Bankalar devlete rakip mi oluyor?

Genellikle yurtdışından sendikasyon ve seküritizasyon kredileriyle borçlanan ve Eurobond ihracı yapan bankların yeni hedefi yurt içi yatırımcı.
TL pasiflerinin vadesi çok kısa olan bankalar artan kredi talebini karşılamak, vadeyi uzatmak ve fonlamayı kolaylaştırmak için kaynak arayışına hız verdi. Krizle birlikte kredi hacmi daralırken bu yıl itibariyle bu hacimde hızlı bir artış görüldü. Yaklaşık yüzde 20-25 oranında artış kaydeden hacim, bankaları ek kaynak arayışına itiyor. Bundan sonraki süreçte hemen hemen tüm bankaların kaynaklarını artırmak zorunda kalabileceği ifade ediliyor. BDDK NEDEN KARŞI ÇIKTI?
Diğer yandan Türkiye'de ortalama mevduatın vadesi bir ay. Bu da bankaların kaynaklarını kısıtlıyor. Bu kısa vadeli kaynaklar karşısında mortgage gibi uzun vadeli krediler söz konusu. İşte bankalar, bilançolarındaki bu vade uyumsuzluğunu gidermeye çalışıyor. Edinilen bilgiye göre, BDDK ilk zamanlar bu uygulamaya Hazine bonolarına alternatif olabileceği gerekçesiyle karşı çıkmıştı. Fakat daha sonra anlaşma sağlandı ve SPK'nın onayı ile mevduat bankalarının yurt içinde bono ihracının önü açıldı. YAKLAŞIK 50 MİLYAR TL'LİK BONO İHRACI
Piyasadaki 49 bankanın (büyüklük oranına göre değişmekle birlikte) toplamda maksimum 50 milyar TL'ye kadar bono ihracı söz konusu olabilecek. Eylül sonu itibariyle 573 milyar TL'lik mevduat büyüklüğü oluştuğunu düşünürsek miktar düşük kalıyor. Beklenti bu uygulamanın genişleyeceği ve Akbank dışında diğer bankaların da bu işlemlere hız vereceği yönünde. Uzmanlar bankacılık sisteminin sağlam olduğunu ve bu tarz uygulamaların da risk taşımadığına da dikkat çekiyor.
Öte yandan, bankanın ihraç ettiği bu bonoların yüksek getiri sunması devlet bonolarına alternatif oluşturup oluşturmadığı sorusunu da akıllara getiriyor. Banka yetkilileri, ihraç edilen bu bonoların daha yüksek getiri sağladığı için cazip olduğunu belirtiyor. Fakat uzmanlar buna karşın, devlet bonolarının daha likit olabileceğine de dikkat çekiyor ve ihraçların dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtiyor. FON NERELERDE KULLANILACAK?
Faizlerin düşmeye başlamasıyla birlikte banka gelirlerinde de düşüşlerin olması kaçınılmaz olacak. Bu günlerde faiz yaklaşık yüzde 7, kredi faizleri de yüzde 12’ler civarında bulunuyor. Bu aşamada kredi faizlerinden oluşabilecek yaklaşık yüzde 5'lik bir kâr marjı söz konusu. Uzmanlar bankaların bono ihracı ile elde edecekleri mevduatı, kredi olarak kullandırabileceklerini ve bu faiz farkından dolayı gelirlerini artırabileceklerini aktarıyor. Yani pasif havuzda toplanan fon aktif havuza yönlendirilecek. Bu durumda bu fonlar, bono ve kredi gibi enstrümanlar için kullanılabilecek. "ŞİRKETLER İÇİN BONO PİYASASINDA ÇOK ÖNEMLİ BİR ALAN AÇILACAK"
Öte yandan, Hazine'nin borçlanma ihtiyacının gelecek yıl azalacağına işaret eden  Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bu nedenle tahvil piyasasının da mutlaka geliştirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Babacan, "Tahvil piyasası, mutlaka geliştirilmesi gereken bir piyasa. Türkiye'de Hazine'nin borçlanma ihtiyacının azalmasıyla beraber, şirketler için bono piyasasında çok önemli bir alan açılacak. 2010'da 220 milyar TL borçlanma yapan Türk Hazine'si, gelecek sadece 150 milyar TL'lik borçlanacak. Özel şirketlere orada geniş bir alan açılacak tahvil piyasasına girip, kendi tahvillerini borsada satabilmeleri açısından. Bununla ilgili kolaylaştırıcı düzenlemeler üzerinde çalışıyoruz. Şirketlerimizin piyasaya, daha kolay tahvil ihracı söz konusu olabilir. Yine alternatif finansman araçlarının daha çok kullanılması da üzerinde çalıştığımız başka bir konu" açıklamasında bulundu. "İKİNCİL PİYASA DERİN OLMAYABİLİR"
