''Artık herkes 'Merkez'i anlıyor''

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, ''Şu anda biz gereken zamanda gereken araçları kullanarak sıkılaştırmayı başarabildiğimiz için herhangi bir sorun görünmüyor. Şu anda kimse 'Merkez Bankası'nı anlamıyorum' demiyor bu geldiğimiz noktada' dedi.
Dünya Ekonomik Forumuna katılmak üzere İsviçre'nin Davos kasabasında bulunan Başçı, bir televizyon programında soruları yanıtladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Dünya Ekonomik Forumu'nun açılışında yaptığı konuşmanın hatırlatılması üzerine Başçı, Davos'un kendi gündemi olduğunu anımsatarak, ''Yıllardan beri devam eden standart Davos toplantıları vardır. Onların yanında tek konuşulan konu Avrupa'daki problemler. Bir yerde açılış konuşmasını Merkel'e yaptırmaları da bunun bir göstergesi'' dedi.
Dünya Ekonomik Forumu'nda İngiltere Başbakan'ı David Cameron'ın da bir konuşma yapacağını belirten Başçı, onun söylediklerinin de önemli olacağını kaydetti. Merkel'in tutumunun bilindiğini ifade eden Başçı, ''Son derece dikkatli bir tutum sergiliyor ve eğer likidite desteği ile ilgili bir açılım yapmak gerekiyorsa mali uyum sürecini garantiye almadan bunu yapmak istemiyor. Kendi içinde görüşlerinin tutarlı olduğu söylenebilir. Avrupa'da genel olarak karar süreçleri yavaş. 'Avrupa demokrasisi biraz yavaş ilerler, bunu herkesin bilmesi gerekir. Dolayısıyla piyasalar bizden çok hızlı acil kararlar beklemesin, biz bu şekilde devam edeceğiz' dedi'' şeklinde konuştu.
Avrupa'da yaşanan krizin yayılma riskine ilişkin olarak da Başçı, şu görüşleri paylaştı:
''Maalesef Yunanistan'daki problem İtalya ve İspanya'ya kısmen bulaştı. Bunu engelleyemediler. Krizi büyüten en büyük sebep de buydu. Problemler azalarak değil, büyüyerek gitti. Çünkü yayılma oldu. Sevindirici olan taraf; buradan gelişmekte olan ülkelere bulaşma sınırlı kaldı. Bir miktar hafif risk primlerinde artış oldu ama Lehman sonrasında olduğu gibi ani bir finansman kanalında sıkılaşma gerçekleşmedi. Bu açıdan gelişmekte olan ülkeler için daha iyimser bakabiliriz. Ama Avrupa'nın durumu şu anda üzerinde çalışılması gereken bir konu.''
Erdem Başçı, Merkez Bankası'nın politikalarına ilişkin kendisine ne yönde sorular yöneltildiğinin sorulması üzerine, ''Yakından izleniyor, onu biliyoruz. Çok dikkatli izliyorlar'' dedi.
''Türkiye'de stok borç problemi yok''
Türkiye'nin farklı olarak sıkılaştırmayı öncelikle makro ihtiyati araçlarla yaptığını anımsatan Başçı, şunları anlattı:
''Bizim mutlaka aşırı borçlanma konusuna el atmamız gerekiyordu. Türkiye'de stok borç problemi yok. Borçluluk oranlarına baktığımız zaman stok seviyeler açısından aşırı borçlanma yok. Bir akım sorunu var. Borçta aşırı hızlı artış sorunu vardı. Onu bizim politikalarla iyice yumuşattık, ondan sonra da Türk Lirası bizim arzu ettiğimizden daha fazla zayıflamaya başlayınca da parasal sıkılaştırmaya gittik. Bunun da kredilerde yavaşlamaya elbette olumlu bir etkisi oldu. Dolayısıyla şu anda biz gereken zamanda gereken araçları kullanarak sıkılaştırmayı başarabildiğimiz için herhangi bir sorun görünmüyor. Şu anda kimse Merkez Bankası'nı anlamıyorum demiyor bu geldiğimiz noktada. Yaptığımız şey çok net aslında. Faiz oranlarını gerektiği zaman kullanıyoruz, gerekmediği zaman kullanmıyoruz. İlgiyle izliyorlar. Gelişmekte olan ülkeler 'Acaba biz de benzer politikaları uygulayabilir miyiz' diye yavaş yavaş kendilerine sormaya başlayacaklar.''
Kredi büyümesi...
2012'de kredi büyüme hedefine ilişkin bir soru üzerine Erdem Başçı, ''Hedef değil ama bizim kendimizi rahat hissettiğimiz bir büyüme seviyesi var sektörün tamamı için. O da şu anda gerçekleşmiş durumda. Şu anki gidişattan memnunuz. Yüzde 20'nin altında genel kredilerde büyüme gözleniyor ilk haftalarda, diğer taraftan da tüketici kredilerinde yüzde 10 civarında bir artış var. Bunlar son derece makul, yönetilebilir seviyeler'' diye konuştu.
Erdem Başçı, bu yıl için öne çıkan en büyük risk konusunun ise Avrupa olduğunu dile getirdi.
ABD'nin üçüncü parasal genişlemeye gidip gitmeyeceği konusundaki soruyu Başçı, FED'in ne gerekiyorsa yaptığını, Amerikalıların çok esnek olduğunu ifade ederek, ancak şu anda parasal genişlemeyi tercih etmediğini hatırlattı.
Avrupa'daki temerrüt riski...
