Terör suçlarında kritik değişiklik: 150 hükümlü serbest kaldı

Türk Ceza Kanunu’nun en çok tartışılan hükümlerinden biri olan, “örgüt üyesi olmamakla birlikte terör örgütü adına suç işleyenlerin, örgüt üyesi gibi cezalandırılması” hükmü yürürlükten kalktı.

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2021 ve 2023 yıllarında iki kez iptal ettiği düzenleme, verilen 6 aylık sürede TBMM tarafından yeniden düzenlenmedi. Böylece, artık bu fiil nedeniyle cezalandırma yapılmasının önü kapandı. Muhalefetin uzun süredir “siyasi yargılamaların aracı” olarak nitelediği bu hükmün yürürlükten çıkması, bu madde kapsamında hüküm giyenlere tahliye yolunu açtı. Şu ana kadar 150 dolayında kişi mahkemelerce tahliye edilirken, bu sayının önümüzdeki günlerde daha da artması bekleniyor.

CHP ve Diyarbakır mahkemesi iptal istedi

Bugün yaşanan hukuki süreç; Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi ile CHP’nin ayrı ayrı Türk Ceza Kanunu’nun 220 ve 314. maddelerinde yer alan, “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlerin” cezalandırılmalarına ilişkin maddelerin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmasıyla başladı. Başvuruları birleştiren AYM, 220. maddede yer alan, “Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” ile 314. maddede yer alan, “Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.” hükümlerinin iptaline karar verdi.

9 Ocak’ta Resmî Gazete’de yayımlanan iptal kararının 6 ay sonra yürürlüğe girmesi de kararlaştırıldı. Bu, AYM’nin söz konusu maddelere ilişkin verdiği ikinci iptal kararı oldu.

AYM gerekçesi: Öngörülebilir değil

Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın haberine göre, AYM’nin karar gerekçesinde, söz konusu yasal düzenlemelerin örgüt adına suç işleyen kişinin örgüt üyelerine göre daha ağır cezalarla karşılaşmasına neden olabileceğine dikkat çekildi. Ayrıca düzenlemelerde yer verilen “örgüt adına” kavramının belirsiz ve geniş yoruma açık olduğu, bu nedenle temel haklar üzerinde ciddi caydırıcı etki oluşturduğu belirtildi. Yine, örgüt üyeliğine dair somut delil olmadan kişilerin ağır cezalara çarptırılabilmesinin hukuk güvenliği ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.

Gerekçede; “Kuralın örgüt üyeliğine dair herhangi bir somut delil olmadan ve işlenen suçun niteliği ve ağırlığı itibarıyla örgütün amacına ne surette katkıda bulunduğu da dikkate alınmadan kişilerin örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olacak şekilde geniş yorumlanmaya müsait olduğu, kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarını önleyecek şekilde belirli ve öngörülebilir nitelikte olmadığı değerlendirilmiştir.” denildi.

Meclis yeni düzenleme yapmadı

AYM’nin yeni düzenleme için Meclis’e tanıdığı 6 aylık süre 9 Temmuz’da doldu. Meclis bu süre zarfında yeni bir düzenleme yapmadı. Yani TCK’nın 220 ve 314. maddelerinde yer alan, “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlerin” cezalandırılmalarına ilişkin maddeler yürürlükten kalktı.

Gözler bu suç kapsamında mahkûm edilenlere çevrildi. Bu kişiler de avukatları aracılığıyla tek tek tahliye taleplerinde bulunmaya başladı. Tahliye talepleri sonrası harekete geçen yerel mahkemelerden ilk tahliye kararları da gelmeye başladı. Şu ana kadar en az 150 dolayında kişi tahliye edildi. Bu sayının, incelenen tahliye taleplerinin değerlendirilmesi sonrası daha da artması bekleniyor. Ancak kesin sayı şu an için bilinmiyor. Çünkü mahkemeler ve infaz savcılıkları, AYM kararlarını esas alarak tahliye taleplerini değerlendirmeyi sürdürüyor.

Siyasi tercih mi?

TBMM’nin bu hususta düzenleme yapmaması, bu fiilin artık suç olarak görülmemesi yönünde örtük bir siyasi tercih olarak değerlendiriliyor. Öte yandan, söz konusu hüküm muhalefet partileri tarafından da uzun süredir eleştirilmekteydi. Delil durumu zayıf bazı dosyalarda bu hüküm nedeniyle ağır cezaların verilmesi, “siyasi yargılama” eleştirilerine neden oluyordu. Muhalefet partileri, iptal edilen bu düzenlemenin geçmişte ciddi hak ihlallerine zemin hazırladığını savunuyordu.

Askerlik çağına gelmiş PKK'lılar ne olacak?

Ahmet Özer için tahliye kararı!