniyle sıkıntı yaşadığını, bir tahliye sürecinin söz konusu olup olmayacağının sorulması üzerine, ''aşırı bir tahliye talebinin'' kendilerine ulaşmadığını, bölgede yaşayan Türk vatandaşların sayısının da fazla olmadığını dile getirdi. Tarifeli seferlerin devam ettiğini kaydeden Çağlayan, böyle bir süreçte fırsatçılık yapılmaması gerektiğini, özellikle THY'nin böyle davranmasının mümkün olmayacağını söyledi.

-İHRACAT VERİLERİ-

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, toplantının sonunda ihracatçı birlikleri kayıtlarına göre, son ihracat verilerini de açıkladı. Buna göre, 1-18 Mart 2010 tarihleri arasında ihracat, 7,1 milyar dolar oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre artış yüzde 30,9'u buldu. 1 Ocak-18 Mart tarihleri arasında da ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,3 artışla 27 milyar dolara ulaştı. 2010'un aynı döneminde ihracat, 21,4 milyar dolar düzeyindeydi.
İthalat verilerinin bir ay geriden geldiğine işaret eden Çağlayan, üç aylık ithalat verilerini de Nisan ayında basın toplantısıyla açıklayacağını söyledi.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren de konuşmasında, son 10 yılda yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde büyük bir atılım sağlandığını belirterek, bu süreçte kendilerine güç veren ülke yöneticilerine teşekkür etti. Libya'daki olaylar sırasında da ''arkalarının hep güçlü olduğunu, başları derde girdiğinde sahip çıkılacaklarını hissettiklerini'' kaydeden Eren, pazar çeşitlemesinin de sektörün önünü açtığını, krizlere karşı elini rahatlattığını anlattı ve DTM dış temsilciliklerine de teşekkür etti.