Avrupa'da temerrüt ihtimaline nasıl bakıyorsunuz-'' şeklindeki soruyu ise Başçı, şöyle yanıtladı:
''Burada sadece Yunanistan konusu tartışmalı. Benim katıldığım bir toplantıda oylama yapıldı. Yunanistan konusunda soru işareti var. Orada herkes ümit ediyor ki; herkes bir şekilde en son yapılan çerçevede işler çözülsün. Onun dışında diğer ülkelerde yoğun bir çaba var. İtalya'da İspanya'da çok ciddi önlemler alınıyor. Oralarda adımlar atıldıkça, güven sağlandıkça bir miktar da likidite desteği ile ilgili güven gelirse ki geliyor yavaş yavaş, temerrüt oralarda olmayabilir. Ama yine de izlemek lazım. Portekiz'de durum nedir orayı biraz izlemek lazım. İrlanda fena gitmiyor. İtalya ve İspanya çok kritik.''
Avro dolar paritesindeki gerilemeye ve bunun Türk Lirası'na etkisine ilişkin olarak da Başçı, ''O tür konuşmalara hiç girmemek lazım. Çünkü ne zaman o tür enteresan konuşmalar dillendirilse, işler o yönde değil ters yönde gelişir. Ama o konularda Merkez Bankası'nın çok fazla konuşması doğu olmaz. Hele parite ile ilgili hiç konuşmamak daha doğru'' değerlendirmesini yaptı.
''Türkiye toplamda bir rezerv kaybına uğramadı''
Merkez Bankası'nın bundan sonraki duruşunun sorulması üzerine Erdem Başçı, ''Zaten gerekli ipuçları Para Politikası Kurulu toplantısında verildi. Daha fazla bilgi için enflasyon raporu basın toplantısını beklemek gerekecek. Önümüzdeki hafta salı günü İstanbul'da yapacağız'' dedi.
Reel faiz konusunda bir soruyu Başçı, şöyle yanıtladı:
''Şu anda dünyada baktığımız zaman hiç rastlamadığımız bir durumla karşı karşıyayız. İngiltere ve Amerika'da 30 yıl vadeli kamu kağıtlarının faizi sıfıra düştü. Bu orası için aslında bir problem. Çünkü 30 yıl vadeli bir kıymetin getirisi sıfır olunca bunları tutan emeklilik fonları var, yatırım fonları, sigorta şirketleri var. Onların gelirlerinde de önemli bir düşüş olmuş oluyor. Bu konu FED Başkanı Ben Bernanke'ye soruldu, o da 'farkındayız' dedi. Bu, küresel ortamlarda konuşulan bir konu. Türkiye'de şu an için öyle bir durum söz konusu değil. Dolayısıyla o konu şu anda bizim gündemimizde değil.''
Erdem Başçı, ''Çok derin komplo teorilerine gerek yok, piyasada en büyük oyuncu Türkler' demiştiniz. Yurt içindeki yatırımcıların beklentileri nedir, ne demek istediniz-'' şeklindeki soruya şöyle yanıt verdi:
''O çok basit aslında, çok karışık değil. Türkiye'de daha ziyade şirketler kesiminin dövizde açık pozisyonu var. Büyük ölçekli şirketler bunlar. Fakat aşırı döviz borçlu pozisyon taşıyan şirketler dövizde hareketlenme olduğunda 'acaba bu hareketlenme devam eder mi, bu döviz pozisyonunu kapatayım mı' diye zaman zaman döviz talebinde bulunuyorlar. O dönemde Merkez Bankası devreye girdi. Burada çok karışık bir resim ortada yok. Dolarizasyon açısından da kötü bir sinyal vermedik. Çünkü o dönemde Türk Lirası borçlanmış olanlar o döneme kadar daha avantajlı çıktılar. O yüzden rahat olsunlar, orada biz bizeyiz. Sonuçta Türkiye toplamda bir rezerv kaybına uğramadı. Pozisyon kapatıldı bir miktar. Türk Lirası'na dönüş kademeli bir şekilde devam edecek. Bütün bilançolar kademeli bir şekilde Türk Lirası'na dönerse biz de bu konuları konuşmaz hale gelebiliriz ümit ederim.''
''Türkiye'ye fon akışı hızlandı''
Merkez Bankası'nın düzenli döviz satım ihalelerine son verdiğinin hatırlatılması üzerine Başçı, bunun nedenlerinin kurul duyurusunda bulunduğunu, cari açıktaki kademeli iyileşmeden bahsedildiğini söyledi. Başçı, ''Şu anda ani bir 'riske koş' dalgası var. Bu zaman zaman değişebilir. Bazen de ani bir şekilde 'riskten kaç' dalgası gelebilir. Bu konjonktüre göre gerekirse sadece gereken günlerde gün içi ihalelerle döviz satmamız söz konusu olabilir'' dedi.
Türkiye'ye fon akışının sürüp sürmeyeceğine ilişkin soruyu Başçı, ''Yılbaşından bu yana girişler biraz daha hızlandı. İlk iki haftada 1,3 milyar dolar, ondan sonra devam etti. Bu gelişmekte olan ülkelere rağbetin devam ettiğini gösteriyor. Belki de güçlenerek devam edecek. Türkiye bunun bir parçası. 2012 yılında artma ihtimali var'' şeklinde yanıtladı.
Faiz lobisi konusunda ise Erdem Başçı, ''Biz onun yerine fiyat istikrarı ve finansal istikrardan bahsetmeyi tercih ediyoruz, Merkez Bankası olarak. Temel amaç fiyat istikrarı, onunla çelişmemek kaydıyla da elimizden gelen katkıyı finansal istikrara vermeye çalışıyoruz. Epeyden beri Merkez Bankası o dilden konuşmuyor'' ifadelerini kullandı.