Tahıl ve süt düştü, et ve şeker arttı

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi, Ağustos ayında bir önceki aya göre 130,1 puanda kalarak kayda değer bir değişiklik göstermedi. Tahıl ve süt ürünlerindeki düşüşler, et, şeker ve bitkisel yağ fiyatlarındaki artışlarla dengelenerek endeksin genel seviyesini korudu.

Endeks, Ağustos ayında bir yıl öncesine göre 8,4 puan (yüzde 6,9) daha yüksek seyrederken, Mart 2022'deki zirvesinin 30,1 puan (yüzde 18,8) altında kaldı.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, temmuz ayına göre yüzde 0,8 düşüşle 105,6 puana geriledi. Küresel arzın bol olması ve özellikle Asya ile Kuzey Afrika'daki büyük alıcılardan gelen talebin düşük kalması nedeniyle uluslararası buğday fiyatları aylık bazda geriledi. Avrupa Birliği ve Rusya Federasyonu'ndaki daha büyük hasatlar da fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Buna karşılık, dünya mısır fiyatları, Avrupa Birliği'ndeki sıcak hava dalgalarının verim üzerindeki etkilerine ilişkin endişeler ve özellikle ABD'deki yem ve etanol üretimi için artan talep nedeniyle üçüncü ay üst üste yükseldi. Pirinç fiyatları ise ihracatçılar arasındaki şiddetli rekabet nedeniyle yüzde 2,0 azaldı.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 1,4 artarak 169,1 puana yükseldi ve Temmuz 2022'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artışta palm, ayçiçeği ve kolza yağı fiyatlarındaki yükselişler etkili oldu. Uluslararası palm yağı fiyatları, güçlü küresel ithalat talebi ve Endonezya'nın 2026'da biyodizel harmanlama zorunluluğunu artırma niyetine ilişkin haberlerle artış gösterdi. Karadeniz bölgesindeki daralan arz ayçiçeği yağı fiyatlarını, Avrupa'daki daralan arz ise kolza yağı fiyatlarını yükseltti. Dünya soya yağı fiyatları ise 2025/26 sezonunda bol küresel soya fasulyesi arzı beklentileriyle hafifçe geriledi.

FAO Et Fiyat Endeksi, Temmuz ayına göre yüzde 0,6 artışla 128,0 puana ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Bu artış, sığır ve koyun eti fiyatlarındaki devam eden yükselişlerden kaynaklandı. Uluslararası sığır eti fiyatları, ABD'den gelen güçlü talep ve Çin'den gelen sağlam ithalat talebiyle yeni bir rekora ulaştı. Koyun eti fiyatları ise Okyanusya'daki kısıtlı ihracat arzı nedeniyle art arda beşinci ayda da yükseldi. Dünya domuz eti fiyatları genel olarak dengeli küresel talep ve arz koşulları altında sabit kalırken, Brezilya'dan gelen bol ihraç edilebilir arz nedeniyle kanatlı eti fiyatları geriledi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Temmuz ayına göre yüzde 1,3 düşüşle 152,6 puana geriledi ve art arda ikinci aylık düşüşünü yaşadı. Bu düşüş, tereyağı, peynir ve tam yağlı süt tozu uluslararası fiyatlarındaki azalmaları yansıttı. Tereyağı fiyatları, Yeni Zelanda'daki güçlü üretim ve Avrupa Birliği'nden gelen istikrarlı arz nedeniyle azaldı. Peynir fiyatları da Asya'daki anahtar pazarlardan gelen daha yumuşak talep ve mevsimsel olarak düşük ihracat faaliyeti nedeniyle düştü. Tam yağlı süt tozu fiyatları ise önemli ithalatçı ülkelerden gelen zayıf talep nedeniyle hafifçe geriledi. Buna karşılık, yağsız süt tozu fiyatları, Yeni Zelanda'daki sınırlı ihracat fazlaları ve Güneydoğu Asya'dan gelen istikrarlı talep nedeniyle yüzde 1,8 yükseldi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi, beş ay süren düşüşün ardından temmuz ayına göre hafifçe yüzde 0,2 artarak 103,6 puana çıktı. Bu artışın ana nedeni, Brezilya'nın güneydeki ana yetişme bölgelerinde azalan şeker kamışı verimi ve düşük şeker geri kazanım oranları nedeniyle üretim görünümüne ilişkin endişelerdi. Ek olarak, özellikle Çin'den gelen güçlü küresel şeker ithalat talebi de fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturdu. Ancak, Hindistan ve Tayland'da elverişli hava koşulları sayesinde daha büyük mahsul beklentileri, genel fiyat artışını sınırladı.

Gıda devi yönetim kriziyle karşı karşıya

Sanayide kişi başına düşen üretim yüzde 7,9 arttı