İflas eden banka vergi rekortmeni olmuş

Vahap Munyar/Hürriyet GEÇEN hafta pazartesi akşamüstü Washington’da Haluk Dinçer’in başkanlığını yürüttüğü Türk-Amerikan İş Konseyi’nin (TAİK) düzenlediği konferansın bankacılıkla ilgili bölümünü izliyorum. Oturum başkanlığını TAİK yönetiminden Koray Arıkan’ın yürüttüğü bölümün konu başlığı şöyle: - Gelişen Uluslararası Finans Merkezi İstanbul. Oturumun konuşmacıları arasında İstanbul Kültür Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı Prof. Emre Alkin ile İş Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Funda Çağlan Mursaloğlu var. Prof. Emre Alkin, babası Prof. Erdoğan Alkin ve abisi Prof. Kerem Alkin’in izlediği oturumda ateşli bir şekilde İstanbul’un finans merkezi olması gerektiğini savunurken, izleyiciler arasında bulunan Cengiz İsrafil, kendi yaşadığı bir örneği gündeme getirdi: - Ben Tansu Çiller’in Başbakanlığı döneminde, 1994 krizi sırasında kapatılan Marmarabank’ın yönetim kurulunda bulunmuştum. (O dönemde TYT Bank ile İmpexbank da kapatılmıştı.) Ben yönetimden 1993 sonunda ayrıldım. Ona rağmen, açılan davalara beni de dahil ettiler. Davalar 16 yıl sürdü. Oturum bittikten sonra o zamanki adıyla Kamu Ortaklığı İdaresi’ndeki (şimdi Özelleştirme İdaresi) görevlerinden tanıdığım Cengiz İsrafil’in yanına gittim, öyküsünü çok iyi bildiğim Marmarabank üzerine konuştuk: - 2009 yılı kurumlar vergisi rekortmenleri listesine baktınız mı? - Haber olarak kullandık ama... - Tasfiye halindeki Marmarabank da ilk 100 rekortmen arasında yer alıyor. - Anlamadım. Batmış banka vergi rekortmeni mi oldu? - Elbette... İstanbul’a döner dönmez Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesindeki listeye baktım: - Müflis Marmarabank, sıra 77, tahakkuk eden vergi 22 milyon 033 bin lira. Hemen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) eski Başkanı, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün başekonomi danışmanı Ahmet Ertürk’e danıştım: - İflas etmiş bir banka vergi rekortmenleri listesine nasıl girebiliyor? - Marmarabank’ın varlıkları, TYT ile İmpexbank’a göre daha fazlaydı sanırım. Ayrıca, onların tasfiye süreci İcra İflas Yasası’na göre işledi. Borçlarına çok düşük kamu faizi uygulandı. Mal varlıkları cari fiyattan satıldı. Sağlanan gelirle borçlar kapatıldı, masada artı para kaldı. - 22 milyon lira vergi tahakkuk ettiğine göre, o para 100 milyon lira dolayında olmalı. - Olabilir... - Peki ne olacak o para? - Marmarabank’ın eski patronlarına paylaştırılması gerekiyor. Mevcut yasalar bunu emrediyor. - Böyle bir tasfiye, banka iflası, Türk bankacılık tarihinde var mı? - Bildiğim kadarıyla üste para kalan tasfiye ilk kez Marmarabank’ta yaşanıyor. - Bu durumda başta Atilla Uras olmak üzere, Marmarabank’ın ortaklarına para ödenecek öyle mi? - Ödenmesi gerekiyor. Cengiz İsrafil’in Washington’da gündeme getirdiği sitem gibi itiraz, Türk bankacılık tarihine geçecek önemli bir ayrıntıyı ortaya koydu... TMSF, 2001 krizinden bu yana batan bankaların yükünü biraz olsun hafifletmek için süper yetkiler kullanırken, Marmarabank’ın iflas masası, “artı para”yla