Avrupa sıkı diyette

MELİS ŞENERDEM Avrupa devletlerinin bütçe açığı ve yüksek kamu borcu yatırımcıları tedirgin etmeye devam ederken hükümetler arka arkaya tasarruf tedbirleri açıklıyor. Yunanistan, İspanya ve Portekiz gibi büyük borç yükü olan ülkeler kemer sıkma politikalarını biraz da merkez ülkelerin dayatmasıyla açıkladılar. Ancak tasarruf eğilimi tüm Avrupa’yı hızla sarıyor. Dün İngiltere ve Almanya da kamu harcamalarını azaltmak için kolları sıvayan ülkeler arasına katıldı. Euro’daki değer kaybı nedeniyle dezavantajlı duruma düşen Türk ihracatçılar için özellikle en büyük ihracat pazarı olan Almanya’da getirilecek tasarruf tedbirleri ekonomiyi yavaşlatacağı için kötü haber. Türkiye, yılbaşından bu yana ihracatının yüzde 10’unu Almanya’ya gerçekleştirdi. Almanya’ya yapılan toplam ihracat yılın ilk dört ayında 3.5 milyar dolara ulaştı. Financial Times gazetesinde yer alan habere göre Almanya da 2011-2016 arasında her yıl harcamalardan kısarak ve vergileri artırarak 10 milyar euro’luk kaynak yaratmayı hedefliyor. Başbakan Angela Merkel’in liderliğindeki koalisyon hükümeti, iktidara ilk geldiğinde programının ilk sırasında vergi kesintileri yer alıyordu. Oysa şimdi hem bazı vergi muafiyetlerinin kaldırılması, hem de eyaletlere verilen teşviklerin düşürülmesi gündemde. Merkel, koalisyon ortaklarıyla gelecek iki hafta içinde yapacağı toplantıda 2011 bütçesinde hangi kalemlerde kesinti yapılacağını tespit edecek. 2010 yılında bütçe açığının GSYH’ye yüzde 5’e ulaşması beklenen Almanya, bu tasarruf uygulamalarıyla 2013’e kadar AB İstikrar ve Büyüme Paktı’nın hedefi olan yüzde 3 seviyesine dönmeyi planlıyor. Almanya, anayasasında yaptığı değişiklikle kendine dönemsel etkilerden arındırılmış bütçe açığının GSYH’ye oranını 2016’ya kadar yüzde 0.35’e çekme hedefi koymuştu. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, pazar günü Frankfurter Allgemeine gazetesinde yayımlanan röportajında eğitim harcamalarının bu kesintilerden muaf olacağını söyledi. Almanya’nın 2011’de 80 milyar gibi hatırı sayılır miktarda borcunu çevirmesi gerekiyor. Euro Bölgesi’nin lokomotif ekonomisi Almanya’nın bu kesintilerle aslında ekonomik büyümeden de taviz veriyor olması endişe kaynağı. İngiltere 6.25 milyar sterlin kesecek İngiltere’de yeni işbaşı yapan koalisyon hükümeti dün 6.25 milyar sterlinlik “fuzuli” kamu harcamasından vazgeçtiğini açıkladı. Bunun 500 milyon sterlini ekonominin çarklarını döndürmek için farklı alanlara kaydırılacak, kalanı ise artık tedirgin edici boyuta ulaşan bütçe açığını azaltmak için kullanılacak. Dün aldıkları kemer sıkma önlemlerini özetleyen Maliye Bakanı George Osborne, İngiltere’nin mali sorumluluk konusunda öncü ülkelerden bir olacağını söylerken, “Bu koalisyon hükümetinin harcamalar konusunda aldığ ilk zor karar. Son karar olmayacak. Ancak bunu insanların hayatını ve İngiltere’nin ekonomik geleceğini iyileştirmek için yapıyoruz” dedi. Osborne’un yaptığı açıklamaya göre kesintinin 683 milyon sterlinlik kısmı ulaştırma, 670 milyon sterlinlik kısmı ise eğitim alanında olacak. Osborne, gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı yüzde 11 seviyesine çıkan bütçe açığını azaltmak için yıl boyu yeni memur alımı yapmayacaklarını da söyledi. Maliye bakanının belirttiğine göre İngiltere’nin borç faizi için ödediği miktar savunma, ulaştırma ve polis teşkilatı için ayırdığı bütçeye denk. İspanya direniyor Geçen hafta 15 milyar euro’luk kemer sıkma paketi açıklayan İspanya’da hükümet sendikaların baskısına rağmen geri adım atmıyor. Başbakan Jose Luis Rodiguez Zapatero, pazar günkü konuşmasında bu konuda taviz vermeyeceklerini söylemişti. Paket, kamu harcamalarında 6 milyar euroluk kesinti maaşlarda ise bu yıl yüzde 5 indirim öngörüyor. 13 bin memurun ise işine son verilirken yerel yönetimlerden de bu yılki bütçelerinde 1.2 milyar euro tasarrufa gitmesi isteniyor.MİLLİYET