'BBVA'nın yatırımı sıradışı'

Türkiye’nin hızla büyüyen cari açığı, yurt dışındaki haber ve yorumlara konu olmayı sürdürüyor. Wall Street Journal gazetesince yayımlanan bir haber analizinde 6.94 milyar dolarlık BBVA-Garanti anlaşması üzerinde durulurken “BBVA’nın yapacağı yatırımı pek olağan değil, kısmen çünkü uluslar arası doğrudan yatırımların Türkiye’ye akmıyor” denildi. Bu arada, hızla büyüyen ekonominin, “güvenilmez sıcak para” ile finanse edilen cari açıkta hızlı bir genişleme tetiklemiş olmasının yarattığı tehlikeye işaret edilirken Ağustos 2008’de yüzde 4 olan portföy yatırımlarınca finanse edilen cari açığın oranının yüzde 49’a fırladığının altı çizildi.

ABD’deki borsa ve finansal çevrelerinin gazetesi Wall Street Journal, İspanya’nın ikinci büyük bankası BBVA’nın Garanti Bankası’na ilişkin 6.94 milyar dolarlık anlaşmasına dikkat çekildiği uzun bir haber analizine yer verdi. BBVA’nın Garanti’nin yüzde 24.9’luk kısmını alacağını duyururken son dönemde Çin gibi hızla gelişen bir ekonominin güçlü büyüme y beklentilerine işaret ettiği anımsatılarak yine “risksiz” olmadığı öne sürüldü.

“TÜRKİYE’DE KREDİNİN GSYH’YE ORANI YÜZDE 40, AVRUPA’DA YÜZDE 100”
Bu arada, Türkiye’de banka kredilerinin GSYH’ye oranının yüzde 40 iken, Avrupa’da ortalama olarak yüzde 100, bazı yükselen ekonomilerde ise, yüzde 50-80 arasında bulunduğu belirtildiği haber analizinde anlaşmanın Türk piyasalarında olumlu karşılandığı kaydedildi.

“Ancak BBVA’nın yatırımı, pek olağan değil, kısmen çünkü uluslar arası doğrudan yatırımlar Türkiye’ye akmıyor” görüşü de dile getirilirken Türkiye’de borsayı rekor düzeylerine portföy akımların çıkarttığının, bunun sonucunda da cari açık kastedilerek “ülkeyi kırılgan yapan yapısal dengesizliğin daha da kötüleştiği”nin altı çizildi.

Doğuş grubunun, anlaşmanın ardından Türkiye’ye yönelik doğrudan yatırımların artacağı yönündeki tahminine de yer verildiği haber analizinde şöyle devam edildi:
“Ancak bazı analistler için, anlaşma aynı zamanda, derecelendirme kuruluşları ve Uluslar arası Para Fonu’nun, bu yükselen ekonominin krizden etkileyici toplanmasının potansiyel çok tehlikeli bir kusuru olarak tespit ettiği, Türkiye’nin hızlı büyümesinin, büyük ölçüde güvenilmez sıcak para ile finanse edilen ve hızlı genişleyen cari işlemler açığında hızlı bir genişlemeyi tetikleşmiş olması konusuna da vurgu yaptı.

Resmi veriler, cari açığın, hissiyatın olumsuzluğa dönmesi halinde ülkeden kolayca kaçabilen spekülatif yatırımlar olan portföy akımlarıyla finanse edilen oranı, krizin Türk ekonomisini vurması hemen öncesi Ağustos 2008’de yüzde 4 iken bu yılın eş ayında yüzde 49’a fırladığını gösteriyor.”
Buna karşın, “daha uzun vadeli olan doğrudan yatırımlardan kaynaklanan finansman oranının, iki yıl önce yüzde 31 iken, yüzde 4’e kadar düştüğüne” dikkat çekildi.

“TÜRKİYE’YE DOĞRUDAN YATIRIMLARDA KESKİN DÜŞÜŞ”
WSJ’nın yer verdiği haber analizde milyarlarca dolar, gelişmiş ülkelerdeki düşük faizlerden kaçmaya çalışırken yükselen piyasalarda, çok büyük miktarda sıcak paranın bulunduğuna, geleneksel olarak yurt dışında yatırım yapan, gelişmiş ülkelerin şirketlerinin ise, doğrudan yatırımlarını kıstığına dikkat çekildikten sonra BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı rakamlarına dayanılarak “Türkiye’ye yönelik uluslararası doğrudan yatırımlardaki azalma özellikle keskin oldu ve 2009 yılında Çin’de yüzde 2.6, Hindistan’da ise yüzde 19 gerilerken, yüzde 56.3 bir düşüş gösterdi” denildi.

Bu arada, Global Source Partners analisti Murat Üçer’in, Türkiye’de bu yılda finanse edilmesi gereken cari açığın 40 milyar doları bulduğuna işaret ederken, küresel ortam değişip risk iştahının azalması halinde Türkiye’nin başının derde gireceği uyarısının da yansıtıldığı haberde son iki yılda yaklaşık üç kat yükselen Türkiye’deki hisse fiyatlarına ilişkin “ciddi düzeltme” beklentilerine de yer verildi.