Rusya'da devletleştirme haberlerinin ardından özelleştirme hamlesi

Son dönemde devletleştirme adımlarıyla gündeme gelen Rusya, bu kez büyük bir özelleştirme dalgasına hazırlanıyor. Rusya Maliye Bakanlığı’nın planına göre, VTB Bank, Rusya Demiryolları (RZD), RusHydro ve Sovkomflot gibi stratejik öneme sahip kamu şirketlerindeki bazı devlet hisseleri özel sektöre devredilecek.

"Büyük özelleştirme" olarak adlandırılan bu yeni süreç, iki ana hedef taşıyor: bütçe açığını kapatmak ve sermaye piyasalarını canlandırmak.

Maliye Bakanlığı yetkilileri, devletin bu adımla hem kamu maliyesini güçlendirmeyi hem de özel yatırımcıların katılımını artırarak piyasalarda hareketlilik yaratmayı amaçladığını vurguluyor. Özelleştirme planının, hem yerli hem de yabancı yatırımcıların ilgisini çekmesi bekleniyor.

Türkrus'ta yer alan habere göre, ilk adım olarak, Dom.RF’nin yüzde 5’lik hissesinin 2025 son çeyreğinde halka arz edilmesi planlanıyor. Yetkililer bu yolla 15 milyar ruble (yaklaşık 165 milyon dolar) gelir elde edilmesini bekliyor. Genel olarak ise devletin yıllık 100 ila 300 milyar ruble (yaklaşık 1,1 ila 3,3 milyar dolar) arasında gelir elde etme potansiyelinden söz ediliyor.

Ancak ekonomistler bu planlara temkinli yaklaşıyor. Uzmanlara göre, özelleştirilecek şirketlerin çoğu ya hâlihazırda devletin mutlak kontrolünde ya da stratejik sektörlerde faaliyet gösteriyor. Dahası, önceki özelleştirmelerin olumsuz tecrübeleri, yatırımcıların çekincelerini artırıyor. 1990’lardaki gibi yetersiz koruma, bilgi eksikliği ve keyfi müdahaleler, yine ana riskler arasında sayılıyor. Örneğin, Solikamsk Magnezyum Tesisi’nin hissedarlarının haklarının ihlali bu endişeleri güçlendirmiş durumda.

Rusya, bazı büyük kamu şirketlerindeki devlet hisselerini özel sektöre devretmeyi planlıyor. Bu "büyük özelleştirme" hamlesi, bütçe açığını kapatmayı ve sermaye piyasasını canlandırmayı amaçlıyor. İlk adım olarak, Dom.RF'nin %5’lik hissesinin 2025 son çeyreğinde halka arz edilmesi bekleniyor. Ancak ekonomistler, stratejik sektörlerdeki şirketlerin özelleştirilmesinin riskli olduğunu ve geçmişteki olumsuz deneyimlerin yatırımcıları tedirgin ettiğini belirtiyor. Ayrıca, özelleştirilen şirketlerden elde edilecek gelirlerin tek seferlik olacağı, uzun vadeli fayda için şeffaf reformlar gerektiği vurgulanıyor.

Rusya'da özelleştirme kararlarına düzenleme