5G dönemi milli uydularla desteklenecek

Türkiye 5G hizmetiyle yaygın şekilde tanışmaya hazırlanırken, mobil operatörlerle entegre uydu tabanlı çalışmalarla servislerin kapsamı genişletilecek, esnekliği artırılacak.

Milli uydularla uydu tabanlı IoT hizmeti sunan Plan-S, 5G NB-IoT teknolojisini hizmetlerine dahil ederek, en uzak bölgelerdeki IoT cihazlarını bile Yakın Dünya Yörüngesi (LEO) uyduları üzerinden kapsayacak. Bu sayede mobil operatörlerle entegre biçimde servislerin kapsamı dünyaya yayılacak. Gelecek yıl yörüngeye fırlatılacak yeni nesil Connecta IoT uydular, 5G NB-IoT teknolojisiyle donatılacak. Bu teknoloji, mevcut LoRa tabanlı IoT servislere güç katarak mobil ekosisteme genişleme ve esnek imkanı sağlayacak. Plan-S böylece 5G NB-IoT ve LoRa teknolojilerini aynı anda sunan dünyadaki ilk ve tek uydu operatörü olacak.

Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay, yaptığı açıklamada, IoT'de çok büyük bir potansiyel olduğunu, sahada milyonlarca, milyarlarca izlenmesi ve yönetilmesi gereken cihaz bulunduğunu söyledi. Bunları sağlamak için 5G'nin ortaya atıldığını vurgulayan Gümüşay, 5G'deki NB-IoT adı verilen teknolojiyle çok az güç tüketimiyle cihazların verilerinin toplamasının ve cihazları kontrolünün mümkün olduğunu ifade etti.

Bu teknolojiyi uzay katmanında devreye alma yönünde bir plan yaptıklarını anlatan Gümüşay, şöyle konuştu:

"Başından beri yol haritamız LoRa'yla başlamak arkasından NB-IoT adapte etmek şeklindeydi. Uzayda 12 tane uydumuz var. Onlar LoRa üzerinden haberleşebiliyorlar. Bu yıl sonunda bir 4 uydu daha atıyoruz. Orada donanımsal olarak NB-IoT de içeren bir tasarım değişikliği yaptık. 2026'da gerekli yazılım işlerini de tamamlayıp hem LoRa hem NB-IoT üzerinden servis verebileceğiz. Ondan sonraki uydularımızda da ikisi beraber olacak. Bunları ayrı ayrı kullanan uydu şirketleri var. Ama biz bir arada kullanımın ilk ve tek örneği olacağız. İki temel teknolojiyi de kapsayan bir çözümle geliyoruz. Dolayısıyla çok esnek olacağız. Birbirini destekleyen çözümler sunabileceğiz. Müşteri çeşitliliği anlamında iki ekolü de kucaklayan bir çözümle geleceğiz. Bu bizim için ciddi bir avantaj olacak."

İş modeli hakkında da bilgiler veren Gümüşay, NB-IoT tarafından mobil operatörlerle entegre çalışacaklarını, ürün ve hizmetlerin satışını operatörlerin gerçekleştireceğini söyledi. Yapacakları anlaşmalarla operatörlerin sahadaki cihazlarına uydular üzerinden kapsam genişletici ve tamamlayıcı servisi sağlayacaklarını dile getiren Gümüşay, "Diyelim ki bir NB-IoT cihazları var. Baz istasyonu kapsama alanı içerisindeyken bu cihaz üzerinden verisini gönderecek. Ama bir yakıt tankerinin doluluğunu ölçen sensör olduğunda cihaz Türkiye'yi geziyor. Şehir içindeyken baz istasyonun kapsaması varken şehir dışına, kapsama dışına çıktığında uydularımız üzerinden verisini gönderecek." dedi.

Acil durum haberleşmesi için yeni imkan

NB-IoT teknolojisiyle mobil cihazlar üzerinden acil durum haberleşmesine yönelik çözümler de sunulabileceğine dikkati çeken Gümüşay, "Şu anda standart mobil cihazlar kullanılarak acil durum haberleşmesine yönelik çözümler yapılabiliyor. Buna yönelik çözümlerin de önünü açmış olacağız. Bu kamu güvenliği, deprem, sel durumunda farkındalığı sağlamak, müdahale etmek için ciddi bir fayda sağlayacak." ifadelerini kullandı.

Gümüşay, mobil operatörlerin IoT servislerini tamamlayıcı bir çözüm sunacaklarını, bunu hem Türkiye'de hem de küresel alanda gerçekleştireceklerini ve iş potansiyellerinin birkaç kat artacağını söyledi. Bu teknolojiyle beraber tek bir ürün çatısı altında hem karasal şebekeyle paylaşabilen hem de uydu üzerinden haberleşebilen bir çözüm sağlanacağını vurgulayan Gümüşay, kullanıcılar için kapsama alanıyla ilgili bir tereddüt yaşanmayacağını aktardı.

"Uzaydan çalışan baz istasyonu"

Bu sayede mobil operatörlerin aldıkları frekanslara ilave altyapı imkanı sağlayacaklarını ifade eden Özdemir Gümüşay, şöyle konuştu:

"Yüksek ücretler ödenerek alınan frekansları kendi temel hizmetlerine ayırabilecekler. Sensörlerin içerisinde karasal baz istasyonları ya da bizim uydularla haberleşen bir chipset olmak zorunda. Bunun için ortak bir chipset olacak, uyduya bağlanmak için yeni bir cihaz almasına, yatırım yapmasına gerek yok. Ufak anteni olan, basit bir NB-IoT cihazı bizim uykular üzerinden çalışabilecek. Bunu sağlamak için uydu tarafını karmaşıklaştırıyoruz. Bir nevi uzayda çalışan bir baz istasyonu yapmış olduk. NB-IoT'ye özelleşmiş bir baz istasyonu bu. Bunu yerli-milli yaptık. Önümüzdeki yıl yazılım ilgili kısımları da sonlandırıp bu servisleri devreye almayı hedefliyoruz. Sonrasında da amacımız küresel mobil operatörlerle işbirlikleri yapmak."

BTK’dan 5G öncesi operatörlere tavan fiyat kararı

Türkiye’de 5G için geri sayım: 63 milyon abone telefonunu değiştirecek