kapanacak... Marmarabank’ın eski ortak ve yöneticileri de başta Tansu Çiller olmak üzere o dönemin sorumlularına şunu diyecek: - Marmarabank’ı haksız yere kapattığınızı şimdi anladınız mı? Kişisel iflas davaları vardı ortadan kalktı MARMARABANK’ın küçük hissedarı ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Caner Ersoy’la konuşurken, üzerinden yük kalktığını, rahatladığını hissettim: - Dönüp herkes geriye bir baksın, Marmara-bank’tan başka borçları ödendikten sonra geriye para kalan bir başka banka tasfiyesi var mı? Ardından kendisi ve diğer yönetim kurulu üyeleri açısından önemli bir noktaya işaret etti: - Hakkımızda kişisel iflas davaları vardı. Çok şükür onlar kalktı. - Yönetimde kimler vardı? Saymaya başladı: - Atilla Uras, Ali Tigrel (eski DPT Müsteşarlarından), Prof. Cafer Tayyar Sadıklar (eski Merkez Bankası başkanlarından), Ali Parıl Sümer, Hayri Özbilen, Hasip Buldanlıoğlu ve ben. Sonra durdu: - Eksik bıraktıklarım olabilir... - Hasip Buldanlıoğlu genel müdürlük görevindeydi değil mi? - Bankamız kapatıldığında Hasip genel müdürdü. 16 yıl süren “kişisel iflas” tedirginliğinin ortadan kalkması, Marmarabank’ta yönetime bulaşan herkese rahat nefes aldırmıştır sanırım... Elinde Marmarabank hissesi olanlara ödeme yapılabilir DAHA sonra Marmarabank’a dönüşen Netbank’ın kurucu Genel Müdürü, kapatıldığı dönemde bankanın yüzde 3 ortağı olan Caner Ersoy’u aradım: - Geçmiş olsun. Marmarabank’ın tasfiyesi sonrası masada para kalıyormuş. - Öyle olacak... - Ahmet Ertürk’le konuşurken kabaca 100 milyon lira gibi bir hesap yaptık... - O kadarı bulmaz ama bir miktar kalıyor. - Öyleyse Marmarabank’ın eski Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Uras’a buradan önemli pay kalır. - Çok fazla olmaz... - Neden? - Çünkü, Marmarabank’ın hisselerinin yüzde 50’si halka açıktı. - Bu durumda ne olacak? - Elinde Marmarabank kağıdı bulunan küçük hissedarlara ödeme yapılması gerekiyor sanırım. - Siz bankalar yeminli murakıbı kökenlisiniz, hatırlarsınız. Daha önce böyle bir banka tasfiyesi yaşanmış mıydı? - Üste para kalan bir tasfiye hiç hatırlamıyorum. Masada kalacak parayı mevduat sahiplerine vermek istemiştik TMSF eski Başkanı Ahmet Ertürk, Marmarabank’ın tasfiyesinin bitiminin ardından masada para kalabileceğini önceden öngörmüş: - Aslında bu konuyla ilgili bir yasal düzenleme yaptırmaya çalıştık. - Nasıl bir düzenleme? - TYT Bank, İmpexbank ve Marmarabank’ta mevduat sahipleri faiz açısından haksızlığa uğramıştı. Hazır Marmarabank’ta para artması gündeme gelmişken, kalan farkı mevduat sahiplerine ödetmeyi düşündük. - Neden yapmadınız? - O günlerde TBMM’de karşı çıkanlar oldu. Ertürk’ün anlattığı bu ayrıntıyı Caner Ersoy’a aktardım: - Sadece döviz tevdiat hesabı olanların bir haksızlığa uğraması söz konusu oldu. Orada da Yargıtay kur farkının ödenmesini kabul etmedi. Zaten bizde döviz hesabı fazla değildi. Öyle ya da böyle... Marmarabank’ın tasfiye masasında fazla para kaldığı herkesin dikkatini çekince, hem mevduat sahipleri, hem de ellerinde hisse senedi bulunanlar umutlanacak... Başka “O parada benim de hakkım var” diyen çıkar mı bilmem...