Akbank'ın tahvil arzında 'stopaj' krizi

AKBANK Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer’in 1 milyar dolar hedefiyle çıkıp, 3 milyar dolara yakın talep gören 5 yıl vadeli tahvillerle ilgili ilk sözü şu oldu: - Türkiye için çok büyük bir kapı açmış olduk. Türk bankacılık sektörünün yurt dışından uzun vadeli borçlanmasına öncülük ettik. Türk bankaları bugüne kadar yurt dışından genellikle sendikasyonlar yoluyla 1 yıl vadeli borçlanırken Akbank, yurt dışına tahvil satma yolunu da seçti. Suzan Sabancı Dinçer’e sordum: - Yurt dışına 5 yıl vadeli, 1 milyar dolarlık tahvil satışıyla çıkışı neden gündeme getirdiniz? - Özelleştirmeleri, reel sektörü uzun vadeli finanse edebilmek için uzun vadeli kaynağa ihtiyaç var. Bu kaynak ihtiyacını dikkate aldık, Türkiye’nin konjonktürünün müsait olduğunu gördük ve yola koyulduk. - Bankaların elindeki kaynakların vade yapısı çok kısa değil mi? - TL mevcduatta ortalama 30 gün, dövizde 45 gün. Sendikasyon yoluyla borçlanmalarımız da 1 yıl vadeli. Bu yapıyla reel sektöre uzun vadeli kredi kullandırmak kolay olmuyor. Şimdi 5 yıl vadeli aldığımız 1 milyar doları rahatlıkla uzun vadeli olarak reel sektöre kullandırabileceğiz. - Gelen talebin yapısı nasıldı? - 30 ülkeden 167 yatırımcı Akbank’ın 5 yıl vadeli, yüzde 5.12 faizli tahviline yöneldi. Talebin 3 milyar dolara yaklaşması da hem Akbank, hem de Türkiye açısından çok önemliydi. - Hangi ülkeler ağırlıkta? - ABD’den gelen talep toplamın yüzde 45’i düzeyinde. Onu yüzde 24’le İngiltere, yüzde 17’yle diğer Avrupa ülkeleri, yüzde 9’la İsviçre izliyor. Asya’dan bile yüzde 3’lük talep oluştu. Suzan Sabancı Dinçer, bazı Avrupa ülkelerinin borçlanmada yaşadığı sıkıntıya dikkat çekti: - Böyle bir ortamda Akbank’ın 5 yıl vadeli tahviline 3 milyar dolarlık talep gelmesi çok önemli. Bunda Türkiye’nin içinde bulunduğu konjonktürün de büyük payı var. Ardından Türk bankacılık sektörünün yapısına vurgu yaptı: - Türk bankacılık sektörünün sermaye rasyosu oldukça yüksek. Yüzde 19-20’ler düzeyinde. Ancak, bu sermaye yapısı, sektörümüzün reel sektöre destek vermesine yetmiyor. - Ne yapmak gerekiyor? - Bankaların aktif ve pasiflerini dengeli yönetmesi gerekiyor. Bir numaralı sorumluluğumuz bilançomuzu dengeli ve sağlıklı yönetmektir. - Faizlerin düşük seyretmesinin de önemli rolü var değil mi tahvil satışınızda... - Yurtdışı piyasalarda faiz oranlarının düşmesi, Türk bankacılık sisteminin ve ekonomisinin itibarlı duruşu, bize orta vadeli fonlama kaynaklarını zenginleştirme imkanı sundu. Suzan Sabancı Dinçer, bunları anlatırken, önlerindeki bir engeli gündeme getirmeden edemedi: - Yurtdışı tahvil ihraçlarında bankaları frenleyen çok ciddi bir aksaklık var. Tahvil alanlara ödenen faizlerden maalesef yüzde 10 vergi stopajı kesiliyor. - Başka ülkelerde böyle bir uygulama var mı? - Gelişmiş ülkelerin bankaları yurtdışına tahvil sattığında