İşte Türkiye'nin Orta Vadeli Program'ı

3 / 7

---

B. MAKROEKONOMİK POLİTİKALAR
1. Büyüme ve İstihdam
Kademeli olarak cari açığın düşürüldüğü buna karşılık büyüme hızının artırıldığı bir makroekonomik çerçeve için yurtiçi tasarrufların ve ekonominin rekabet gücünün artırılması büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede
i) İç ve dış talep arasında dengeyi gözeterek, büyümenin istikrarlı bir artışla potansiyel hızında seyretmesi amacıyla para, maliye ve gelirler politikaları koordinasyon içerisinde yürütülecektir.
ii) İstihdamın artırılmasına, işgücünün niteliğinin yükseltilmesine, kayıtdışılığın ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik politikalar desteklenerek, gelir artışı yoluyla tasarrufların artırılmasına katkı sağlanacaktır.
iii) Yurtiçi tasarrufların artırılması için tüketimin gelirle dengeli bir şekilde büyümesini sağlayıcı politikalar uygulanacaktır.
iv) Gerek kamuda gerekse özel kesimde israfı azaltmaya yönelik politikalar uygulanacaktır.
v) Tasarruf bilincinin artırılmasına yönelik çalışmalar düzenli olarak yürütülecektir.
vi) Rekabet gücünün artırılması için daha verimli, Ar-Ge tabanlı ve yenilikçi üretim yapısına geçiş desteklenecektir.
vii) Büyümenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve yeni istihdam olanakları yaratmak için ihracatı artıracak ve ithalata bağımlılığı azaltacak yerli ve uluslararası yatırımlar desteklenmeye devam edilecektir.
viii) KOBİ’lerin rekabet gücünü artırmaya yönelik politikalara devam edilecektir.
ix) Her bölgenin kendi potansiyeli ve dinamikleri göz önünde bulundurularak ulusal büyümeye ve kalkınmaya sağladıkları katkı artırılacaktır.
x) Sosyal yardımlardan yararlananların işgücü piyasasına geçişini hedefleyen ve özendiren uygulamalar yaygınlaştırılacaktır.
xi) Kırsal kesimde, verimliliği görece yüksek ekonomik faaliyet alanlarını geliştirmek suretiyle, istihdam ve katma değer artırılacaktır.
2. Kamu Maliyesi
Maliye politikası makroekonomik istikrarın güçlendirilmesine, özel sektör öncülüğünde bir büyüme sürecinin desteklenmesine, cari açıkla ve enflasyonla mücadeleye yardımcı olacak bir yaklaşımla yürütülecektir.
Programda öngörülen gelir, harcama ve borçlanma büyüklükleri gözetilecek, Programın mali hedeflerinden sapmaya yönelik güçlü emarelerin ortaya çıkması durumunda gerekli politika müdahaleleri yapılacak, mali disiplin korunacaktır.
a. Kamu Harcama Politikası
Kamu idarelerinin, belirlenen politika ve öncelikler doğrultusunda kendilerine tahsis edilen ödenekleri etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanmaları ve çok yıllı bütçeleme yaklaşımıyla belirlenen kamu harcamalarında programlanan miktarın aşılmaması esastır. Bu çerçevede
i) Kamu idarelerinin karar verme süreçlerini güçlendirmek, mali saydamlık ve hesap verilebilirliği artırmak amacıyla uygulamaya konulan stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme anlayışı yaygınlaştırılacak, kaynak tahsis sürecinde stratejik planlar ve performans programları esas alınacaktır.
ii) Harcama programları verimlilik artışı sağlamak amacıyla gözden geçirilecektir. Bu amaçla idari bir mekanizma oluşturulacaktır.
iii) Sosyal amaçlı programlar ile tarım sektörüne yönelik transferlerin amaçlanan faydayı sağlayıp sağlamadıklarını değerlendirmek üzere çalışma yapılacaktır.
