Banka dışı finans sistemine stres testi yapılacak

FİNANSİNGUNDEMİ.COM/DIŞ HABERLER SERVİSİ

Avrupa Birliği finansal otoriteleri, hedge fonları ve özel sermaye grupları başta olmak üzere banka dışı finansal kuruluşların hızlı büyümesine karşı ilk sistem çapında stres testini uygulamaya hazırlanıyor. Konuya yakın kaynaklara göre, AB'nin başlıca finansal düzenleyici kurumları halen bu stres testinin kapsamı ve yöntemi üzerinde görüşmelerini sürdürürken, ilk uygulamanın önümüzdeki yıl devreye alınması planlanıyor.

İNGİLTERE ÖRNEĞİ

Planlanan bu stres testinin, geçtiğimiz yıl İngiltere Merkez Bankası'nın emeklilik fonları krizi sonrası başlattığı çalışmanın bir benzeri olması öngörülüyor. Yeni uygulama kapsamında, sadece bankalar değil, sigorta şirketleri ve emeklilik fonları gibi geleneksel olarak daha az denetime tabi olan kurumlar da önemli bir incelemeye tabi tutulacak.

Düzenleyiciler, 2008 küresel krizinden bu yana kredi verme faaliyetlerinin geleneksel bankalardan daha az incelenen şirketlere kaydığını vurguluyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) verilerine göre, Avro Bölgesi'nde toplam kredi stokunun dörtte biri banka dışı kaynaklardan sağlanıyor. Ayrıca ECB, sigorta şirketlerinin ve emeklilik fonlarının giderek bankaların yerini almaya başladığına dikkat çekiyor.

KREDİLER ÜÇ KAT ARTTI

Finansal denetçiler ise banka dışı finansal kuruluşların şeffaflık düzeyi ve sistemle olan bağlantıları konusunda duydukları endişeyi gizlemiyor. 2023 yılı itibarıyla, Avro Bölgesi'ndeki bankaların bu kuruluşlara verdiği krediler toplamda üç katına çıkarak 6 trilyon euroya ulaştı. Uzmanlar, son yıllardaki piyasa çalkantılarında da tıpkı pandeminin ardından tahvil piyasalarında olduğu gibi, banka dışı aktörlerin sistemik riski artırıcı bir rol oynadığını ifade ediyor.

Avrupa Merkez Bankası Denetim Kurulu Başkanı Claudia Buch, Parlamento'da yaptığı konuşmada, "Banka dışı finansal aracı kuruluşlardan kaynaklanan likidite riskinin krizlerde öne çıktığını gördük. Bu nedenle risklerin doğru analiz edilmesi ve düzenlemeye tabi tutulması gerekiyor" dedi.

HIZLI BÜYÜME KORKUTUYOR

AB düzeyinde yürütülecek çalışma, bankalara ve sigorta şirketlerine yönelik düzenli stres testlerine dayanacak ancak sistemin tamamında zincirleme etki analiziyle bir krizde şokların finansal sistemde nasıl yayılacağını da mercek altına alacak. Bankacılık dışı finansal sektörlerin giderek büyümesiyle, kredi ve riskin sistemde nasıl taşındığını anlamanın önemi artıyor.

Bu adım, özellikle hedge fonları, para piyasası fonları ve özel kredi kuruluşları gibi aktörlerde daha sıkı düzenleme beklentisi yaratıyor. Ayrıca, AB'nin para piyasası fonları için bankalara kıyasla daha düşük asgari likidite gereksinimleri uygulaması da endişelere yol açıyor.

Avrupa'da bazı ulusal makamlar, özellikle Fransa'da, bu kapsamdaki stres test çalışmalarına kendi düzeylerinde başlamayı planladıklarını duyurdu. Tüm bu gelişmelerin, regülasyonun kapsamı ve yöntemi üzerinde sektörle yapılan istişareler sonrası netleşmesi öngörülüyor.

Uzmanlar, gelecekte bir piyasa şokunun bir bölümde başlayıp finansal sistemin tamamına yayılması riskine dikkat çekiyor. AB'nin bu girişiminin, finansal istikrarı artırmak ve olası krizleri erken tespit edebilmek için önemli bir adım olduğu değerlendiriliyor.

BoE'den banka dışı finans kuruluşlarına stres testi

IMF: Banka dışı finansal kuruluşların denetimi hayati öneme sahip

BOE: Banka dışı finans kurumları kriz sebebi olabilir