Trichet direndi, euro bir daha çakıldı

Bugün Avrupa’nın ortak para birimi euro’da yaşanan kan kaybını durduracak bir kişi var. Ancak o da bu konuda şimdilik ser verip sır vermiyor. Dün, piyasaların gözü kulağı Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Jean-Claude Trichet’deydi. Yunanistan’daki krizin Euro Bölgesi’nin diğer zayıf halkalarına bulaşacağına inanan yatırımcılar, Trichet’den AMB’nin Euro Bölgesi’ndeki devlet tahvillerini alacağı açıklaması bekliyordu. Trichet ise, faizin yüzde 1 olarak kaldığı toplantıdan sonraki konuşmada bu konunun gündeme bile gelmediğini söyledi. Trichet’nin ağzından bu kelimeler çıktığı anda euro, dolar karşısında 14 ayın en düşük seviyesi olan 1.2692 seviyesine geriledi, Euro Bölgesi’nin riskli tahvillerinin faizi tırmanışa geçti. 2 gündür ağır kayıp veren, ancak dün sabah tepki alımlarıyla belini biraz doğrultan borsalar da tekrar eksiye döndü. Nükleer seçenek olmadı Yatırımcıların Trichet’den “tahvil alımı” haberi beklemesinin önemli sebepleri var. Böylece rekor seviyeleri zorlayan tahvil faizlerinin normale dönmesi ve bankaların desteklenmesi mümkün olacaktı. Ekonomistler arasında bu, “nükleer seçenek” olarak adlandırılıyor. Çünkü AMB’nin tahvil alımı yapabilmek için yüklü miktarda euro basması gerekecek, bu da beraberinde euro’daki değer kaybının artmasını ve enflasyonist baskıyı getirecek. Kurallara göre AMB, doğrudan ülkelerin ihraç ettiği tahvilleri alamıyor. Ancak ikincil piyasadan alım yapma imkanı var. HSBC Türkiye stratejisti Fatih Keresteci, “Son günlerde dedikodu kapsamında AMB’nin tahvil alımına gidebileceği ifade ediliyor... Yeni bir adım olarak mali piyasalarda bir miktar rahatlamaya neden olabilir. Ancak, yapılacak olanların hiçbirisi AB’nin yapısal zafiyetini önleyecek cinsten olmayacağından dolayı orta-uzun vadede AB Bölgesi için olumlu ifadeler kullanmak pek doğru olmayacaktır” dedi. Trichet, 2 Mayıs’ta yaptığı konuşmada da “bu aşamada devlet tahvili alma konusunda kesinlikle kararımız yok” demişti. Weber büyük muhalif Financial Times’ın Almanya’da yayımlanan gazetesinde “Das Kapital” adlı köşede de AMB’nin yakında politikasında bir U dönüşü yaparak tahvil alımlarına kapıyı açağı belirtildi. Makalede, böyle bir uygulamanın özellikle Almanya’dan büyük tepki çekeceği de vurgulandı. AMB yönetim kurulu üyesi, aynı zamanda Almanya Merkez Bankası Bundesbank Başkanı Axel Weber, bu konuya muhalefet edeceklerinin sinyalini önceki gün vermişti. Weber, çarşamba günü yaptığı konuşmada Yunanistan’daki krizin bulaşma tehdidinin, eldeki tüm imkanları devreye sokmayı gerektirmediğini söylemişti. Weber, doğrudan tahvil alımlarından bahsetmese de, “Para birliğinin temel prensiplerine ve insanların güvenine zarar verecek önlemler hatalı olur ve uzun vadede ekonomiye maliyeti daha fazla olur” diye konuşmuştu. Bernanke 1.2 trilyon dolarlık alım yaptı ABD Merkez Bankası Fed’in Başkanı Ben Bernanke’nin eli Trichet’den çok daha rahattı. Fed, piyasadan 1.2 trilyon değerinde batık mortgage’a dayalı tahvil topladı. Bunun için matbaalarını gece gündüz çalıştırarak para bastı. Batık kağıtlar, finans kuruluşlarının bilançosundan Fed’inkine transfer oldu. Bernanke’nin adı da para saçtığı için “Helikopter Ben”e çıktı. AMB’nin içinde bulunduğu durum daha farklı. Alması istenen kağıtlar mortgage’a dayalı yatırım enstrümanları değil, Euro Bölgesi’ndeki ülkelerin devlet tahvilleri. Üstelik bu kağıtlar en azından şimdilik “batık” değil. AMB’nin elinde tahvil alımı kadar etkili olmasa da kullanabileceği başka silahlar var. Uzun vadeli borç verme enstrümanlarını tekrar devreye sokmak bunlardan biri. MELİS ŞENERDEM/ Milliyet