HABERTURK.COM Ekonomi Servisi'nin sorularını yanıtlayan Halkbank Para ve Sermaye Piyasaları Daire Başkanı Murat Uysal, bankaların kaynak yapısının kısa vadeli olduğuna dikkat çekti. Bankaların pasif tarafında kaynak çeşitliliği yaratmak istediğini belirten Uysal, bu bono ihraçlarının vade uzatımı sağladığını söyledi. Altı aylık ihracın da borçlanma maliyeti açısından nispeten daha ucuz olduğunu aktaran Uysal, söz konusu ihraçlara yönelik yabancıların ve fonların da ilgi gösterebileceğini belirtti. "Türkiye'de kısa vadeli yatırım için iyi bir enstrüman" diyen Uysal'a göre, bono ihraçlarından sonra ikincil piyasa da oluşabilir. Tekrar nakde dönmek isteyenler veya ikincil piyasadan bonoları almak isteyenler için bunun iyi bir imkan olabileceğini ifade eden Uysal, ancak ilk etapta bu piyasanın çok derin olmayabileceğini kaydetti. Söz konusu ihraçların Hazine bonolarına göre bir miktar daha yüksek getiri sağlayan bir alternatif olacağını söyleyen Uysal, "Bu sadece nispeten yüksek getiri isteyenler için alternatif bir yatırım aracı olur" dedi. 2.5 MİLYAR TL İÇİN İZİN ALMIŞTI
Akbank, 6 ay vadeli 1 milyar lira tutarındaki banka bonosu ihracının, ''bir mevduat bankası tarafından yurt içinde gerçekleştirilen ilk ihraç'' olacağını duyurdu. Banka aynı zamanda SPK’dan 2.5 milyar TL'lik ihraç için izin almıştı. Bu kapsamda şartlar beklentileri karşılarsa geri kalan 1.5 miylyar TL'lik ihracı da kısa süre sonra yapacak. Alınan bilgiye göre bankanın toplamda 5.5 milyar TL kotası bulunuyor. "PİYASADA GAYET LİKİT BİR ŞEKİLDE İŞLEM GÖRECEK"
İhracın öncüsü olan Akbank da HABERTURK.COM Ekonomi Servisi'nin konuya ilişkin sorularını yanıtladı. Banka'ya yöneltilen sorular ve cevaplar şu şekilde: 1-Bu ihraç ne anlama geliyor?
Akbank olarak bir mevduat bankası tarafından Türkiye’de bugüne kadar gerçekleştirilmiş ilk banka bonosu ihracı gerçekleştiriyoruz. Bu ihraçla ilgili hazırlıklarımıza 2 -3 ay önce başladık. Ekim ayı içerisinde, yurt içinde Türk Lirası cinsinden banka bonosu ve/veya tahvil ihraç edilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuruda bulunduk. SPK’dan aldığımız izin çerçevesinde 9-10 Aralık tarihlerinde banka bonosu ihracı için talep topluyoruz.
İlk aşamada 1 milyar TL tutarında ihraç edilecek banka bonosunun vadesi 6 ay, getiri oranı ise benzer vadedeki referans hazine bonolarının üzerine ek 60 baz puan olarak belirlendi. 2-Banka buna neden ihtiyaç duydu?
Yurt dışında gerçekleştirdiğimiz tahvil ihracı büyük ilgi görmüştü. Bu ihracımız ile yurt dışı  borçlanmada lider banka olmanın yanısıra yurt içi borçlanmada da sektöre öncülük ediyoruz. Sektörümüzün farklı ürün ve hizmetlere ihtiyacı olduğunu her fırsatta dile getiriyoruz. Bu adımımız yeni bir piyasa oluşmasını da sağlayacak. Bu sayede, kurumların kredi riskleri menkul kıymet piyasalarında işlem görmeye başlayacak. Yeni borçlanma ürünümüz sermaye piyasalarına derinlik kazandıracak. Özel sektör bono piyasasının zaman içinde gelişmesi bankalardaki vade uyumsuzluğunun giderilmesinde de önemli bir rol oynayacak. 3-Artan kredi hacmi karşısında talep karşılanamıyor mu?
Talep karşılanabiliyor. Akbank olarak sektörün altında kredi/mevduat rasyosu ve güçlü sermayemiz ile önümüzdeki dönemlerde sektörün üzerinde kredi büyümesi hedefliyoruz. 4-Yurt dışı piyasalardan yapılan borçlanmalar azaldı mı ya da yetersiz mi?
Türk bankaları başarılı performanslarıyla yurtdışı yatırımcıların ve bankaların ilgi odağını oluşturuyor. Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin cazibesinin artarak süreceğini düşünüyoruz. Bu nedenle yurt dışı piyasalardan yapılan borçlanmalarda bir azalma beklenmiyor. 5-Bu ihraç, devlet bonolarına alternatif olabilir mi? Artısı ya da eksisi nedir? Yani devlet bonosu kadar likit olabilir mi? Kaldı ki 60 baz puanlık yüksek getiri sunuyor...
Aslında banka bonoları ile devlet bonolarını ayrı kategoride değerlendirmek lazım. Gelişmiş finans piyasalarında olduğu gibi ülkemizde de hem devlet bonolarının hem de şirketlerin ve banka bonolarının işlem gördüğü bir sürece giriliyor. Akbank olarak ihracımız ile bu anlamda bir öncü oluyoruz. İhracımızın bir ilk olması itibarıyla likiditesinin nasıl olacağını hep beraber göreceğiz ancak biz Akbank bonosunun piyasada gayet likit bir şekilde işlem göreceğini tahmin ediyoruz. 6-Mevduat artışı, kredi artışı kadar hızlı değil, öyle mi?
Doğrudur, sektörün kredileri yılın ilk dokuz ayında yüzde 20.7 artarken, sektör mevduatları yüzde 11.5 artış gösterdi. Bankalar aradaki farkı diğer borçlanmalar ve özsermaye artışı ile kapatabiliyor.
haberturk