Çin ekonomisi ısınıyor mu?

Bu yuksek oranli buyumede yaklasik 600 milyar $ tutarinda kamu harcamasi ve kamu bankalari basta olmak uzere bankalarin 1,4 trilyon $ tutarinda yeni kredi saglamasi etkili oldu Hizli buyume ile birlikte enflasyon da artmakta. Nitekim TUFE, Aralik ayinda yillik olarak %1,9 oraninda artis gosterdi. TUFE, Kasim ayinda ise %-1,7 ile eksi degerlerde idi (Grafik 2). TUFE’nin Subat ayinda %3’e ulasmasi bekleniyor. Bu veriler ile birlikte Cin ekonomisinin asiri isinmaya basladigi yorumlari yapiliyor. Cin’in dis ticaret fazlasinin da etkisiyle artisini surduren doviz rezervleri, son bir yilda 450 milyar $ artarak 2,4 trilyon $’a yukseldi. Artan likiditenin etkisiyle varlik fiyatlarinin yukselerek bir balon olusumuna yol acmakta oldugunu belirten gorusler de mevcut. Cin Merkez Bankasi da (PBOC), son gunlerde parasal sikilastirma sinyalleri veriyor: PBOC, bankalarin zorunlu karsilik oranlarini (50 baz puan) yukseltti. Ayrica PBOC’un bankalarin yeni kredilerindeki artisin 2010 yilinda 1,1 trilyon $ ile sinirlayacagina ve sermayesi zayif bankalarin kredi buyumesine gecici sinirlamalar getirilecegine iliskin aciklamalar yapildi. 1,1 trilyon kredi artisi, 2009 yilindaki 1,4 trilyondan daha dusuk olsa da sonucta hala 2010 yilinda %19 oraninda buyumeye isaret ediyor. Son aylarda yeni kredilerdeki artis hizinin dusmekte oldugu dikkat cekiyordu (Grafik 3). Bu onlemlerin yani sira PBOC’un faizleri de artirmasi bekleniyor. Piyasalar nasil etkileniyor? Diger yandan bazi gorusler, Cin ekonomisinin asiri isinmadigini, milli gelirde son ceyrekte guclu buyume kaydedilse de onceki ceyreklerde buyumenin uzun donemli trendinin altinda kaldigina, enflasyonda gorulen artisin ise agirlikli olarak dusuk baz etkisinden ve gida fiyatlarindaki artistan kaynaklandigina dikkat cekiyor. PBOC’un politika faizlerinde (12 aylik borc verme orani % 5.30) ufak bir artis yapmasi durumunda bunun piyasalari baslangicta etkilese bile, kredi buyumesi guclu kaldigi surece reel ekonomi uzerinde sinirli bir etki yaratacagi gorusleri de mevcut. Cin’de varlik fiyatlarinda onemli bir balon olmadigi, hisse senedi fiyatlarinin Agustos ayindaki zirve seviyelerinin yaklasik %10 altinda oldugu belirtiliyor. Konut fiyatlarin bazi sehirlerde hizli artis gosterse de, gelirler de arttigindan bunun onemli bir sorun teskil etmesi beklenmiyor. IMF de gelismekte olan ulkelerde varlik fiyatlarinin bazi istisnalar disinda henuz balon denilebilecek bir seviyede olmadigini belirtti. Cin’den gelen parasal sikilastirma sinyallerinin yani sira, ABD’de Hukumetin bankalarin bilanco buyukluklerine, kendi kaynaklariyla alim-satim yapmalarina ve kaldiracli islemlerine sinirlama getirecek bir yasa tasarisi hazirlamasi, ayrica Yunanistan basta olmak uzere bazi Avrupa ekonomilerinin mali dengelerine iliskin endiseler, son gunlerde piyasalarin risk alma istahini olumsuz yonde etkiliyor. ABD’de S&P 500 endeksi son bir haftada %5 ve Cin’in Sangay endeksi ise %7 oraninda deger kaybetti. Risk alma istahindaki azalma ile birlikte dolarin deger kazanmasi sonucunda emtia fiyatlarinda -basta petrol olmak uzere- hizli geri cekilmeler yasandi. Petrol son bir haftada %6 oraninda gerileyerek varil basina 74,7 $ olurken, bu dususte Cin’in petrol talebinin azalabilecegine iliskin yorumlar da etkili oldu. Cin’in parasal sikilastirmasina iliskin gelismelerin yanisira Fed ve ECB basta olmak uzere Merkez Bankalarinin krizden cikis stratejileri, piyasalar tarafindan yakindan izlenecek. AKBANK / Ekonomik Arastirmalar Birimi