Yüksek faiz lobisi devrede

Merkez Bankası yıllardır yüksek faiz düşük kur politikasıyla enflasyon hedefini tutturacağını zanneder. Ama işlerin Merkez'in düşündüğü gibi gelişmediğini de enflasyon rakamlarına bakan herkes hemen anlayabilir. Çünkü bizde enflasyon gıda fiyatlarının arzında meydana gelen sıkışmalara göre değişir.
Peki enflasyonu özellikle hangi tüketim maddeleri etkiliyor ve tetikliyor derseniz... Mesela domates fiyatının artması ya da azalması enflasyon oranını önemli oranda etkileyebiliyor. Aynı sekilde et fiyatları da öyle. Önceki gün Banvit'in ortağı ve yönetim kurulu başkanı Ömer Görener karkas dana et fiyatlarının 18 liradan 16 lira 25 kuruşa gerilediği belirtti. Görener'e göre, 2011'in il üç ayında kırmızı et fiyatları düşecek. Ama et fiyatlarındaki bu gerileme, ardından et fiyatlarında bir yükselişi de beraberinde getirecek. Çünkü et fiyatlarının 15 liranın altına inmesi sonucunda, geleneksel besici hayvan beslemekten vazgeçecek. Böylece arz azalacak ve fiyatlar yine tırmanacak. O halde et fiyatlarının istikrara kavuşması için hayvan arzının çoğalması şart. İşte asıl sorun bu.
Böyle bir ortamda Merkez Bankası faizleri yüksek tutarak enflasyonu düşürebilir mi? Veya enflasyonun gerilemesinde yüksek faizlerin etkili olduğunu ileri sürebilir mi? Hayır... Çünkü faizleri yüksek tutarak hayvan arzını artıramazsınız. Tam aksine besicinin finansman maliyeti yükseldiği için hayvan arzı azalır. O halde küresel düzeyde faizler düşük seyrederken, Türkiye'nin de faizleri indirmesi gerekiyordu. Merkez, faizleri bir miktar indirdi ama hâlâ Türkiye'de faiz oranları çok yüksek. Bunun nedeninin de, yüksek faizlerden para kazanmayı alışkanlık haline getiren faiz lobisinin yoğun faaliyetleri olduğunu ileri sürebiliriz.
Bugün politika faizlerini tartışmak üzere Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanacak. Toplantı öncesinde, Merkez Bankası Başkan Yardımcısı faizlerin indirilebileceği olasılığından bahsetti. Bu açıklamanın hemen ardından, yüksek faiz lobisi devreye girdi ve faizler indirildiği takdirde Türkiye'ye sıcak para akışının devam edeceğini ve Türk parasının yine değerleneceğini ileri sürmeye başladı.
Böyle bir tutarsızlık olur mu? Faizlerin gerilemesine rağmen sıcak para gelmeye devam edecekse, niye yüksek faizle para kullanıyoruz? Bu soruya yüksek faiz lobisinin cevap vermesi gerekiyor. Ama bu soruya cevap vermezler. Çünkü bütün amaçları, dünyada faizler neredeyse sıfıra yakın düzeydeyken, vatandaşın cebindeki parayı almak.
Ne diyelim, alışmışlar yorulmadan para kazanmaya. O halde Merkez Bankası geç de olsa artık yüksek faiz lobisinin etkisinden kurtulmalı. Faizleri geriletmeli. Aksi takdirde Türkiye'de kaynak dağılımı bozulmaya devam edecek. Ve işsizlik yüksek oranda seyredecek. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan defalarca faizlerin indirilmesini önerdi. Çünkü enflasyonun yüksek faizlerden kaynaklandığını ileri sürdü. Maliye politikasını başarıyla yöneten Başbakan'a, para politikasını yöneten bağımsız Merkez Bankası'nın kulak vermesinde fayda var.

SÜLEYMAN YAŞAR / SABAH