Lira nereye gidiyor?

Türk Lirası’nın önümüzdeki dönemde dolar ve euro karşısında nasıl bir seyir izleyeceği yatırım çevrelerinin giderek daha sıklıkla gündeme getirdiği bir tartışma. Bu tartışmalarda yeni olan, liranın yönünü belirleyecek gelişmeler arasında siyasetin daha çok ön plana çıkıyor olması. Ekonomistler ve uzmanlar, referandumdan çıkacak sonucun hükümetin seçim öncesinde kendine nasıl bir rota çizeceğini ve kamu harcamalarında yaşanacak artışın miktarının ne olacağının kritik önem taşıdığı görüşünde. Dolar/TL, bir süredir yönünü dışarıdaki gelişmelere ve euro/dolar paritesine endekslemiş durumda. İçeride yaşanan tartışmalar, YAŞ Krizi, hatta mali kuralın 2011’de yasalaşmayabileceğine ilişkin bakanların yaptığı açıklamalar bile dolar/TL’nin 1.525 direncini kıracak güçte bir hareket yaşatmadı. Dün de bankalararası piyasada en iyi dolar alış ve satış kotasyonları spot kapanışta 1.5010/1.5035 seviyesindeydi. Teknik analistler tepki hareketlerinin güçlenebilmesi için 1.54 seviyesinin geçilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. ‘Hayır’ harcamayı artırır Ekonomistlere göre referandumdan “hayır” çıkarsa hükümet, seçimlerde de bozguna uğramak istemeyeceği için kamu harcamalarını artırmakta daha cesur olabilir. Bu da enflasyonda tırmanışı ve lirada zayıflamaya yol açacak bir gelişme olur. Royal Bank of Scotland (RBS) gelişen piyasalar ekonomisti Timothy Ash, Türkiye gezisinin ardından yayımladığı notta bu olasılığa dikkat çekerken, “En büyük risk AK Parti’nin olası bir olumsuz referandum sonucunun ardından kendini tehdit altında hissetmesi ve seçimleri güvence altına almak için harcamaları hızla artırması. Bu lirayı zayıflatırken enflasyonu azdırır. Bu senaryoda Merkez Bankası’nın özerkliği ciddi sınavdan geçer” dedi. Ash, referandumdan çıkacak sonuç ne olursa olsun genel seçimlerin 2011 baharında yapılma ihtimalinin daha güçlü görüldüğüne de dikkat çekti. Hazine’nin seçim öncesi küresel piyasalardan rahat borçlanma imkanının olduğu dönemi iyi değerlendirdiği, özelleştirme gelirlerinin de kasayı doldurmak için olumlu olduğunu belirten Ash, “2010 için 5.5 milyar dolarlık eurobond borçlanma programını tamamlayan Hazine, 2011’deki finansman ihtiyacının bir kısmını eylül-aralık döneminde karşılamak isteyebilir. 2 milyar dolarlık ihraç gerçekleştirmesi şaşırtmaz” dedi. Yılsonu için dolar / TL’de 1.50 tahmini korunuyor Dün Societe Generale de Anayasa değişiklik paketi referandumu ile maliye politikasının görünümü üzerindeki belirsizliklerin yanı sıra Ortadoğu’da artan gerilimin lira üzerinde baskı yaratabilecegine dikkat çeken bir rapor yayımladı. Bankanın araştırma raporunda, lirada zayıflık görülebileceğini öngörülmesine rağmen yıl sonu dolar/TL tahmini 1.50, Mart 2011 için tahmini ise 1.45 olarak korundu. Raporda, “Lira için daha temkinliyiz... Gelişmekte olan ülkeler için piyasanın beklentilerinin olumlu kalması halinde lira, dolar karşısında desteklenmeye devam edecektir. Ancak liranın diğer gelişmekte olan para birimlerine göre daha olumsuz bir performans gösterebileceğini düşünüyoruz” denildi. Referandumdan “evet” çıkması halinde ise ekonomistler, hükümetin seçim öncesinde harcamaları çok artırmaya ihtiyaç duymayacağını, mali kuralı yeniden gündeme getirebileceğini belirtiyor. Reuters haber ajansı da referandumdan çıkabilecek olası sonuçlar konusunda hazırladığı senaryolarda bu noktaya dikkat çekti. Reuters’ın senaryosunda “evet” kararı çıkması halinde hükümetin seçim öncesinde harcamaları çok da artırmaya gerek görmeyeceği belirtilirken, mali kural tasarısının yeniden gündeme gelebileceğine işaret edildi. Bu senaryoya göre hükümet seçim öncesi Türkiye’nin kredi notunu “yatırım yapılabilir” seviyeye çıkarmak isteyebilir. Bu da enflasyonun bir miktar arttığı ancak liranın dolar karşısında çok da fazla değerlenmediği bir dönem yaşanacağı anlamına geliyor. Cari açık tehlikesi İkinci senaryoda ise hükümetin referandumu kaybedip seçimlerde kazanması olasılığı üzerinde duruluyor. Buna göre referandumun rövanşını almak isteyen hükümet harcamaları, dolayısıyla enflasyonu önemli ölçüde artıracak. Sonuç olarak Merkez Bankası‘nın faiz artırmak durumunda kalacağı, cari açığın da büyüyeceği bir ortam oluşacak. Üçüncü ve en düşük olasılık olan senaryoda hükümet hem referandumda hem de seçimlerde başarısız olduğu takdirde AK Parti’nin bir koalisyon hükümetinde yer aldığı, mali disiplinin artık geri plana atıldığı bir ortam öngörülüyor. Liranın değer kaybetmesi bu senaryoda daha olası. MİLLİYET