Yazdır
FINANSINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
İşletmelerin zorlu ekonomik dönemlerde uyguladığı en yaygın strateji daha az kaynakla daha fazlasını yapmaya çalışmaktır. Yakın tarihteki resesyon dönemleri şirketleri otomasyon teknolojilerine yönlendirmişti. Fortune’un haberine göre, üretken yapay zekânın ortaya çıkışıyla birlikte ise, bir sonraki resesyonda kazananlar ve kaybedenler değişebilir.
Geçmişte beyaz yakalı çalışanlar, resesyonların neden olduğu yoğun işten çıkarmalardan veya istihdamın toparlanamadığı dönemlerden fazla etkilenmemişti. Ancak JPMorgan Kıdemli ABD Ekonomisti Murat Taşcı, bir sonraki resesyonda bunun farklı olabileceğini belirtiyor.
Fortune’un haberine göre Taşçı yapay zekânın benimsenme hızına ve kapsamına dikkat çekerek rutin görevleri olmayan mesleklerin ve bu mesleklerdeki çalışanların risk altında olduğunu söyledi.
Taşcı, 1980’lerin sonlarından bu yana rutin görevlere odaklanan işlerin otomasyon nedeniyle ortadan kalktığını belirtiyor. Buna satış ve ofis işleri gibi “rutin bilişsel meslekler” ile inşaat, bakım, üretim ve ulaştırma gibi “rutin manuel meslekler” de dahil.
Son 40 yılda, rutin mesleklerin resesyon sonrası toparlanması da giderek daha uzun sürüyor. ABD’de rutin mesleklerdeki istihdam, 2008 Küresel Finansal Krizi öncesindeki zirvesine hâlâ ulaşmış değil.
Buna karşılık, bilim insanı, mühendis, tasarımcı ve avukat gibi beyaz yakalı çalışanları kapsayan “rutin olmayan bilişsel mesleklerde” daha az işten çıkarma görüldü. Resesyon sonrası bu tip mesleklerdekilerin işlerini geri kazanması da çok uzun sürmedi. JPMorgan ekonomistine göre bu gruplar, çoğu zaman istihdamın toparlanmasına öncülük etti.
İstihdam verilerindeki can sıkıcı işaret
Ancak işsizlik eğilimlerinde eşi benzeri görülmemiş bir değişim söz konusu. Veriler yapay zekâ çağında rutin olmayan mesleklerdeki beyaz yakalı çalışanların çok daha farklı bir kaderle karşılaşabileceğini gösterebilir.
İlk kez, rutin görevleri olmayan bilişsel mesleklerde çalışanlar (örneğin bilim insanı, mühendis, tasarımcı) işsizler arasında, rutin görevleri olmayan manuel mesleklerdeki çalışanlardan (sağlık destek, kişisel bakım, gıda geliştirme) daha büyük bir paya sahip.
“Rutin görevleri olmayan bilişsel mesleklerde çalışanlar, bugüne kadarki verilerde her zaman işsizlerin en küçük kısmını oluşturuyordu. Bu durum, son döneme kadar hep böyleydi. Bu değişen model, önümüzdeki dönemde bu çalışanlar için artan işsizlik riskinin habercisi olabilir.”
Birçok gösterge, yapay zekânın, genellikle yeni mezun üniversitelilerin doldurduğu giriş seviyesindeki açık pozisyonların sayısını şimdiden sınırladığını gösteriyor.
Taşcı’ya göre yapay zekâ, hâlâ fiziksel kişisel etkileşim gerektiren rutin görevli meslekler veya rutin olmayan manuel meslekler için ilave bir risk oluşturmuyor.
Bu arada beyaz yakalı çalışanlara yönelik artan tehdit, geçmişe kıyasla ekonomi için daha büyük bir risk teşkil ediyor. Zira bu çalışanlar, 1980’lerin başında toplam istihdamın yüzde 30’unu oluştururken bugün bu oran yaklaşık yüzde 45’e çıkmış durumda.
Ancak herkes yapay zekâ ve işgücü piyasası konusunda bu kadar karamsar değil. Aynı zamanda Beyaz Saray’ın yapay zekâ ve kripto sorumlusu olarak görev yapan teknoloji yatırımcısı David Sacks, yapay genel zekâ hakkındaki “felaket tellallığı” söylemlerine katılmıyor.
Sacks cumartesi günü X platformunda yaptığı paylaşımda, insanlar ile yapay zekâ arasında “açık bir iş bölümü” olduğunu yazdı. Teknoloji yatırımcısına göre modellerin gerekli promptları hâlâ insanlardan alması gerekiyor. Sacks yapay zekâ modellerinin kapsamlı komutlarla yönlendirilmesi ve çıktıların doğrulanması gerektiğini söyledi.
Sacks, “Kitlesel istihdam kaybına dair kıyamet senaryoları, genel yapay zekâ (AGI) kadar abartılı hale geliyor. Bunun yerine, ‘İşinizi yapay zekâya değil, yapay zekâyı sizden daha iyi kullanan birine kaybedeceksiniz’ sözü hâlâ geçerliliğini koruyor” açıklamasında bulundu.
Geleceğin fon yöneticileri makineler mi olacak?
İsveç’te siyaset ve yapay zeka tartışması: “ChatGPT’ye oy vermedik!”
Yapay zeka işsizliği etkiliyor mu? Şimdi ne olacak?