Krizde 2. dalga korkusu
Yunanistan, İspanya ve Portekizin borçlarından kaynaklı ikinci şok dalgası endişesi global piyasaları salladı. Borsalar sert düşerken dolar güçlendi. İçeride de dolar 1.52'yi geçti, borsa % 3.7 düştü.
Küresel krizin etkilerini atlatmaya çalışan global piyasalar, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin borç sorunları nedeniyle ikinci şok dalgası korkusu sardı. AB ülkelerinden Yunanistan, Portekiz ve İspanya'nın borçluluğuna ilişkin endişeler artarken, sorunun başka ülkelere de sıçrayabileceği beklentileri global olarak riskten kaçışı hızlandırdı. Yurt dışı borsalardaki düşüşe paralel içeride de İMKB'de yüzde 4'e ulaşan kayıplar yaşanırken, dolar 1.52'yi gördü. Yunanistan, Portekiz ve İspanya'nın borç ödeyebilme kapasitesine ilişkin kaygılar küresel yatırımcıların hisse senetlerinden güvenli liman olarak gördükleri dolara kaçmalarına neden olunca Euro hızla değer kaybetti.
SEPETE GÖRE TL GÜCÜNÜ KORUDU
Euro, dolar karşısında Mayıs 2009'dan bu yana en düşük seviye olan 1.3658'i görürken, borsalarda kayıplar arttı. Avrupa borsalarında genelde yüzde 1-2 düzeyinde kayıp yaşanırken borç sorunu yaşayan ülkelerden Portekiz borsasında gün içerisinde kayıplar yüzde 5e ulaşırken, kapanışta toparlandı. Krizde ikinci dalga korkusu yurt içi piyasalarda da kayıplara neden oldu. Önceki gün yüzde 2.91 düşen İMKB dün de yüzde 3.76 değer kaybederek 51.454 puana geriledi. İMKBde son iki gündeki kayıp yüzde 7ye ulaşarak 2010 en düşük değerine düştü. Bankalararası piyasada da dolar 1.52nin üzerine çıktı. Dolar akşam saatlerinde 1.5810 ile yılın en yüksek düzeyinden işlem gördü. Merkez Bankası kurlarına göre TL, dolar karşısında yüzde 1.5 değer kaybederken Euro-dolar sepetine göre kaybı yüzde 0.8 gibi düşük düzeyde kaldı. Bono piyasasında ise faiz yerli yatırımcının alımıyla yatay seyretti.
Türkiyenin borç sorunu yok
Borç sorunu, AB ile üyelik müzakereleri yapan Türkiye için geçerli değil. AB'de birçok ülkede bütçe açığının GSMH'ye oranı yüzde 10'u geçerken aynı oran Türkiye'de yüzde 4.9. Yine Türkiye'nin yüzde 46 olan kamu borcunun milli gelire oranı, bazı AB ülkelerinde yüzde 80'e ulaşıyor.
Düşmeyen borsa yok
Borsa Günlük değ. (%)
İMKB -3,76
Almanya -0,95
Fransa -2,41
İngiltere -1,28
Rusya -3,54
Yunanistan -3,73
İspanya -1,38
İtalya -2,31
Portekiz -0,82
Hollanda -2,16
Avusturya -2,57
Belçika -2,19
Macaristan -2,84
Çek Cum. -3,60
Finlandiya -1,61
Polonya -3,40
İsviçre -1,20
Japonya -2.89
Çin -1.80
Brezilya* -0,84
Arjantin* -2,42
Nasdaq* 0,56
Dow Jones* -0,05
* Açılış itibariyle
Portekizin riski Türkiyeyi geçti
Borç belirsizlikleri nedeniyle Yunanistan, Portekiz ve İspanya'nın CDS'leri (kredi iflas sigortası) artmaya devam etti. Yunanistan CDS'leri yeni rekor seviyelere ulaştı. Yunan CDS'leri dün 19 puan artarak 446 puan seviyesine çıktı. Bir ay önce bu rakam 256 baz puan seviyesindeydi. Portekiz'in CDS'leri 10 puan artarak 239 puana, İspanya'nın CDS'leri ise 12 puan yükselerek 182 puana çıktı. Uzun süredir sakin seyir görülen Türkiye CDS'leri ise dün 225 baz puanı aştı. CDS'ler önceki gün 200 seviyesindeydi. Analistler, piyasada cevaplanamayan sorunun, eğer Yunanistan ve Portekiz'i desteklemek için gereken fonların piyasadan sağlanamaması halinde nasıl bulunacağı olduğunu söylüyorlar.
Portekiz Başbakanı istifa edebilir
Portekiz üzerinde kaygılar, çarşamba günü yapılan Hazine tahvili ihalesinde satılacak tutarı 500 milyon Euro'dan 300 milyon Euro'ya çekmesi sonrasında arttı. Portekiz'de Başbakan Jose Socrates tarafından yalanlansa da, başbakanın, parlamentoda hükümetin bütçe açığını sınırlama çabalarını zorlaştıracak bir yasa teklifi konusundaki oylama sonucuna göre istifa edebileceği yolundaki haberler de, Portekiz'in uluslararası piyasalardaki durumunu etkiledi.
Sırada İrlanda, İngiltere ve Fransa var
Avrupa'da başka ülkelerin de kamu finansmanı konusunda sıkıntı yaşayabileceği tahmin ediliyor. Sorun yaşama potansiyeli en yüksek ülke olarak İrlanda gösteriliyor. İrlanda'nın kamu borcunun milli gelire oranı halen yüzde 12 civarında bulunuyor. İrlanda, son olarak, harcamaları 4 milyar Euro kısarak borcun milli gelire oranını yüzde 12'nin altında tutacağını açıkladı. Sorun yaşayabilecek bir diğer ülke ise İngiltere. İngiltere'nin kamu borcunun milli gelire oranının bu yıl yüzde 12 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Muhafazakar Parti'den George Osborne, kamu maliyesi konusunda adım atılmaması halinde, İngiltere'de Yunanistan'a benzer bir durum yaşanabileceği uyarısında bulundu. Borç sorunu yaşayabilecek bir diğer ülke ise Fransa. Fransa'nın borcunun milli gelire oranının bu yıl yüzde 8.2 ile rekor kırması bekleniyor.
DÜNYAYI SARSAN 3 ÜLKE
Dünya piyasalarını sarsan sorunlu 3 ülkeden Yunanistanda bütçe açığının kamu borcunun GSMH'ye oranı yüzde 12.5, İspanyanın yüzde 11.25 ve Portekizin yüzde 9.3. Bu ülkeler söz konusu oranı yüzde 3e indirmeyi hedefliyor.
Star