Yavaş ama ne kadar yavaş

Küresel ekonomide yılın ilk yarısında gözlenen güçlü toparlanmanın yerini ikinci yarıda daha yavaş bir toparlanmaya bırakması, giderek daha fazla kabul gören bir senaryo olmaya başladı. Burada tam olarak bilinmeyen ise beklenen yavaşlamanın ne boyutta olacağı. En kötümserlerin ekonomilerde çift dip beklentilerini öne sürerken dayanak aldıkları borsalardaki satış baskısının son dönemde ortadan kalkması, bu karamsar beklentiyi korumayı giderek güçleştirmektedir. Zayıf bir görüntü yok Ayrıca gerek tüketici güveninde gerekse en önemli öncü gösterge olarak kabul edilen satın alma yöneticileri endekslerinde (PMI), Avrupa kaynaklı negatif haber bombardımanı olan dönemde dahi ekonomilerde bu ölçüde bir zayıflama getirecek bir görüntünün oluşmadığı gözlenmiştir. Mayıs ve haziran aylarında sınırlı bir gerileme gösteren Euro Bölgesi PMI endeksinin temmuzda 56.5 gibi yüksek sayılabilecek bir seviyeye çıkması, buna iyi bir örnektir. Buna karşılık küresel büyümenin esas lokomotifi olarak görülen Çin ekonomisine ait benzer endeksin temmuz ayında 49.4 ile kritik 50 seviyesinin altına indiği gözlenmektedir. Bu ise küresel ekonominin toparlanma hızında bir yavaşlama görülmesinin kaçınılmaz olduğunu göstermektedir. Tüketici güveni artıyor Benzer şekilde yurtiçi ekonomik aktiviteyi ihracatımızdaki Avrupa ağırlığı nedeniyle dış talep üzerinden doğrudan, finansal piyasalar üzerinden de tüketici güveni kanalı ile dolaylı olarak etkilemesi riskinde, en kötünün geride bırakıldığını düşündüren gelişmeler gözlenmiştir. Reel Kesim Güveni'nin nisandaki zirvesinden hızla geriledikten sonra temmuzda yükselerek bu düşüşü sona erdirmesi ve kapasite kullanımında gözlenen belirgin artış, bu yöndeki işaretlerden sayılabilir. Ayrıca Tüketici Güven Endeksi'nde temmuz ayında 6.5 puanlık bir artış ile hazirandaki düşüşün telafi edildiği izleniyor. Toparlanmanın mevcut tüketim eğiliminden çok, beklentilerdeki iyileşmeden kaynaklandığı gözlenmekte. Bu nedenle dayanıklı tüketim malı alım eğilimini ölçen endeks önceki aya göre gerilerken, beklenti endeksinde 11 puanlık artış gözleniyor. Toparlanma hızı düşer Bence bu görünüm; yurtiçi ekonomik aktivitede toparlanmanın belirgin olarak gecikmesi veya durgunluk sürecine girmesi senaryolarından daha çok, toparlanmanın hız keserek de olsa devam etmesi senaryosu ile uyumludur. Toparlanmadaki güç kaybının ise ağırlıklı olarak ihracat artış hızında hazirandan itibaren görülen yavaşlamadan kaynaklanacağını düşünmekteyim. Nitekim dün ihracatın yıllık artış hızının temmuz ayında yüzde 6'ya kadar gerilediği açıklanmıştır. Yukarıda çizdiğim bu tablonun daha önceki yazılarımda da bahsettiğim baz senaryom ve yüzde 7 düzeyindeki büyüme tahminimle çelişmediğini ve bu tahminlerimde bir değişiklik getirmeyeceğini de belirtmeliyim.HALUK BÜRÜMCEKÇİ-REFERANS