iv) Kamu idarelerinin etki analizi yapma kapasiteleri artırılacaktır.
v) Kamu ihale sisteminin etkinliği artırılacaktır.
vi) Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz ilaç ve hizmet kullanımını önlemek üzere ilaç ve tedavi harcamaları daha akılcı hale getirilecektir.
vii) Sağlık hizmet sunucularının geçmiş davranışlarını dikkate alan denetim modelleri geliştirilecek, risk analizi ve veri madenciliği alanlarında yazılım, donanım ve eğitim altyapısı güçlendirilecektir.
viii) Mahalli idarelerin genel bütçe vergi paylarından kamuya olan borçlarına mahsuben yapılacak kesinti, yeni borç doğmasını engelleyecek ve borç stokunun azalmasına yardımcı olacak bir oranla düzenli olarak uygulanmaya devam edilecektir.
b. Kamu Yatırım Politikası
Kamu yatırımlarının etkinliği artırılacak yatırımlar, öncelikli sosyal ihtiyaçları giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapıya yönlendirilecek kurumsal, sektörel, bölgesel ve AB’ye uyum yönündeki amaçların gerçekleştirilmesinde etkili bir araç olarak kullanılacaktır. Bu çerçevede
i) Kamu yatırımlarının etkili, verimli ve zamanında gerçekleştirilmesi, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılması hedeflenecektir.
ii) Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir.
iii) Kamu yatırımları, başta Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki yatırımlar olmak üzere bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmeyi hedefleyen ekonomik ve sosyal altyapı projelerine yoğunlaştırılacaktır.
iv) Kamu yatırım teklif ve kararları, sorun, ihtiyaç ve çözüm analizlerini içeren sektörel, bölgesel ve kurumsal stratejiler ile nitelikli yapılabilirlik etütlerine dayandırılacaktır.
v) Kamu yatırımları uygulamalarının etkinliğini artırmak amacıyla izleme ve değerlendirme çalışmaları geliştirilecektir.
vi) Kamu altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde özel sektör katılımını artırıcı modellerin kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
c. Kamu Gelir Politikası
Kamu gelir politikasının temel amacı etkin, basit ve âdil bir vergi sistemi oluşturarak sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek, yurtiçi tasarrufları artırmak, istihdam ve yatırımları teşvik etmek, ekonomide kayıtdışılığı azaltmak ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkıda bulunmaktır. Bu kapsamda
i) Vergi düzenleme ve uygulamalarında istikrar ve öngörülebilirlik esas olacaktır.
ii) Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine, yüksek katma değerli ürünler geliştirilerek ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulmasına yönelik vergi politikası uygulamalarına devam edilecektir.
iii) Temel vergi kanunlarının günümüz ihtiyaçları doğrultusunda gözden geçirilmesi çalışmaları tamamlanacaktır.
iv) Vergi politikaları finansman kalitesini artıracak şekilde uygulanacaktır.
v) Başta yurtiçi tasarruf yetersizliği ve cari açık olmak üzere, büyüme ortamının sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede vergi politikası gerektiğinde etkin bir şekilde kullanılacaktır.
vi) İstisna, muafiyet ve indirimler nedeniyle oluşan vergi harcaması tutarlarının hesaplanarak kamuoyuyla paylaşılması uygulaması genişletilerek sürdürülecektir.
vii) Vergiye uyumun artırılması ve vergi tabanının genişletilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
viii) Kamu taşınmazlarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasına yönelik olarak satış dahil tüm alternatifler değerlendirilecektir.
ix) Vergi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesine ve enerji tüketiminde tasarruf sağlanmasına yönelik öncelikler gözetilecektir.
d. Kamu Borçlanma Politikası
Kamu borçlanma politikası, iç ve dış piyasa koşulları ile maliyet unsurları göz önüne alınarak belirlenen risk düzeyi çerçevesinde, finansman ihtiyacının orta ve uzun vadede mümkün olan en uygun maliyetle karşılanmasını sağlayacak şekilde yürütülecektir. Bu hedef doğrultusunda,
i) Stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikası uygulaması sürdürülecektir.
