Varlık vergisi nedir, kimler ödeyecek?

6 / 9

(FOTO: Leon Bahar'ın İstanbul Valiliği'ne yazdığı dilekçe)

"YOK PAHASINA"

Ankara'ya yazdığı mektubunda Leon Bahar, yaklaşık 30 bin lira ederindeki mal ve mülkünün, "yok pahasına 11 bin liraya satıldığından, daha doğrusu el konulduğundan" bahsediyordu.

Peki gerçekten de vergiyi ödeyemeyen gayrimüslimlerin mal, mülk ve eşyalarına el konuldu mu?

Ökte, kitabında vergi mükelleflerinin M, G, E ve D diye dörde ayrıldığını yazıyor. Buna göre, cetveldeki ifadelerden M, "Müslüman"; G, "gayrimüslim"; E, "ecnebi" (Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiler) ve D de "dönme" (din değiştirenler) anlamına geliyordu.

Ökte, çok ortaklı şirketlere yönelik vergilendirmelerde, vergilere karşılık ecnebilerin ve Müslümanların hisselerine dokunulmadığını ve vergiler karşılığında gayrimüslimlerin ise mallarının, ev eşyalarının ve gayrimenkullerinin satıldığını belirtiyor:

"Şirkete tarh edilen (vergilendirilen) bir vergi dolayısıyla şeriklerden (ortak) E veya M olanına dokunulmaması, şirketin yalnız G'nin sermayesine göre olan kısım üzerinden mütalebede bulunulması (talep edilmesi), G şerikin (ortağın) ev eşyasının satılıp kendisinin Aşkale'ye gönderilmesi, bu vergi tatbikatının en hazin tarafıdır. Yine kayıt etmek lazımdır ki, ecnebiler bu şekilde idare edilen vergiyi de tamamen ödememişlerdir."