Ünlü milyarderden itiraf: Ponzi şeması kurdum

FINANSINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın en zengin isimlerinden biri olan Mark Cuban, başarılı yatırımlarıyla ünlenmeden önce “şüpheli” yollarla para kazandığını itiraf etti. Cuban, 1980’lerin başında Indiana Üniversitesi’ndeki üçüncü sınıftayken üniversite harcamalarını finanse edebilmek için yurdunda bir tür ‘Ponzi’ sistemi kurduğunu açıkladı. Fortune’un haberine göre Cuban’ın tezgahı ilk olarak bir kişiye gidip ondan 100 dolar istemesiyle başlamış. Ünlü milyarder katıldığı bir podcast programında kurduğu şemayı ‘sahtekarlık’ olarak tanımlıyor.

Cuban Ponzi şemasını anlatırken, “Senden 50 dolar alacağım. Burada 10 ismin yer aldığı bir liste var. Listedeki en üstteki kişinin oda numarasına 50 dolar göndereceğiz. Sonra bu kişinin adını listeden çıkarıp senin adını en alta yazacağız. 50 dolarlık bir mektup zinciri yapacağız. Diğerleri de bunu yaptığında, senin adın liste başına yükselecek. Mektup zinciri büyüdükçe, umarım yatırdığından daha fazla para alabileceksin” dedi.

Bu yöntem kulağa sosyal sermaye gibi geliyor olabilir. Ancak 67 yaşındaki Cuban bu yöntemin ‘tamamen bir sahtekarlık’ olduğunu söylüyor. “Arkadaşlarımın paralarını geri aldığından emin oldum. Sonrasında ise listenin en üstüne ben çıktım. Harikaydı; posta kutuma gidiyordum ve bir yerden 50 dolar, başka bir yerden 50 dolar. Sürekli zarflar geliyordu. Üniversitedeki üçüncü yılımın ücretini böyle ödedim.”

Bu tür para, Pittsburgh banliyösünde işçi sınıfı bir ailede büyüyen Cuban için o dönem büyük önem taşıyordu. Oto döşemecisi olarak çalışan babasının zaman zaman ona 20 dolar verdiğini söyleyen Cuban, sürekli para kazanmanın farklı yollarını aradığını belirtti. Bu arayışı daha çocuklukta başlamıştı. Babasından yeni bir basketbol ayakkabısı istediğinde babası ona, bir işi olduğunda istediği her şeyi alabileceğini söylemişti.

Bu olay, Cuban’ı girişimcilik yolculuğuna başlattı. Bu yolculuk, ilginç bir şekilde çöp torbaları satarak başladı. Babasının bir arkadaşı, elindeki çok sayıdaki çöp torbasını satmak istiyordu ve Cuban’a bunları satabileceğini söyledi. Cuban bunun üzerine mahallesinde kapı kapı dolaşarak bu temel ev ürününü satmaya başladı.

Cuban o dönem için“Kapı kapı dolaşıp, ‘Merhaba, benim adım Mark. Çöp torbası kullanıyor musunuz?’ diyordum. Harika bir iş çıkardım” ifadelerini kullandı

Cuban’ın milyarderliğe uzanan yolculuğu

Üniversiteden sonra Cuban, Dallas’a taşındı. Burada yazılım satarak parasını kazanan Cuban o dönem beş kişiyle birlikte, kendi sözleriyle bir “batakhane”de yaşadığını aktarıyor:
“Olabilecek en pis yerdi. Yerde uyuyordum, biri şehir dışına çıkarsa yatağı ben alıyordum. Kendi dolabım bile yoktu, çekmecem yoktu. Hiçbir şeyim yoktu.”

Bu dönemde, bilgisayarlar ve yazılımlar hakkında öğrenebileceği her şeyi öğrendi. Bunu yapmak için kullanım kılavuzlarını baştan sona okumaktan bile çekinmedi. Satış görevlisi olarak çalıştığı sırada, 1.500 dolarlık bir komisyon kazanma fırsatı yakaladı. Bu gelir, onu “cehennem oteli” adını verdikleri apartmandan taşındıracaktı. Ancak çeki almaya gittiğinde patronu onu anında işten çıkardı. Bu olay, Cuban’ın ilk şirketi olan MicroSolutions’ı kurmasına ilham verdi. Cuban, PC yazılımları geliştiren bu şirketi 1990 yılında 6 milyon dolara sattı.

Bu satışın ardından Cuban, bir süre American Airlines’tan “ömür boyu uçuş hakkı” satın alıp “rock yıldızı gibi” yaşadığını söyledi.

“Gençtim, bekârdım ve çılgındım. Benim için hiçbir sınır yoktu” diyen Cuban, “Olabildiğince çok insanla bira içmek, olabildiğince çok şey deneyimlemek istiyordum” diye de ekledi.

Cuban’ın girişimcilik kariyeri hızla yükseldi. 1990’ların ortasında iki arkadaşı Cameron Christopher Jaeb ve Todd Wagner ile birlikte Audionet.com adlı internet radyo şirketini kurdu. Şirketin adı daha sonra Broadcast.com olarak değiştirildi. Bu şirket, dotcom balonunun zirvesindeki 1999 yılında Yahoo’ya 5,7 milyar dolara satıldı ve Cuban böylece milyarder oldu.

Sonraki yıllarda Cuban, iş yatırımlarına yoğunlaştı, yeni girişimlere destek verdi ve Shark Tank programında yer aldı. 2000 yılında Dallas Mavericks’in çoğunluk hissesini satın aldı. Bu yıl Shark Tank’ten ayrıldı ve 2023’ün sonunda Mavericks’teki çoğunluk hissesini 3,5 milyar dolara sattı. Cuban’ın mevcut serveti 9,1 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.