İşte Türkiye'nin Orta Vadeli Program'ı

6 / 7

---

B. İSTİHDAMIN ARTIRILMASI
1. İşgücü Piyasasının Geliştirilmesi
İstihdam odaklı sürdürülebilir büyüme çerçevesinde rekabetçi bir
ekonomik yapıda ve bilgi toplumuna dönüşüm doğrultusunda istihdam
imkânlarının geliştirilmesi, işsizliğin azaltılması ve işgücü
piyasasının etkinleştirilmesi temel amaçtır. Bu çerçevede
i) Kayıtdışı istihdamı önlemeye ve ilave istihdamı teşvik etmeye
yönelik tedbirler alınacaktır.
ii) İşgücü piyasasında katılıkları azaltmak amacıyla sosyal
taraflarla istişare içinde gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
iii) Sosyal diyalog, toplu iş hukuku ve alt işverenlik alanlarında
gerekli düzenlemeler yapılacak ve yürürlüğe giren İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu etkin bir şekilde uygulamaya konulacaktır.
iv) Gençler, kadınlar ve özürlüler başta olmak üzere işgücü
piyasasında özel politika gerektiren kesimlere yönelik destekleyici
politikalar ilave tedbirler alınarak sürdürülecektir.
2. Eğitimin İşgücü Talebine Duyarlılığının Artırılması
Eğitimin işgücü talebine duyarlılığının artırılması ve işgücü
piyasasında talep edilen nitelik ve nicelikte insan gücünün
yetiştirilmesi temel amaçtır. Bu çerçevede
i) İş dünyasının talep ettiği nitelikteki işgücünün
yetiştirilmesi amacıyla eğitim sistemi ile işgücü piyasası arasındaki
uyum hayat boyu öğrenme perspektifinde girişimcilik kültürünün
benimsenmesi ile temel beceri ve yetkinliklerin kazandırılması yoluyla
güçlendirilecektir.
ii) Mesleki eğitimin payı ve kalitesi artırılacak, özel kesim ve
meslek örgütlerinin mesleki eğitim sürecine idari ve mali yönden aktif
katılımının sağlanması için düzenlemeler yapılacaktır.
iii) Ulusal Yeterlilik Çerçevesi oluşturularak eğitim ve öğretim
programları ulusal meslek standartlarına göre güncellenecek ve
uyumlaştırılacaktır.
3. Aktif İşgücü Politikalarının Geliştirilmesi
Bireylerin niteliklerine uygun iş edinmelerini kolaylaştırmak
amacıyla beceri ve nitelik düzeylerini artıracak işgücü eğitimlerini,
başta iş ve meslek danışmanlığı olmak üzere kamu istihdam hizmetlerini
ve iş yaratmayı içeren aktif işgücü programlarının yaygınlaştırılması
ve etkinleştirilmesine yönelik hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi
temel amaçtır. Bu çerçevede
i) Aktif işgücü programları, işgücü piyasası üzerindeki etkileri
değerlendirilerek, ulusal, bölgesel ve sektörel düzeyde işgücü
piyasası ihtiyaç analizleri doğrultusunda yaygınlaştırılacaktır.
ii) Aktif işgücü programlarının etkin uygulanması amacıyla,
İŞKUR’un kurumsal kapasitesini geliştirme çalışmalarına devam
edilecek, özel kesim ve ilgili meslek kuruluşlarıyla işbirliği
artırılacaktır.
C. BEŞERİ GELİŞME VE SOSYAL DAYANIŞMANIN GÜÇLENDİRİLMESİ
1. Eğitim Sisteminin Geliştirilmesi
Düşünme, algılama ve problem çözme yeteneği gelişmiş, yeni
fikirlere açık, özgüven ve sorumluluk duygusuna sahip, demokratik
değerleri ve milli kültürü özümsemiş, farklı kültürleri
yorumlayabilen, paylaşıma ve iletişime açık, sanat ve estetik
duyguları güçlü, bilgi toplumu gereklerine haiz bireyler yetiştirmek
eğitim politikasının temel amacıdır. Eğitim sisteminde 12 yıllık
kademeli eğitim uygulamasına geçilmiş olması da dikkate alınarak
kaliteyi yükselten bir dönüşüm programı kapsamında
i) Eğitimde kalite, rekabet, verimlilik ve fırsat eşitliğini
artırmaya yönelik olarak okulları merkeze alan bir örgütlenme ve bütçe
sistemi çerçevesinde eğitim yönetimi yeniden yapılandırılacaktır.
ii) Eğitimin her kademesinde alternatif finansman modelleri
geliştirilecek, özel sektörün eğitim yatırımları kalite odaklı bir
anlayışla teşvik edilecektir.
