Yabancıların işlem hacmi % 47 düştü

Hisse senedi işlem hacmindeki yüzde 31'lik artışa karşın, komisyon gelirlerindeki artış yüzde 10'la sınırlı kalan aracı kurumlar, yılın ilk dokuz ayında yerli yatırımcılara daha çok hizmet verdi. Yabancı yatırımcıların hisse senedi sahipliğinde bir önceki yılbaşına göre önemli bir değişiklik gerçekleşmezken, yurtiçi yatırımcılar ise sermaye piyasasına yöneldi. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'nin (TSPAKB) aracı kurum sektörünün ilk dokuz aylık dönemine ait faaliyet verilerinin incelendiği raporuna göre, 2008 Eylül'den itibaren yaygınlaşan global krizin aracı kurum faaliyetleri üzerindeki olumsuz etkileri azaldı, sektör toparlanma sürecine girdi. Eylül sonu itibariyle endeksin yüzde 78 değer kazandığı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki (İMKB) bu yükseliş işlem hacmine de yansıdı. Aracı kurumlar, yılın ilk dokuz ayında 681 milyar TL ile 2008'in aynı dönemine göre yüzde 31 daha fazla işlem gerçekleştirirken, bundan da aslan payını yerli yatırımcı aldı. Yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı 2008'in ilk dokuz aylık dönemine göre yüzde 47 düşüş gösterirken, 2008'de işlemlerin yüzde 72'sini oluşturan yerli yatırımcıların payı, yüzde 86'ya çıktı. Yurtdışı pazarlamada düşüş Bu grupta en önemli kategori olan yerli bireysel yatırımcıların payı, 12 puan artarak yüzde 68'e ulaştı. Yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, sigorta şirketleri ve varlık yönetim şirketleri gibi kurumları kapsayan yerli kurumsal yatırımcıların hacmi, ağırlıklı olarak bir aracı kurumun işlemleri sonucunda yüzde 90 arttı ve toplamdaki payı da 3 puan yükselerek yüzde 9 oldu. Aracı kurumlarda ilk dokuz ay sonunda yurtdışı pazarlama dışındaki bütün bölümlerden yapılan işlemlerin nominal olarak arttığı görülüyor. En fazla artışın yaşandığı yurtiçi pazarlama departmanın payı yüzde 30 olurken, ardından en yüksek işlem hacmi artışı yakalayan acenteler, toplamdaki paylarını yüzde 19'a çıkartarak ikinci sıraya yerleşti. Yabancı yatırımcı işlemlerinin gerçekleştiği yurtdışı pazarlama departmanının payı yarı yarıya azalarak yüzde 14'e geriledi. Vadeli işlemlerde ise hacim yüzde 41 artışla 420 milyar liraya çıkarken, bu işlemlerden elde edilen komisyonlar yüzde 8 azaldı. Yılın ilk 9 ayında toplam VOB işlemleri 2008'in aynı dönemine göre yaklaşık 1.5 kat artarak 478 milyar TL oldu. Diğer önemli gelişme, internet üzerinden yapılan işlem hacmindeki artış. Bu kanalın toplamdaki payı 4 puan artarak yüzde 14'e yükseldi. Eylül sonu itibariyle aktif toplamı 5 milyar lirayı aşan aracı kurumların konsolide net komisyon gelirleri ise yüzde 6 artarak 417 milyon TL'ye ulaştı. Özellikle menkul kıymet alım-satımından elde edilen karın etkisiyle sektörün net dönem karı iki kata yakın artarak 247 milyon TL'ye çıkarken, hisse senedi işlem hacmindeki artış komisyon gelirlerine aynı oranda yansımadı. Aracı kurumların hisse senedindeki komisyon gelirleri yüzde 10 artarak 330 milyon liraya çıktı. Şube ve çalışan sayısı azaldı Aracı kurumların eylül sonu itibariyle şube sayısı 41, irtibat bürosu ise 11 adet azaldı. Çalışan sayısında ise 2007'nin son çeyreğinden itibaren başlayan gerileme, bu yılın ilk dokuz aylık döneminde durdu. Son çeyrekte çalışan sayısı haziran sonuna göre 2 kişi artarak 4.697'ye çıkan aracı kurumların son iki yıllık süreçte ise 1.200 kişiyi iştenh çıkardıkları dikkat çekiyor. Söz konusu bu azalışta, özellikle kurumların son bir yılda kurumların şube ve irtibat bürolarını kapatmaları ve bazı aracı kurumların faaliyetlerinin durdurulması etkili oldu. Kurum başına ortalama çalışan sayısı 2008'in dokuz aylık dönemine göre 6 kişi azalarak 52'ye indi. Referans