Borsada nasıl bir hafta bekleniyor?

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası endeksi haftayı yüzde 5,36 kayıpla tamamladı. Hafta içinde bankalar dahil birçok bilançonun Borsa'ya ulaşmasının ardından kâr satışları beklediğimiz gibi etkili oldu.
Büyük ölçekli özel bankaların geçen yıla oranla kâr rakamlarında yaşanan düşüşler tahminler doğrultusunda çıktı. Kamu bankaları ve bazı küçük ölçekli bankalarda ise kâr artışları yaşandı. Bankaların dışındaki diğer sektörlere göz attığımızda otomotiv, cam, bilişim, demir-çelik, tekstil başta olmak üzere sanayi sektöründe kâr artışları dikkat çekerken, hayal kırıklığı yaşatan sektörler de azımsanmayacak kadar çoğunluktaydı. Bu zararların bir kısmı artan petrol ve emtia fiyatlarından kaynaklanan maliyet artışlarından dolayı yaşanırken yakın bölgemizde yaşanan karışıklıkların da etkisiyle bazı sıkıntılar bu şirketleri olumsuz etkiledi. 2009 yılı Mart ayı başından bu yana Borsa'mıza yerli-yabancı yoğun bir ilgi vardı. Bu ilginin iki önemli sebebi vardı. Birincisi Türk şirketleri krizden etkilenmemişlerdi, bankacılık sistemi Avrupa ve ABD'ye göre daha güvenilir ve kârlıydı. Hisseler o dönemde gerçekten ucuz kalmıştı. Bir başka deyişle yaşanmakta olan kriz bizim krizimiz değildi ve Türkiye, yeni bir sıçramanın etkisindeydi. Siyasi alanda zaman zaman yaşanan tıkanmalara (kapatma davası ve yeni bir kapatma davası açılma korkusu) rağmen 2009 yılından bir yıl sonra 12 Eylül'de yapılan referanduma kadar İMKB endeksi 3 kattan fazla kazandırarak kriz öncesi seviyelere ulaşan ilk borsa olmuştu.
2010 yılının Kasım ayından bu yılın nisan ayına kadar geçen sürede borsada zaman zaman sert iniş ve çıkışlar yaşansa da mayıs ayının ilk haftasına kadar 70 bin puan sınırında hareket eden bir borsamız vardı. Nisan ayı sonunda yeniden Borsa'ya ilgi gösteren ve 450 milyon dolarlık net alım yapan yabancıların ilgisi de seçimlere kadar olan sürecin canlı olacağını gösteriyordu. Ancak tipik olarak gözlemlediğimiz mayıs ayı fobisi bu defa da etkili oldu. Ayın ortasına geldiğimizde göstergeler, Borsa'nın 70 bin puanı aşmakta zorlandığını gösterdi. Bilançoların geçen yıla göre daha zayıf gelmesi, özellikle bankacılık sektöründe yaşanan gelişmeler (zorunlu karşılıkların artırılması) ve son dönemde petrol fiyatlarındaki yükselişten kaynaklanan rekor cari açık verileri İMKB'nin diğer borsalara nazaran daha sert düşmesine yol açtı.
Genel seçimlere bir aydan daha az bir süre kala düşüş trendine giren endeksin 58 bin-64 bin aralığında bir dip oluşturduktan sonra seçimler öncesi yükselişe geçmesi, en kuvvetli senaryo olmaya devam ediyor. Seçimler sonrası ise sonuç ne olursa olsun kayıpların oluşması ihtimali daha yüksek. Ancak seçim sonuçları farklı derecelerle piyasayı etkileyecek.
Sonuç olarak Borsa'da 2009 yılından 2010 yılı sonuna kadar gerçekten önemli bir yükseliş yaşandı. 2011 yılında 58-70 bin aralığında bir dalgalanma yaşanıyor. Bugüne kadar dış piyasalardan olumlu yönde ayrışan ve beklentisi olan İMKB'de artık karar alma sürecinin sonuna yaklaşıldı. Önümüzdeki bir aylık süreçte yine sert iniş çıkışlar yaşanabilir. Endeks 58 bin-70 bin aralığında dalgalanır. Bu tarihten sonra yukarı veya aşağı yönlü kırılmalar yaşanacaktır. Mevcut konjonktürde endeks hisselerindeki aşağı yönlü baskılar ikinci seçeneği güçlü kılıyor. Her şeye rağmen zor da olsa kredi notu yükseleceği beklentisi dışında seçimler sonrası piyasaları olumlu etkileyecek somut bir beklenti yok. Açık söyleyeyim, seçimlerde anket sonuçlarında ortaya çıkan tablonun oluşması durumunda piyasalarda anormallik olmaz, Borsa zor olsa da kredi not artış beklentisine odaklanabilir. Tersi durumda ise piyasalarda çok sıkıntılı bir sürecin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum.

Gümüşün şahlanışı uzun sürmedi

2010'un Ağustos ayına kadar 17-18 dolar arasında gidip gelen gümüş ons fiyatı, tahmin edilmesi oldukça zor bir yükseliş yaşayarak 25 Nisan'da 49 doları görmüştü. Gümüş fiyatları altın yatırımcısını kıskandıran bir performans göstererek 8 ayda yatırımcısına yüzde 172 gibi müthiş bir kazanç sağladı. Ama aynı gümüş daha sonraki günlerde aşırı yükselişin ve talebin faturasını son alıcılara ağır bir biçimde keserek yüzde 35 düştü ve 35 dolara geriledi. 2010 yılında Ağustos'a kadar gümüş fiyatları, altın ve diğer emtia fiyatlarına göre oldukça ucuz ve talepsiz bir seyir izlemişti. Altın fiyatlarının yüksekliği Kanada ve ABD başta olmak üzere bireysel fiziki talepleri ön plana çıkardı. Bu gelişmelerin ardından yavaş yavaş gümüş fiyatları yükselişe geçti. George Soros gibi kurt spekülatörler altında risk almak yerine ucuz ve hareketlendirilmesi daha kolay gümüşte büyük bir oyuna giriştiler. Yılın başlarında 30 dolara kadar yükselen gümüş, nisan ayında çılgın alımlarla 50 dolar sınırına yaklaştı. Sonrasında malum spekülatör ne varsa sattı ve fiyatlar 32 dolara kadar geriledi. Türkiye'de fiziki piyasası sığ olan gümüşün kontratlar yoluyla el değiştirdiği ortamların dışında bireysel olarak yatırımcının altındaki gibi kolay alım satım yapması mümkün olmuyor. Bu sebeple tasarruf sahiplerinin buna dikkat etmesi gerekir. Teknik olarak değerlendirecek olursak 32-30 dolar arası desteği olan gümüş fiyatlarının direnç noktası 36-37 dolarda bulunuyor. Şanghay Borsası'nda aşırı marjların oluşması dolayısıyla teminatlar yüksek oranda artırıldı. Bu da satışlarda etkili oluyor. Selim Işıklar/ZAMAN