Borsaya elektrik verecek şirketler

Gözde Yeniova / Ekonomist Türkiye’de 2011 sonu itibariyle elektrik sektörünün tamamının özelleştirilmesi planlanıyor. Bu hedefe bağlı olarak devam eden dağıtım ve üretim varlıklarının özelleştirilmesinin, 2010 yılında hız kazanması bekleniyor. Çamlıbel, Uludağ, Fırat ve Van Gölü elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi için ihale açıldı ve son teklif verme günü 12 Şubat olarak belirlendi. Elektrik ve doğalgaz tarifelerinde otomatik fiyatlama sistemi ve Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) piyasasının tamamen serbest piyasaya geçişi için yapılan çalışmalar da sektörde hareketlilik yaratacak diğer faktörler olarak göze çarpıyor. Öte yandan halka arzı yapılması beklenen Aksa Enerji’nin de sektöre yeni bir hareket getireceği öngörülüyor. Elektrik sektöründe yaşanması beklenen bu hareketlilik, bu konuda faaliyet gösteren şirketlerin İMKB’deki performanslarına da yansıyacak. Biz de bu beklenti üzerinden analistlere piyasada neler olacağını ve şirketlerin performans beklentilerini sorduk. Yüzde 156 getiri sağladı Buna göre hızla büyüyen elektrik sektöründe halihazırda kurulu kapasitesi olan şirketlerin ön plana çıkması bekleniyor. Bu şirketlerin arasında Akenerji, Zorlu Enerji ve Sabancı Holding’in enerji iştiraki EnerjiSA’ya özellikle dikkat çekiliyor ve portföyler de bulundurulması yönünde tavsiye veriliyor. 2009 yılında yüzde 156’lık getiri elde ettiren elektrik sektöründe, Türkiye'nin elektrik talebinin önümüzdeki 10 yıl boyunca, düşük elektrik kullanım oranı, yüksek nüfus artışı ve sanayi üretimindeki yüksek büyüme potansiyeli nedeniyle GSYH'nin üzerinde bir artış göstermesi bekleniyor. Ancak, bazı yatırımların gerek yüksek maddi kaynağa ihtiyaç duyması gerekse kredi piyasalarındaki daralmalardan dolayı ertelenmesi nedeniyle sektörde arz büyümesinin talebe yetişemeyeceği hesaplanıyor. Dolayısıyla arz/talep dengesizliğinin DUY piyasasındaki elektrik fiyatlarında önümüzdeki dönemde artışa neden olması bekleniyor. DUY fiyatlarında öngörülen bu artış; elektrik üreticileri için olumlu olmakla birlikte, bunun karlılıklara tam olarak yansıtılabilmesi için elektrik üretiminin düşük maliyetli yenilenebilir kaynaklarla yapılması gerektiği düşünülüyor. Buna ek olarak da dağıtım şirketi sahibi üreticilerin entegrasyon ve verimlilik artışı yolu ile karlılıklarını daha da artırması bekleniyor. Öneriler, şirketler… HSBC Yatırım analisti Levent Bayar, 2010 yılı içindeki elektrik üretiminin yüzde 25'ini yenilenebilir kaynaklardan gerçekleştirecek olması ve sahip olduğu SEDAŞ dağıtım şirketi ile elektrik dağıtımı işinde de yer alması nedeniyle Akenerji‘yi tavsiye ediyor. Bayar, Zorlu Enerji'nin ise coğrafi olarak değişik ülkelerde faaliyet göstermesi ve bu yıl ilk çeyrek içinde tamamen operasyonel hale geçecek olan Rotor rüzgar kapasitesi nedeniyle şirketin görünümünü olumlu buluyor. Bayar, ancak hissenin son dönemde İMKB-100'ün oldukça üzerinde bir performans sergilemiş olmasının yukarı yönlü potansiyeli sınırladığına da dikkat çekiyor. Bayar, “Sabancı Holding'in Verbund ile iştiraki olan EnerjiSa'nın agresif kapasite artırım planını ve sahip olduğu BEDAŞ dağıtım ağı sayesinde entegre faaliyet gösterebilme potansiyelini beğeniyoruz” diyor. Ancak Bayar, grubun yatırımlarının 2011'den itibaren devreye girecek olması nedeniyle Sabancı Holding'i sektör için uzun vadeli bir yatırım aracı olarak gördüklerini belirtiyor. Akenerji dikkat çekiyor İş Yatırım araştırma analisti Esra Kumbaracı ise hızla büyüyen elektrik sektöründe halihazırda kurulu kapasitesi olan şirketlerin ön plana çıkmasını bekliyor. Kumbaracı, bu şirketler arasında da yine Akenerji, Zorlu Enerji ve Sabancı Holding’in enerji iştiraki EnerjiSa’yı sayıyor. Kumbaracı, “Akenerji, önümüzdeki 4-5 yıl içinde büyüyerek yaklaşık 2.5 milyar dolar ciro hedefine ulaşmayı öngörüyor. Bunun