Banka bonoları daha cazip

BARIŞ BEKAR- PARA DERGİSİ
DÖVİZDEN para kazanma devri bitti. Mevduat faizleri enflasyonist dönemlerdeki gibi cazip değil. Repoyu ise unuttuk bile... İşte bu geleneksel yatırım araçlarının gözden düşmesi tasarruf sahiplerini yeni arayışlara itiyor.
İlk bakışta borsa kazançlı bir alternatif gibi görünebilir. Malum, son dönmelerde biraz durgun olsa da hisse senetleri yatırımcısına hatırı sayılır kazançlar sağladı. Ancak borsada her zaman risk olduğu da bir gerçek. Üstelik hisse senedi piyasalarında yabancıların ağırlığının artmasına paralel olarak her an kar satışları yaşanma ihtimali de göz ardı edilmemeli. Bu durum, özellikle de küçük yatırımcıların daha garantili yatırım araçlarına yatırım yapmasına neden oluyor. Çünkü onlar daha çok kazanmaktan ziyada hem anaparasını korumak hem de garantili getiri elde etmek istiyor.

İşte böyle bir dönemde banka bonoları, yatırımcılar için hem garantili hem de alternatiflerine göre biraz daha yüksek getiri fırsatı sunuyor. Henüz oldukça yeni olan bu enstrüman önümüzdeki dönemde yatırımcılar tarafından daha çok tercih edilecek gibi görünüyor. Şimdilik sadece üç banka piyasaya bono sürmüş durumda. Ancak önünüzdeki dönemde diğer bankalar da hazlı bu yarışa katılacak gibi görünüyor.
AKBANK VE GARANTİ BAŞLATTI
Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) mevduat bankalarına da ‘banka bonosu’ çıkarma izni vermesi sektörde yeni bir rekabetin kapılarını araladı. Bankalar zaman kaybetmeden bono çıkarma yarışına başladı. Akbank’ın ardından Garanti Bankası’yla devam eden sürece bu hafta İş Bankası da dahil oldu. Alternatifbank’ın bono ihracı ise eli kulağında...
Evet, Akbank’ın 6 ay vadeli bono çıkarmasının ardından Garanti Bankası da 1 yıl vadeli banka bonosunu 24-28 Ocak tarihleri arasında satışa sundu. Bu bononun getirisi, vadesi yaklaşık 1 yıl olan hazine bonolarının yıllık bileşik faizleri üzerine 75 baz puan eklenerek hesaplanacak. Garanti Bankası Bonosu’nun toplam ihraç tutarı 1 milyar lira nominal, vadesi 1 yıl ve minimum satış tutarı 1.000 lira olacak. İMKB’de kotasyona alınacak banka bonosunun, halka arz süresi sona erdikten sonra ikincil piyasadan da alım-satımı yapılabilecek. İMKB’ye kote edildikten sonra yatırımcılar banka bonolarını alıp satabilecek.
Türkiye İş Bankası da şubat ayında iki adet banka bonosunu halka arz edecek. 2-3-4 Şubat tarihlerinde hakka arzı yapılacak bonoların biri 6 aylık diğer ise 12 aylık olacak. Altı aylık bono ihracı 500 milyon lira, 12 aylık olanı da 600 milyon liralık olacak.
İleriki dönemlerde İş Bankası daha uzun vadeli tahviller de çıkaracak. İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Aykut Demiray, içinde bulunduğumuz düşük faiz ortamında bu tür bonolara ilginin yüksek olacağı görüşünde.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, ilk banka bonosunu 1 milyar lira tutarındaki ihraçla Akbank çıkarmıştı. Akbank, şimdi de 6 ay vadeli ikinci bir bono ihracı yaptı. Geçen hafta talep toplayan bankanın ikinci bonosu bu hafta piyasada olacak. 500 milyon liralık ihraç edilen bononun getirisi hazine bonolarının 60 baz puan üzerinde olacak.
ZAMANLA VADELER UZAYACAK
Faizlerdeki düşüş nedeniyle yeni enstrümanlara ihtiyaç olduğunu düşünen bankacılara göre, banka bonolarına hem kurumsal hem de bireysel yatırımcılar ilgi gösteriyor. Bankacılar, banka bonolarına yatırım fonları gibi uzun vadeli yatırım yapılabildiğini, bu yüzden de bireysel emeklilik şirketlerinin de bu fonlara ilgilerinin olacağını söylüyor.
Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Erün, şu anda 1 yıl vadeli banka bonosunun satışına çıkardıklarını söylüyor. Erün, önümüzdeki dönemde 2-3 yıl vadeli bonoları da sunacaklarını belirtiyor. “Böyle uzun vadeli yatırım enstrümanlara ihtiyaç var” diyen Erün “Uzun vadeli yatırımlar özel sektör tahvilleriyle başladı. 2006’da başlayan özel sektör tahvil ihraçları sektörde toplam 2.2 milyar TL’ye ulaştı. Bunun 970 milyon TL’sini Garanti Bankası yaptı. Garanti Bankası’nın özel sektör tahvil ihracında pazar payı yüzde 40’a ulaştı. Şimdi banka bonosu ihracına başladık” diyor.
HEM BİREYSEL HEM KURUMSAL
Banka bonolarına bireylerin yanı sıra kurumsal yatırımcılar da yatırım yapacak.
Bankacılara göre, hazine bonosu ve tahvillerin getirilerinin düştüğü ortamda, daha yüksek faiz getirisi sunan özel sektör/banka bono ve tahvilleri öne çıkmaya başlayacak. Banka bonolarının, ihraç eden kurumlara güven ve likidite konusunda sorun olmadığı sürece emeklilik fonları tarafından da talep göreceği düşünülüyor. Nitekim daha önce özel sektör bonolarına yatırım yapan emeklilik fonlarının şimdiden banka bonolarını da portföylerine koymaya başladığı dikkat çekiyor. Çünkü bu bonoların getirisi hazine bonolarına göre oldukça yüksek.
Bu noktada bir hatırlatma yapmakta yarar var. Banka bonolarında mevduatta ve hazine bonolarında olduğu gibi bir devlet güvencesi yok. Bu yüzden de bonosu alınan bankanın sektördeki konumu ve arkasındaki sermayedarın gücüne göre değerlendirme yapmakta yarar var.
BANKA GARANTİSİ VAR
Peki banka bonosu nedir? Nasıl alınır? Banka bonosu, en yalın anlatımıyla arkasında banka garantisi olan yatırım aracı (kâğıt ihracı) olarak tanımlanabilir. Burada amaç, bankaların sermaye piyasalarından kaynak sağlamasına imkan vermek. Banka bonolarının kayda alınması, bankanın önerisi üzerine tedavül ve satış limitlerinin Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenmesini de kapsıyor. Halka arz edilecek olan banka bonolarının vadesi 60 günden az olamıyor.
Hatırlanacağı gibi, daha önce kalkınma ve yatırım bankaları yatırımcılarına bu tür bonoları sunabiliyordu. Ekim 2010’da SPK’nın verdiği izinle artık mevduat bankaları da çıkarabiliyor. Yatırımcı, hazine bonosu gibi iskontolu olarak aldığı banka bonosu karşılığında kendisine verilen dekontu vade bitiminde veya vadesinden önce aldığı bankada bozdurarak tasarrufta bulunuyor.
Banka bonolarının vadelerine göre çeşitleri bulunuyor. Her banka çıkarmak istediği vadeyi belirliyor. Örneğin Akbank 6 ay, Garanti Bankası ise 1 yıl vadeli banka bonosu çıkardı.
Banka bonosu, söz konusu ürünü satışa sunan bankanın şubelerinden veya grup bünyesindeki menkul değerler şirketlerinden alınabiliniyor. Banka bonoları, hazine bonoları ve özel sektör tahvilleri gibi İMKB’de işlem görecek ve belli bir likiditesi olacak. Yani ikincil el piyasalarda da alınıp satılabilecek.
Banka bonolarında faiz belirlenirken Hazine’nin mevcut vadelerdeki faizlerinden yola çıkılarak bir hesaplama yapılıyor. Örneğin, Garanti Bankası’nın 1 yıl vadeli banka bonosunda, Hazine’nin aynı vadelerdeki iki bonosunun ortalama faizi alınıp üzerine 75 baz puan ekleniyor. Böylece daha cazip bir faiz oranı belirlenmiş oluyor. Bazı bankalarda bu artı değer 50, bazılarında ise 60 baz puan olacak. İleriki dönemlerde ilgi arttıkça bu oranlar aşağılara inebilecek.
Banka bonosu, vadesinden önce satılabiliyor. Getirisi ise o günkü koşula göre hesaplanıyor ve vade sonuna göre karlı olmuyor. Vadeden önceki satışlarda da yine getiri üzerinden yüzde 10 stopaj kesintisi yapıldığını belirtelim.