iii) Eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranları artırılacak,
donanım ve fiziki altyapı geliştirilecek, bilgi ve iletişim
teknolojileri etkin bir şekilde kullanılacak, eğitime erişimde
bölgeler ve cinsiyet itibarıyla dengesizlikler azaltılacaktır.
iv) Okul türlerinin azaltıldığı, programlar arası esnek geçişlerin
olduğu ve öğrencilerin ruhsal ve fiziksel gelişimleri ile becerilerini
artırmaya yönelik sportif, sanatsal ve kültürel aktivitelerin daha
fazla yer aldığı, sınav odaklı olmayan bir müfredat dönüşüm programı
uygulanacaktır.
v) Öğretmen yetiştirme ve geliştirme sistemi, öğretmen ve öğrenci
yeterliliklerini esas alan bir performans sistemini de içerecek
şekilde yeniden yapılandırılacaktır.
vi) Orta ve yükseköğretimde öğrenci ve öğretim elemanı değişimine
ve hareketliliğine yönelik uluslararası programlar artırılarak
sürdürülecek ve bu programlara katılım yaygınlaştırılacaktır.
vii) YÖK, üniversiteler arasında koordinasyon sağlayan, kalite
standartlarını belirleyen ve denetleyen bir kurum haline
dönüştürülecektir. Üniversitelerin idari ve mali özerklikleri
artırılmak suretiyle yükseköğretim sisteminin rekabetçi bir yapıya
kavuşması sağlanacaktır.
viii) Artan üniversite ve öğrenci sayısına bağlı olarak ortaya çıkan
öğretim üyesi gereksinimi karşılanacaktır.
2. Sağlık Sisteminin Geliştirilmesi
Sağlık politikasının temel amacı, vatandaşların ekonomik ve sosyal
hayata sağlıklı bireyler olarak katılımını sağlamak ve yaşam
kalitelerini yükseltmektir. Bu çerçevede
i) Sağlık hizmetlerinin erişilebilirliği, kalitesi ve etkinliği
artırılmaya devam edilecektir.
ii) Koruyucu sağlık hizmetleri güçlendirilerek
yaygınlaştırılacaktır.
iii) İlaçların etkin ve bilinçli kullanımını sağlamak amacıyla
sağlık hizmet sunucularına ve vatandaşlara yönelik bilgilendirme
faaliyetleri ve bu alandaki denetimler artırılacaktır.
iv) Üniversite hastanelerinin yapısal sorunları sistematik ve
bütünsel bir anlayışla çözüme kavuşturulacaktır.
3. Gelir Dağılımının İyileştirilmesi, Sosyal İçerme ve Yoksullukla
Mücadele
Gelir dağılımının iyileştirilmesi ile yoksulluk ve sosyal dışlanma
riski altında bulunan birey ve grupların ekonomik ve sosyal hayata
katılımlarının artırılması, yaşam kalitelerinin yükseltilmesi ve
toplumla bütünleşmelerinin sağlanması temel amaçlardır. Bu çerçevede
i) Gelir dağılımı, sektörel politikalar ve sosyal transferler
aracılığıyla iyileştirilecektir.
ii) Dezavantajlı gruplar için eğitim, sağlık, istihdam ve sosyal
güvenlik gibi temel hizmetlere erişilebilirlik artırılacak ve
özürlülerin ekonomik ve sosyal hayata katılımlarının artırılması için
sosyal ve fiziki çevre koşulları iyileştirilmeye devam edilecektir.
iii) Çalışabilecek durumda olan yoksullara yönelik sosyal yardımlar
yoksulluk kültürünün oluşmasını önleyici ve yoksul kesimin üretken
duruma geçmesini sağlayıcı nitelikte olacak, çalışamayacak durumda
olan yoksullar ise düzenli sosyal yardımlarla desteklenecektir.
iv) Aile eğitim programları ve destek hizmetleri
yaygınlaştırılacak, kadınlar ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda
güçlendirilecek, kadınlara ve çocuklara yönelik şiddete karşı daha
yoğun mücadele edilecek, dezavantajlı konumdaki çocuklara yönelik
önleyici, koruyucu ve rehabilite edici hizmetlerin kalitesi
artırılacaktır. Sosyal yardım ve hizmet alanında ailenin ihtiyaçlarına
bütünsel olarak yaklaşan bir sistem kurulacaktır.
v) Sosyal hizmet sunumunda etkinliğin sağlanması amacıyla
nitelikli personel ve ara eleman ihtiyacı giderilecek ve vatandaşların
gönüllü katılımının artırılmasına yönelik mekanizmalar
oluşturulacaktır.
vi) Yaşlılara yönelik sosyal hizmetler çeşitlendirilecek ve
geliştirilecektir.
4. Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Artırılması
Sosyal güvenlik sisteminin nüfusun tümünü kapsayan, toplumun
değişen ihtiyaçlarını karşılayabilen, mali sürdürülebilirliğe ve etkin
denetim mekanizmasına sahip, kaliteli hizmet sunan bir yapıya
kavuşturulması temel amaçtır. Bu çerçevede
i) Sosyal sigorta sisteminde bilgi altyapısı güçlendirilecek,
sistem etkili, erişilebilir ve sürdürülebilir hizmet sunan bir yapıya
kavuşturulacaktır.
ii) Sosyal yardım ve istihdam bağlantısı geliştirilerek sosyal
güvenlik sisteminin finansal sürdürülebilirliği iyileştirilecektir.
iii) Tamamlayıcı emeklilik ve sağlık sigortası modelleri
geliştirilecektir.
5. Kültürün Korunması, Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyalogun
Güçlendirilmesi
Toplumsal değişim sürecinde kültürel zenginlik ve çeşitliliğimizin
korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması temel amaçtır. Bu
doğrultuda, kültürel birikimimizin günümüz değerleriyle sentezlenmesi
ve farklılıklarımızı zenginliğimiz kabul eden bir anlayışla, ortak
kültürel değerlerimiz etrafında tüm bireylerin hoşgörü ve dayanışma
içerisinde yaşaması hedeflenmektedir. Bu çerçevede
i) Toplumda dayanışma, uzlaşı ve hoşgörü kültürünü besleyen
toplumsal kurum ve kaynakların tespiti ile bu kültürü zayıflatan
etkenlerin ortaya çıkarılmasına yönelik sosyal araştırmalara öncelik
verilecektir.
ii) Yazılı ve görsel basında ailenin bütünlüğünü ve önemini
vurgulayan, tarihimizin önemli şahsiyet, mekân ve olaylarını tanıtan
dizi, belgesel, çizgi film gibi yayınlar yaygınlaştırılacaktır.
iii) Yurtiçi ve yurtdışı kültür mirasımızın envanterinin
çıkarılarak dijital ortama aktarılması sağlanacak ve bu mirasın
korunmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.
iv) Kültür turizminin geliştirilmesi ve sinema, belgesel film gibi
kültür ürünleri üretiminin teşvik edilmesi suretiyle kültür sektörünün
ekonomik boyutu güçlendirilecektir.
v) Türkçenin dil birikimini ortaya çıkaracak, Türk kültür, sanat
ve edebiyatının bütün dünyada tanınmasını ve yaygınlaşmasını
sağlayacak çalışmalar desteklenecektir.
6. Gençlik Hizmetlerinin ve Spor Faaliyetlerinin Güçlendirilmesi
Gençlerin ekonomik ve sosyal hayat ile karar alma mekanizmalarına
aktif katılımlarını sağlamak ve gençlere yönelik kaliteli hizmetler
sunmak temel amaçtır. Sporun geniş kitlelerce bir yaşam tarzı olarak
benimsenmesinin sağlanması, farklı spor dallarının yaygınlaştırılması
ve uluslararası yarışmalarda başarılı olacak sporcular yetiştirilmesi
temel amaçtır. Bu çerçevede
i) Gençlerin talep ve ihtiyaçları dikkate alınarak gençliğe
yönelik hizmetlerin kapsamı genişletilecek ve niteliği artırılacaktır.
ii) Halkın spora olan ilgisini artıracak ve farklı spor dallarını
tanıtacak faaliyetler yürütülecektir.
iii) Uluslararası düzeyde başarılı sporcular yetiştirilmesi için
gerekli altyapı ve üstyapı geliştirilecektir.
D. BÖLGESEL GELİŞME VE BÖLGESEL GELİŞMİŞLİK FARKLARININ AZALTILMASI
Bölgesel gelişme politikalarında bölgeler arası gelişmişlik
farklarını azaltmak, kırsal alanda asgari yaşam standartlarını
geliştirmek ve rekabet edebilirliklerini artırmak suretiyle bölgelerin
ulusal kalkınmaya, rekabet gücüne ve istihdama katkılarını en üst
seviyeye çıkarmak temel amaçtır.
