Gözler yine Avrupa'da

Uzun bayram tatilinden sonra içerde piyasalar bugün mesaiye başlıyor. Geçen hafta biz bayramı yaşarken dış piyasalar,özellikle Avrupa’nın sorunlu ülkelerinden kaynaklanan problemlerle oldukça heyecanlı idi. İrlanda’da bankacılık sistemi ile ilgili gittikçe büyüyen endişeler ve buna karşılık hükümetin yardım alma konusunda isteksiz davranması sebebi ile haftanın ilk yarısı piyasalar negatif tepki verdiler, borsalar düştü, euro dolar karşısında düştü.
Borsaların düşüşünde başka bir faktör daha vardı. Çin’de enflasyon rakamının beklenenden yüksek gelmesi, ekonomiyi soğutacak birtakım önlemler alınacağı endişesine sebep oldu. Bu önlemlerden açıklanan bir tanesi, bankaların zorunlu karşılıklarının arttırılması idi.
Çin’in büyümesi şu anda global ekonominin itici kuvveti. Bu büyümeyi engelleyecek her gelişme borsalar tarafından olumsuz karşılanacaktır. 

İrlanda euroya moral verir
Haftanın ikinci yarısında ise hızlı bir toparlanma gördük. AB ve IMF yetkililerinin İrlanda ziyareti ile bir yardım paketinin çok yakında açıklanacağı algılaması borsalara moral verdi. Euro dolar karşısında toparlandı. Amerika’da açıklanan veriler de büyüme konusunda moral verici idi.
Peki bu hafta neler olacak? İç piyasalar öncelikle biz tatildeyken olup bitenleri fiyatlayacak.
Geçen haftaya genel olarak baktığımızda, Amerika ve Avrupa’da borsalar bir önceki haftanın kapanış seviyelerinin üzerindeler. Euro dolar paritesi hemen hemen aynı seviyede.
İç piyasaların kapalı olduğu günlerde dış piyasalarda dolar-TL işlemleri yapılıyor, ancak çok daha düşük hacimlerde. Arada dalgalanmalar olmakla birlikte dolar-TL kurunu da bıraktığımız seviyede bulacağız haftaya başlarken.
Bu hafta, İrlanda konusunda çözüme bir adım daha yaklaşılmasını bekliyorum, bu da euro-dolar paritesini yukarı, dolar-TL kurunu aşağı getirecektir. Bir süredir önemli bir direnç seviyesi olduğunu kanıtlayan 1.44 seviyesine her yaklaştığımızda satışları göreceğiz.
Borsada kısa vadede 72.000 hedefimiz hâlâ geçerli. Bayram haftasında dış piyasalarda borsaların tutunduğunu gördük.Gelişmekte olan piyasalar için bir sene sonu yukarı hareketi olasılığı daha da büyüdü.
Son birkaç haftada gördüğümüz düzeltmelerden sonra, İMKB’nin daha önce de yaptığı gibi pozitif ayrışması beklenebilir. 

Altında dinlenme haftası
Emtia piyasalarında geçen hafta düşen borsalar ve değer kazanan dolara paralel olarak satışlar gördük. Altın da kendine has sert bir düzeltme yaptıktan sonra 1.350 seviyesinin üzerinde kapandı. Bu seviyelerden alımların devam etmesi muhtemel, ama ben bu haftanın altın açısından bir dinlenme haftası olmasını bekliyorum. Dünyada enflasyon dönemine bir hazırlık varken altında kalıcı bir düşüş beklememek lazım.
Bono piyasasında bu hafta çok önemli bir hareket beklemiyorum. Verim eğrisine bakıldığında, 2015 ve 2020 vadeli TL cinsi bonolar alım için hâlâ cazip.

Avrupa Finansal İstikrar Kolaylığı: EFSF
Her şey Nisan 2010’da Yunanistan’a verilen 110 milyar euroluk kurtarma paketi ile başladı.80 milyarı Euro Bölgesine Üye Ülkeler, 30 milyarı ise IMF tarafından karşılanan bu paket, dara düşmesi muhtemel diğer Avrupa ülkelerine yapılacak yardımlar için bir başlangıç oldu.
9 Mayıs 2010’da AB’ye üye 27 ülke, zor durumdaki üye ülkelere geçici finansal destek sağlayarak AB’nin finansal istikrarını korumak amacıyla EFSF’nin (The European Financial Stability Facility-Avrupa Finansal İstikrar Kolaylığı) oluşturulmasına karar verdiler. İlk planda da 440 milyar euroluk bir fon bu üye ülkeler tarafından oluşturuldu. Gerekirse 60 milyar euro da Avrupa Komisyonu Acil Durum Fonu’ndan alınacaktı. Tüm bunlara ek olarak IMF de 250 milyar euro katkıda bulunabileceğini açıkladı. Böylece toplam rakam 750 milyar euroya ulaştı. EFSF özel amaçlı bir şirket olarak 7 Haziran 2010’da Lüksemburg’da kuruldu. 

İrlanda niye diretti?
EFSF şu şekilde çalışacak: Üye ülkelerden biri yardım için başvurduğunda şirket bono ihraç edip piyasadan borçlanacak ve topladığı parayı talep eden üye ülkeye borç verecek. Reytingi AAA ve arkasında 750 milyar euro tutarında bir kefalet olduğu için de borçlanırken sorun yaşaması beklenmiyor.
Bu durumda, zorda kalan Avrupa ülkeleri için dert etmeye gerek yok diye düşünebilirsiniz ama kazın ayağı öyle değil. Yardımı alan ülke ekonomik karar alma yetkisini de diğer ülkelerle paylaşmak zorunda kalıyor, başta kemer sıkma önlemleri olmak üzere bir dizi karar da seçimlerde halkın karşısına çıkacak olan hükümetlerin hoşuna gitmiyor. İrlanda’nın direnmesinin sebebi de buydu.

 Hüseyin yener - radikal