ii) Piyasa koşulları elverdiği ölçüde, borçlanmanın ağırlıklı olarak TL cinsinden ve sabit faizli enstrümanlarla yapılması suretiyle döviz kuru ve faiz oranı riski ortalama vadenin uzatılması ve
Hazine’nin güçlü rezerv tutması suretiyle likidite riski düşürülecektir.
iii) Borç servisinin dönemler arası dengeli dağılmasının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması amaçlarıyla değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecektir.
iv) İkincil piyasalarda sağlıklı bir verim eğrisinin oluşturulması ve likiditenin sağlanmasına yönelik olarak senetlerin azalan vadelerde yeniden ihraç edilmesi politikasına devam edilecektir.
v) Devlet iç borçlanma senetlerinin yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla yeni araçların geliştirilmesine ilişkin çalışmalara devam edilecektir.
vi) Piyasa yapıcılığı sistemi sürdürülecektir.
vii) Finansman programları, iç borçlanma stratejileri, ihale duyuruları gibi borçlanmaya ilişkin bilgilerin düzenli olarak açıklanmasına devam edilecektir.
e. Kamu Mali Yönetimi ve Denetim
Hukuki altyapısı önemli ölçüde oluşturulan mali yönetim, kontrol ve denetim anlayışı tüm unsurlarıyla uygulanacaktır. Bu kapsamda,
i) Kamu idarelerinde iç ve dış denetimin etkin ve koordineli bir şekilde çalışması ve iç kontrol sisteminin sağlıklı bir şekilde işletilmesi sağlanacaktır.
ii) Kamuda etkin bir dış denetimin sağlanması için Sayıştay’ın uygulama altyapısı güçlendirilecektir.
iii) Kamu idarelerinin iç kontrol ve iç denetim standartlarına uyum düzeyi artırılacaktır.
iv) Kamu idarelerinin mali yönetim ve denetim alanındaki insan kaynakları alt yapısı güçlendirilecektir.
f. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme
KİT’lerin kârlılık, verimlilik ve kurumsal yönetişim ilkelerine uygun olarak işletilmesi esastır.
i) KİT’lerde yetkilendirmeyi, hesap verebilirliği, şeffaflığı, karar alma süreçlerinde etkinliği ve performansa dayalı yönetimi esas alan stratejik yönetim anlayışı yaygınlaştırılacaktır.
ii) KİT’lerin stratejik planlarının yıllık performans programları izlenecek ve değerlendirilecektir.
iii) KİT’lerde uluslararası standartlara uygun iç denetim birimleri oluşturulacak, iç kontrol sistemleri geliştirilecektir.
iv) Fiyatlandırma başta olmak üzere KİT’lerin tüm işletmecilik politikaları, stratejik planlar ile genel yatırım ve finansman kararnamelerinde öngörülen hedeflere ulaşacak şekilde belirlenecek ve etkin bir şekilde uygulanacaktır.
v) KİT’lerin gayrimenkullerinin değerlendirilmesinde rayiç bedel esas alınacaktır. Atıl olmayan gayrimenkullerin devrinde işletmenin verimliliği ve bütünlüğü gibi hususların olumsuz etkilenmemesi, tarım arazilerinin korunması ve çevre sağlığı göz önünde bulundurulacaktır.
vi) KİT’lerin sürekli zarar eden ve kâra geçmesi mümkün görülmeyen işletme birimleri tasfiye edilecektir.
vii) KİT’lerde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacaktır.
viii) Kamu, elektrik dağıtımı ve şeker üretimi alanlarından tamamen çekilecek elektrik üretimi, şehir içi doğal gaz dağıtımı, telekomünikasyon, liman, otoyol ve köprü işletmeciliğindeki kamu payı ise azaltılacaktır.