1. Bölgesel Gelişme Politikasının Merkezi Düzeyde Etkinleştirilmesi
i) Bölgesel gelişme ve bölgesel rekabet edebilirlik açısından
ulusal düzeyde koordinasyonu sağlamak, mekânsal gelişme ve
sosyo-ekonomik kalkınma politikaları arasında uyumu güçlendirmek ve
alt ölçekli plan ve stratejilere genel çerçeve oluşturmak üzere
Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (BGUS), çalışmalar tamamlanarak
uygulamaya geçirilecektir.
ii) Merkezi politikalar ile bölgesel gelişme politikaları arasında
planlama, uygulama ve izleme bakımından uyum ve koordinasyonu
sağlayarak yönetişimi geliştirmek amacıyla kurulan Bölgesel Gelişme
Yüksek Kurulu ve Bölgesel Gelişme Komitesi faaliyete geçirilecektir.
iii) Onuncu Kalkınma Planı dönemiyle uyumlu olacak şekilde Düzey 2
bölgelerinde hazırlanacak bölge planları için gereken araştırma,
analiz ve strateji çalışmaları kalkınma ajansları koordinasyonunda
yürütülecektir.
iv) Kalkınma Ajansları Yönetim Sisteminin geliştirilmesi
çalışmalarına devam edilecektir.
v) Cazibe merkezlerini destekleme programının uygulanması
güçlendirilerek sürdürülecektir.
vi) Müzakere sürecinin ilerlemesine bağlı olarak, AB bölgesel
gelişme politikalarına uyum ve yapısal fonların kullanımına hazırlık
için stratejik bir çerçeve oluşturulacaktır.
vii) AB’den ekonomik ve sosyal uyum alanında sağlanacak fonlar,
oluşturulan izleme ve koordinasyon mekanizmasıyla etkili bir şekilde
yönetilecektir.
2. Yerel Dinamiklere ve İçsel Potansiyele Dayalı Gelişmenin
Sağlanması
i) Başta bölgesel ve sektörel teşvik politikaları olmak üzere,
bölgesel rekabet gücünün geliştirilmesine yönelik politikalar
tasarlanarak etkili bir şekilde uygulanacaktır. BGUS ve bölge planları
bölgesel ve yerel nitelikli projeler ve çalışmalar ile mekânsal
gelişme öngörüleri için temel referans kaynağı olacaktır.
ii) Ulusal ve bölgesel düzeyde rekabet gücü taşıyan sektörlere
odaklı ve yerel girişimleri öne çıkaran yenilikçi kümelenme
politikaları geliştirilecek, bu kapsamda bir yönetişim ve destekleme
mekanizması kurulacaktır. Bölgesel Gelişme Komitesi tarafından
işbölümü ve işbirliğinin esasları belirlenecektir.
iii) Yerel uzmanlaşmaya dayalı ve üniversite-iş dünyası işbirliğini
merkeze alan, model niteliğinde bir bölgesel yenilik sistemi
geliştirilecektir.
iv) Bölgesel potansiyeli ve yerel işgücü piyasası özelliklerini
dikkate alan ve yerel düzeyde ekonomik dönüşümü destekleyen başta
bölgesel girişim sermayesi ve kredi garanti fonu olmak üzere
girişimcilik, finansman, işletme ve organizasyon modelleri
oluşturulacaktır. Bu kapsamda, yerel düzeydeki koordinasyon ve
işbirliği kalkınma ajanslarınca sağlanacaktır.
v) Sanayinin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacak Sanayi
Stratejisi başta olmak üzere, mevcut sektörel stratejilerin
hedeflerine ulaşması için bölge düzeyinde sektörel üretim faktörleri
altyapısı ve potansiyeli belirlenecek, sektörlere yönelik modelleme ve
kapasite geliştirme çalışmaları yapılacaktır.
vi) Kalkınma ajansları bünyesinde kurulan Yatırım Destek
Ofislerinin görev tanımları yeniden belirlenecek ve “tek pencere ofis”
işlevlerini güçlendirecek düzenlemeler yapılacaktır.
3. Yerel Düzeyde Kurumsal Kapasitenin Artırılması
i) Büyükşehir belediyelerinin sayısı artırılacaktır. Bunların
bulunduğu illerde yerel yönetimler yeniden yapılandırılacaktır.
ii) DAP, DOKAP, KOP Bölge Kalkınma İdarelerinin kurumsallaşması
gerçekleştirilecektir. Bu bölgelerde eylem planları hazırlanarak
uygulamaya konulacak, uygulamanın izlenmesi ve değerlendirilmesi
sağlanacaktır.
iii) Merkezi ve yerel düzeyde kurum ve kuruluşlar arası
koordinasyon ve karar alma süreçleri desteklenecek ve merkez-yerel
arasında bilgi akışını güçlendirmek üzere oluşturulan İl Koordinasyon
ve İzleme Sisteminin (İKİS) uygulanması yaygınlaştırılacaktır.
iv) Kalkınma çalışmaları ve program/proje uygulamalarında mahalli
idare ve birliklerin teknik, mali ve kurumsal kapasiteleri
güçlendirilecektir.
v) Kalkınma ajanslarının, AB ile mali işbirliği kapsamında
sağlanacak fonların kullanımındaki etkinliği artırılacak ve AB
fonlarının kullanımında aracı kurum rolü üstlenmelerine yönelik
hazırlık çalışmaları yürütülecektir.