yanı sıra Akenerji 310.37 milyon TL bedelli sermaye artırımı yapmak için SPK’ya başvurmuştu. Akenerji’nin sermaye artırımından elde edeceği para ile şubat ayında Özelleştirme İdaresi’ne olan 67.5 milyon dolar borcunu ödeyeceğini ve geriye kalan 144 milyon doları ise devam eden yatırımları için kullanabileceğini düşünüyoruz” diyor. STRATEJİ Şirketlerin ENERJİ PLANLARI Akenerji: Akenerji, beş yıl içinde 3 bin MW kapasiteye ulaşmayı planlıyor. Bu dönemde yaklaşık 2.5 milyar dolar ciro hedefine ulaşmayı öngörüyor. Şirket, enerji üretim tesislerinin özelleştirmesi ile ilgili ve 900 MW kapasiteli Egemer doğalgaz santralinin inşasına yakında başlayacaklarını bildirdi. Akenerji için Sakarya bölgesi elektrik dağıtımındaki yüzde 45 payını da bulunuyor. Şirket ayrıca 2010 yılında yapılması beklenen nükleer ihalesiyle de ilgili. Şirketin iştiraki MEM Enerji Elektrik’in de Himmetli, Gökkaya ve Bulam da HES projeleri bulunuyor. Zorlu Enerji: Bu yıl ilk çeyrek içinde tamamen operasyonel hale geçecek olan Rotor rüzgar kapasitesi nedeniyle dikkat çekiyor. Gökçedağ RES projesinin yanı sıra hidrolik kaynakları daha verimli kullanmayı hedefleyen çalışmalarına da hız verdi. Rusya'nın Moskova kentinde yapımı süren, kente elektrik ve ısınma sağlayacak, her biri 340'ar MW'lık iki doğalgaz santrali projesinde ise son aşamalara yaklaşıldı. Hedef, üç yıl içinde 150 milyon dolarlık yatırım yaparak Kızıldere Jeotermal Santrali'nin kapasitesini 15 megawattan 60 megawatta çıkarmak. Türkiye'de beş doğalgaz, yedi hidrolik, bir jeotermal, bir termik ve bir rüzgar santrali ile toplam 638 MW kurulu güce sahip. Bunu beş yıllık dönemde toplam 4 bin 200 MW'a çıkarmayı hedefliyor. Sabancı Holding: Verbund ile iştiraki olan Enerjisa’nın agresif kapasite artırım planını ve sahip olduğu BEDAŞ dağıtım ağı sayesinde entegre faaliyet gösteriyor. 2010 yılı, başta inşa aşamasındaki Bandırma Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı olmak üzere, EnerjiSa'nın halihazırda yatırım aşamasında olan projelerinin devreye alınmaya başlandığı yıl olacak. 2010 yılı için planlanan yatırım tutarının önemli bir kısmı, toplam bin MW kurulu gücündeki 9 hidroelektrik santralı, 920 MW kurulu gücündeki Bandırma Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı ve 30 MW kurulu gücündeki Çanakkale Rüzgar Santralı’ndan oluşan Faz-1 projelerine yapılacak. Son olarak Türkiye'deki 50 bin konut abonesinin elektrik ihtiyacını karşılayacak düzeyde elektrik üreten üç doğal gaz santralı için GE Energy ile altı yıllık hizmet anlaşması imzaladı. Alarko Holding: Enerji özelleştirmeleriyle yakından ilgili. Samsun'da, Çanakkale'de santral projeleri var. Meram Elektrik Dağıtım’ın özelleştirilmesini geçen yıl aldı. 76 MW kurulu gücü olacak Beşkonak hidroelektrik santral projesine ilgileri var. Türkiye üzerinden Avusturya’ya gaz taşıyacak Nabucco boru hattı projesinden, boru hatları konusunda pay almayı istiyor. Enka İnşaat: Enka'nın yap-işlet kapsamında işletmede bulunan toplam 3 bin 854 MW kurulu gücünde üç adet doğalgaz kombine çevrim santralı bulunuyor. Şirketin İzmir'in Aliağa bölgesinde yapılması planlanan ve inşaat öncesi çalışmaları sürdürülen 800 MW gücünde ithal kömür yakıtlı santral için de üretim lisansı var. Doğan Holding: İkisi üretim biri de toptan satış olmak üzere üç adet enerji lisansına sahip. Üretim lisanslarından biri 510 MW'lik Boyabat Barajı ve HES projesine ait. Santralin 2012 yılı sonunda faaliyete geçmesi ve yıllık ortalama 1.5 milyar kWh elektrik üretmesi bekleniyor. Doğan Enerji, hedeflerine ulaşabilmek için 3-5 milyar dolar arasında yatırım yapmayı öngörüyor. Ayen Enerji: Ayen Enerji, önümüzdeki dönemde planladığı yatırımlar için 182 milyon dolarlık harcama yapacak. Çamlıbel, Fırat, Uludağ ve Vangölü Elektrik Dağıtım’ın hissesinin blok olarak satış yöntemiyle özelleştirilmesine yönelik ön yeterlilik için başvurdu.