Borsacılar kahinlere koşuyor

New York Borsası'nı izleyenlerin çoğu hatırlar; 2009'un en civcivli günlerinde teknik piyasa analisti Richard F. Schultz, sansasyonel bir buluşa imza attığını açıklamış, panik halindeki yatırımcı bu sihirli sistemi kapmak için sıraya girmişti. Schultz, yıldızların birbiriyle kesiştikleri açıları gözleyerek güya aritmetik tabanlı tahminler yapıyor, borsa endeksi ile astrolojik hareketler arasında bilgisayar tabanlı bir bağlantı kuruyordu. ‘Açısal Kesişme Osilatörü' adını verdiği bu gizemli program, gezegenlerin yatırımcı üzerindeki etkilerini ölçüyor, ona ‘al' ya da ‘sat' komutu veriyordu. Aslında o sıralar Schultz, borsa endekslerini dalgalandıran etmenlerin ‘pozitif' ve ‘negatif' güçlerini ölçme iddiasıyla yola çıkmıştı. Kendisi şarlatan değildi. Baktı ki çok ilgi var, batağa saplanmış yüzlerce yatırımcı için en azından psikolojik anlamda bir terapi yapılması gerektiğine inandı. Süreç, bilimsel arayışlar içinde olan Schultz'la sınırlı değildi. Başka hızlı ‘kahinler' de vardı. Kriz derdine şifa arayanların sayısındaki artış bir yan sektör doğurmuştu. Öyle ki ‘6. duyuyu harekete geçirenler', ‘nümerik kompozisyonlarla büyü yapanlar' ve ‘hipnoz yoluyla borsa seanslarına katılanlar' ortalık yerde gezinmeye başlamıştı. Entelektüel yatırımcıyı cezbeden şeyin ne olduğu sosyologlar tarafından araştırıladursun, ‘özel danışman' kisvesi altında büyü yapıp fal bakan ve de astroloji jargonuyla borsa ahkamı kesenlerin sayısı giderek artıyordu. Bu sektör başka sektör Krizin en dramatik döneminde zirve yapan ‘yan sektör' bugün de aynı hızla çalışmasına devam ediyor. Olay sadece Amerikan yatırımcısıyla sınırlı değil. Sıra dışı zamane kahinlerinin ünlü müşterileri arasında, Arap şeyhleri, Uzakdoğu'nun milyarder işadamları, Avrupa'nın euro mağduru sanayicileri de var. Peki, aklı başında birçok yatırımcıya göre şarlatanlık olarak değerlendirilen bunca yöntemi bir kalemde silip atmak mümkün mü? İçlerinde biraz olsun bilimsel niteliğe sahip olanı yok mu? Uzmanlara göre bu garip yöntemlerden çok azı bilimsel açıdan incelenmeye değer. Mesela, Rus bilim adamı ve iktisatçı Kondratieff'in 1925'lerde ortaya attığı ‘dalga kuramı' ile psikolojide henüz sırları tam olarak açıklanamamış ‘telepatik iletişim fenomeni' olgunlaşmamış iki örnek. ‘Dalga kuramı'nın borsayla olan korelasyon mantığı tam olarak çözülmese de bilimsel bir tabana oturduğunu söylemek mümkün. Şu sözler çok önemli: "Telepatinin borsayla ilişkilendirilmesi yönünde doyurucu bir tek kanıt yok. Geleceğe ilişkin kehanetlerin birer yanıltmaca olduğu kesin! Gezegenlerin insan davranışı ve borsa üzerindeki etkisi bir magazin saçmalığından ibaret! Çünkü astrolojinin modern insan üzerindeki etkisini anlamak psikolojinin çözemediği konulardan biri… Büyücüler ve geleceği okuyanlar ise bu işi en uç noktaya taşıyan açıkgözler." Gezegenlerin etkisi Çağımızın ünlü bilginlerinden 78 yaşındaki Kanadalı astrofizikçi Hubert Reeves böyle söylüyor. Fransa'da ‘Légion d'Honneur' kazanmış bu dahi profesör şunu da ekliyor görüşlerine: "Astrologların konuşup durdukları yıldızlar tamamen sanal bir uydurmadan ibaret. Astronomların teleskopta gördükleri yıldızlarla bunların hiçbir ilgisi yok. Astroloji tıpkı simya gibi burçlarla insan karakteri üzerinde uğraşmış, ‘tipoloji'nin gelişmesine katkıda bulunmuştur o kadar! Gezegenlerin insan davranışı üzerinde etkisi olduğuna ilişkin kanıtların hepsi bugüne kadar boş çıktı! Astrolojiye denklemler, karmaşık hesaplar ve bilgisayar programlarıyla yön vermeye çalışanlar ise bu işi biraz da kendilerini psişik yönden tatmin amacıyla yapıyor!" Evet, gerçekten de benzer yöntemlerle borsa analizi yapmak tamamen bir öykünmeden ibaret. Buna telepati yöntemiyle yapılan çalışmalar da dahil. Fransız psikiyatrist Jacques Lacan benzer şeyler söylemiş zamanında. Salvador Dali ve Picasso'nun yakın arkadaşı bilim adamının şu sözü oldukça ilginç: "Borsada zengin olmuş insanların çoğu telepatik yeteneği olmayanlardır! Telepati denen şey, sanat ve bilim limanına uğrar ama para ve borsanın yanından asla geçemez!" Kısacası krizde kulaktan kulağa yayılan lafların çoğu fısıltı gazetesinin yaydığı dedikodudan başka bir şey değil. Amerika'da bir yatırımcının 800 doları 2 haftada güya 350 bin dolara çıkardığı gibi saçmalıklar önceden hazırlanmış bir şehir efsanesi. Tüm ‘paranormal' (normal dışı) okültizm yöntemleri boş bir hayal ve magazin dedikodusundan ibaret. Çünkü evreni oluşturan tüm sistemler gibi borsa da mantıksal düşüncenin dinamikleriyle hareket ediyor ve bu sistem hiçbir zaman değişmeyecek! Buna Uzakdoğu'nun arada bir kutsanıp efsunlanan borsaları da dahil! REFERANS