böyle bir vergi stopajıyla karşılaşmıyor. Arada Euroweek’te yayınlanan bir makaleye göz attım: - Akbank, 1 milyar dolarlık tahvili satarken, yüzde 10’luk stopajı üstlenmeyi taahhüt etti. Dönüp Suzan Sabancı Dinçer’e sordum: - Bu tahvilin faizi üzerinden ödeyeceğiniz stopaj ne kadar tutuyor? Hesabı yapmak yerine, Maliye Bakanlığı’na ve hükümete çağrıyı uygun gördü: - Şimdiye kadar bankalarımızın ve özel sektör kuruluşlarımızın yurtdışına tahvil satışı söz konusu değildi. Biz bu kapıyı açtık. Arkası da gelir. O yüzden bu stopaj uygulamasının kaldırılacağını düşünüyorum, bekliyorum... “Sıcak para”nın önünün “vergi”yle kesilmesi tartışılırken, Akbank 5 yıl vadeli 1 milyar dolar getirmeyi başardı... Bunun faizinden yüzde 10 stopaj kesmenin anlamı var mı? İstanbul Finans Merkezi olacaksa gözden geçirilmeli SUZAN Sabancı Dinçer, İstanbul’un “Finans Merkezi”ne dönüştürülmesi çabalarına dikkat çekti: - Eğer İstanbul’un “Finans Merkezi” olmasını istiyorsak, yurtdışına tahvil satışında faizine yüklenen stopajda olduğu gibi bazı düzenlemelerin yeniden gözden geçirilmesi gerekir. Suzan Sabancı Dinçer, söz konusu stopajın ortadan kaldırılmasının Maliye açısından da önemli sorun yaratmayacağına vurgu yaptı: - Bütçeye yararı yok ama varlığı ekonomiye zarar veriyor. Türk bankaları ve özel sektörünün doğrudan yurtdışına tahvil satıp, orta-uzun vadeli kaynak getirmesinin maliyetini artırıyor. O stopajdan kaçabilirdik ama öyle yollara girmedik AKBANK yurtdışına 1 milyar dolarlık tahvil satışı için çıkarken, hukukçuları vergisel yönünü enine boyuna inceledi. Yasada net olmayan bölümler vardı. İki görüş ortaya çıktı: - Yurtdışına tahvil satışında faizi üzerinden yüzde 10 stopaj ödenir. - Hayır, gerek yoktur. Dışarıya satışı kapsamıyor bu stopaj. Ardından şu yolu önerenler oldu: - Akbank, Loan Participated Note (LPN), yani “Kredi Katılım Senedi” şeklinde borçlansın. Bunun için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) da izin almaya gerek yok. Faizinden yüzde 10 stopaj ödemek de gerekmez. Suzan Sabancı Dinçer ve Yardımcısı Hayri Çulhacı ile Genel Müdür Ziya Akkurt’un başını çektiği ekip, kararını verdi: - Bizim için doğru olan mevzuata uygun, şeffaf ve açık bir yönetim anlayışıyla, ilgili tüm kurumlardan izin alarak doğrudan tahvil ihracına çıkmak. Kaliteli aktifimiz ve ‘iyi hikaye’miz etkiledi SUZAN Sabancı Dinçer’e, Akbank’ın yurtdışına 1 milyar dolarlık tahvil satışına Citigroup etkisini de sordum: - Citigorup’un Akbank’ın yüzde 20’sine sahip olması, 1 milyar dolarlık tahvil satışınızda öne çıktı mı? - Hem yabancıların da içinde yer aldığı Danışma Kurulumuz, hem de görüştüğümüz yabancı bankacılar, Akbank’ın hikayesinin “iyi”, aktiflerinin “kaliteli”, imajının da “iyi” olduğu üzerinde durdu. Nitekim 1 milyar dolar için çıkıp, 3 milyar dolara yakın taleple karşılaşmamız da bunu ortaya koyuyor. Vahap Munyar-Hürriyet